Ан-178 — украінскі блізкамагістральны транспартны самалёт з турбарэактыўнымі рухавікамі. Распрацаваны кіеўскім дзяржаўным прадпрыемствам «Антонаў» на базе пасажырскага Ан-158 (Ан-148-200).
Стварэнне самалёта пачалося ў 2010 годзе, першы палёт самалёт здзейсніў 7 мая 2015 года.
Ан-178 павінен замяніць ваенна-транспартныя самалёты папярэдняга пакалення Ан-12, Ан-26 і Ан-32. Новая машына абсталявана той жа авіяэлектрыкай і рухавікамі Д-436-148ФМ, што і ў сямейства Ан-148. Вытворчасць самалёта плануецца арганізаваць на серыйным заводзе «Антонаў», таксама разглядаюцца варыянты ліцэнзійнай вытворчасці за мяжой.
Ан-178 — сярэдні транспартны самалёт грузападымальнасцю 15-18 тон, (два стандартных марскіх кантэйнера). Яго хуткасць 825 км/г, вышыня палёту — 12 км, далёкасць палёту — 5,5 тыс. км. Самалёт можа прызямляцца і ўзлятаць з любых аэрадромаў, у тым ліку з наземным пакрыццём, што робіць яго прыдатным і для абароны. Па стане на 7 чэрвеня 2016 года выпрабаванні самалёта працягваліся, ён выканаў ужо 77 пасадак[1]. Па стане на 2020 год пачата серыйная вытворчасць самалёта.
У канцы лютага 2010 года прэзідэнт кампаніі «Мотор Січ» Вячаслаў Багуслаеў абвясціў аб пачатку работ па праектаванні новага транспартнага самалёта Ан-178. Самалёт планавалася стварыць на базе пасажырскага Ан-158, які, у сваю чаргу, таксама з’яўляецца мадэрнізацыяй Ан-148 (з павялічанай у параўнанні з Ан-148 пасажыраўмяшчальнасцю за кошт падаўжэння фюзеляжа). Паводле задумы распрацоўшчыкаў, Ан-178 павінен быў замяніць састарэлыя транспартныя самалёты Ан-12, Ан-26, Ан-32 і Ан-72, якія эксплуатуюцца ва Украіне, краінах СНД, а таксама шэрагу іншых замежных краін. Для заказчыкаў, якія арыентуюцца на заходнію авіяцыю, самалёт Ан−178 прапануецца ў якасці замены еўрапейскаму двухматорнаму турбавінтаваму транспартнаму самалёту Transall C-160[en]. Багуслаеў адзначыў, што на распрацоўку новага самалёта патрабуецца каля $ 150 мільёнаў, а дзяржбюджэт Украіны не ў стане выдзеліць падобную суму. Тады прэзідэнт «Мотор Січ» меркаваў, што кампанія зможа атрымаць неабходныя сродкі ад расійскай «Аб’яднанай авіябудаўнічымі карпарацыі», партнёра «Мотор Січ» . Паводле слоў Вячаслава Багуслаева, на падрыхтоўку праекта, выраб першага прататыпа і выпрабаванні такога самалёта сышло не менш за два гады.
У 2012 годзе падышлі да лагічнага завяршэння работ па стварэнні мадэрнізаванага рухавіка Д-436-148ФМ, які з’яўляецца развіццём рухавіка Д-436-148 з падвышанай цягай на асноўных рэжымах палёту для транспартнага самалёта Ан-178.
Першы палёт быў запланаваны на пачатак 2013 года, што было пацверджана 8 ліпеня 2011 года кампаніяй «Антонаў». Пазней стала вядомая новая дата пачатку выпрабаванняў — 2014 год.
Ан-178 — патэнцыйны канкурэнт самалётам Alenia Aeronautica C-27J і Lockheed Martin C-130J.
29 ліпеня 2014 года фюзеляж самалёта быў зняты са стапеля і адкачаны ў цэх канчатковай зборкі. З гэтага моманту пачаўся працэс канчатковай зборкі машыны — стыкоўка асноўных вузлоў планера (крыла, хваставога апярэння, пілонаў, мотагандол і інш.), мантаж сістэм самалёта, выпрабаванне самалётнага абсталявання і падрыхтоўка самалёта да першага палёту і пачатак сертыфікацыйных выпрабаванняў .
16 красавіка 2015 года на ДП «Антонаў» адбылася ўрачыстая цырымонія выкаткі новага транспартнага самалёта Ан-178[2].
7 мая 2015 года здзейсніў паспяховы першы палёт найноўшы транспартны самалёт Ан-178[3][4][5]. У той жа дзень была заключана дамова аб продажы Азербайджану дзесяці такіх машын.
У маі 2015 года было абвешчана, што самалёт будзе прадстаўлены на 51-м міжнародным авіясалоне ў Ле Буржэ ў Парыжы, Францыя[6], які прайшоў з 15 па 21 чэрвеня 2015 года[7].
22 кастрычніка 2015 года ДП «Антонаў» абвясціў конкурс на лепшую назву для новага самалёта Ан-178[8]. Апытанне праводзілася ў сетцы Facebook, і па выніках апытання першае месца заняў варыянт «Бандера» (у гонар Сцяпана Бандэры), другое — «Амет-Хан Султан» (у гонар Амет-Хан Султана) і трэці — «Кібарг» (у гонар абаронцаў Данецкага аэрапорта)[9]. Ва ўмовах конкурсу было сказана, што «пераможа тое імя, якое набярэ найбольшую колькасць лайкаў»[10]. Пасля падвядзення вынікаў высветлілася, што больш за ўсё галасоў набраў варыянт «Бандера», аднак ГП «Антонаў» адмовілася выконваць умовы аб’яўленага конкурсу па палітычных прычынах, адпаведна, самалёт застаецца ў міжнароднай класіфікацыі як Ан-178[11][12].
З 8 па 12 лістапада 2015 года Украіна дэманстравала самалёт Ан-178 на міжнароднай аэракасмічнай выставе «Dubai Air Show 2015» у горадзе Дубай[13].
9 снежня 2015 года ДП ЗМКБ «Прагрэс» ажыццявіла першы ў серыйным профілі запуск турбарэактыўнага рухавіка Д-436-148ФМ, які прызначаны ў якасці штатнага рухавіка для Ан-178[14].
29 снежня 2015 года ДП «Антонаў» завяршыла зборку фюзеляжа другога прататыпа сярэдняга транспартнага самалёта Ан−178[15].
Па словах генеральнага дырэктара «Украбаронпрама» Рамана Раманава[16], па стане на 2016 год для 78 % кампанентаў Ан-178 пачата вытворчасць ва Украіне, а 22 % — у астатнім свеце (Расія з гэтага спісу выключана). Для параўнання: у 2015 годзе — 48 % запчастак было выраблена ва Украіне, 41 % — у Расіі і 11 % — у іншых краінах.
5 лютага 2016 года ў Кіеве адбыўся першы палёт Ан-178 з «родным» рухавіком Д-436-148ФМ, які быў падвешаны да левага пілона. Самалёт вылецеў у 11:35. Першы палёт працягваўся 27 хвілін[17].
28 сакавіка 2016 года ДП «Антонаў» прадставіла Ан-178 на 9-й абароннай выставе DefExpo — 2016 у прыгарадзе Куатол (штат Гоа, Індыя)[18].
21 красавіка 2016 года ў Кіеве адбыўся першы палёт Ан-178 з рухавікамі Д-436-148ФМ[19].
У чэрвені 2016 года прэзідэнт азербайджанскай кампаніі падпісаў мемарандум аб закупцы дзесяці самалётаў Ан-178 з украінскім дзяржаўным прадпрыемствам «Антонаў»[1].
22 лютага 2017 года апарат быў выпрабаваны шляхам пагрузкі і выгрузкі авіяцыйных грузавых кантэйнераў і паддонаў у грузавы салон самалёта[20].
25-29 красавіка 2018 года ДП «Антонаў» прадставіў самалёт Ан-178 на міжнародным авіясалоне Eurasia-2018 (Анталія, Турцыя) на статычным стэндзе і ў праграме дэманстрацыйных палётаў[21].
28 снежня 2021 года ДП «Антонаў» прадэманстраваў першы па праграме імпартазамяшчэння ваенна-транспартны самалёт Ан-178-100Р № 001, прызначаны для лётна-сертыфікацыйных выпрабаванняў[22].
Ан-178 ужо не будзе так падобны на іншыя мадэлі сямейства, такія як Ан-148 і Ан-158. Гэта звязана з тым, што, перш за ўсё, Ан-148 прызначаны для перавозкі пасажыраў і цяперашняя схема дазваляе канкурэнтаздольна эксплуатаваць сучасны грамадзянскі самалёт.
Ан-178 павінен стаць яшчэ адным самалётам, прызначаным для іншых задач, з шэрагам адрозненняў ад сямейства Ан 148—158.
Самалёт створаны па рэзананснай аэрадынамічнай схеме, абсталяваны заднімі грузавымі дзвярыма і пандусам.
Калі параўнаць разрэз Ан-178 і Ан-12, то можна заўважыць, што грузавы салон новага самалёта большы па аб’ёме. Ён герметычны, у адрозненне ад кабіны Ан-12. Па паліўнай эфектыўнасці рэактыўны Ан-178 лепш, чым у турбавінтавога Ан-12. Рухавік Д-436-148ФМ канструктыўна практычна ідэнтычны рухавіку базавай мадэлі, але мае 15 % павялічанай цягі. Фюзеляж ззаду кабіны падоўжаны і мае большае цэнтральнае крыло.
Канструктыўныя асаблівасці | |
---|---|
Канструкцыя самалёта прадугледжвае стварэнне новых: | Старым застанецца наступнае: |
|
|
Гэтыя сістэмы ў большасці сваёй ужо гатовыя і сертыфікаваныя, што значна скарачае кошт і час распрацоўкі, а ў выпадку маштабнай эксплуатацыі ўсёй сям’і, — значна патанняе рэалізацыю і эксплуатацыю (падрыхтоўка персаналу, уніфікаванае абслугоўванне, наяўнасць шырокага кола кадраў, наяўнасць адзінай базы запчастак, выкарыстанне адной уніфікаванай аэрадромнай тэхнікі і інш.).
Даўжыня грузавога адсека з грузавой рампай — 16,65 м.
Вышыня — 2,75 м.
Шырыня — 2 748 м.
Плошча падлогі з пагрузачнай рампай — 40 м².
Аб’ём грузавога адсека з грузавой рампай — 125 м³.
Перавозка людзей:
Грузы:
Мінабароны РФ праявіла асцярожны інтарэс да Ан-178, маючы свой аналагічны праект самалёта Іл-214, але гэтая праграма шмат у чым далёкая ад рэалізацыі, патрабуе велізарных сродкаў, вырашае велізарны спектр задач, сертыфікацыі, фінансаванне ўводу ў эксплуатацыю і стварэнне сэрвіснай базы з нуля[24]. Улічваючы цяперашнюю палітычную сытуацыю і расійскую ўзброеную агрэсію супраць Украіны, пастаўка новага самалёта на ўзбраенне расійскай арміі практычна немагчымая.
Улічваючы выдатны вопыт супрацоўніцтва «Антонава» з Індыяй, існуе магчымасць пастаўкі самалёта ў гэту краіну[25].
Прызначаны ў якасці замены Ан-12, Ан-178 з’яўляецца адным з некалькіх новых лёгкіх транспартных самалётаў, якія павінны выйсці на рынак у гэтым дзесяцігоддзі. Яго бліжэйшымі канкурэнтамі з’яўляюцца Embraer KC-390 і шматмэтавы транспартны самалёт ад Hindustan Aeronautics / United Aircraft . Нядаўна «Антонаў» таксама абвясціў аб пачатку аванпраектнай распрацоўкі патрульнага самалёта марской авіяцыі Ан-148-300МП на базе Ан-168 (ён жа Ан-148-300) .
ДП «Антонаў» устанавіў, што ў сегменце машын ёсць свабодная ніша грузападымальнасцю большай, чым у Ан-74 і італьянскага Alenia C-27J Spartan, і меншай, чым у амерыканскага самалёта S-130. Яе плануецца заняць самалётам Ан-178.
Кіраўніцтва «Антонава» сцвярджае, што ў іх ёсць заказ на 100 такіх самалётаў. Украіна прадала першыя 12 самалётаў адразу пасля першых выпрабаванняў у маі 2015 года. Кошт аднаго самалёта — 40 мільёнаў долараў. З Кітаем заключаны кантракт на пастаўку 2 самалётаў з правам серыйнай вытворчасці. Азербайджан абавязаўся набыць яшчэ 10 бортаў. Міністэрства абароны Украіны сцвярджае, што абавязкова падпіша кантракт на самалёт пасля завяршэння ўсіх выпрабаванняў[26].
17 снежня 2015 года ДП «Антонаў» і «Taqnia Aeronautics»[27] (Саудаўская Аравія) падпісалі «Мемарандум аб узаемаразуменні», згодна з якім плануецца ажыццявіць пастаўку 30 шматмэтавых самалётаў Ан-178 для ВПС Саудаўскай Аравіі[28].
6 чэрвеня 2016 года стала вядома аб заключэнні мемарандума на набыццё 10 самалётаў Ан-178 Азербайджанам. Пастаўкі самалётаў павінны адбывацца ў два этапы цягам двух гадоў: першыя два, а пасля яшчэ восем, якія магчыма будуць збіраць на тэрыторыі Азербайджана. Сума кантракту і сума унесенай перадаплаты не выдавалася[29].
30 жніўня 2016 ДП «Антонаў» падпісаў кантракт з кітайскай кампаніяй AICC на дабудоўцы другі «Мроі» і фінансаванне выпуску 25 самалётаў Ан-178.
8 кастрычніка на абароннай выставе Зброя і бяспека 2019 міністр унутраных спраў Арсен Авакаў паведаміў, што быў падпісаны мемарандум на закупку 13 самалётаў Ан-178 (9 для Дзяржаўнай службы Украіны па надзвычайных сітуацыях і 4 для Нацыянальнай гвардыі Украіны).
Пагадненні аб пастаўках | |||||
---|---|---|---|---|---|
Пакупнік | Тып | Замоўлена | Апцыён | Заўвагі | Пастаўлены |
Іракская кампанія | Ан-178 | 1 | 0 | Цвёрды кантракт Купля праз ДК «Украбаронпрам». Пастаўка на працягу 2016—2017 гадоў. | 0 |
Beijing A-Star Aerospace Technology Co. | Ан-178 | 25 | 0 | Мемарандум на вытворчасць 25 самалётаў Ан-178 | 0 |
Тaqnia Aeronautics | Ан-178 | 30 | 0 | Мемарандум | 0 |
Silk Way Airlines | Ан-178 | 10 | 0 | Цвёрды кантракт | 0 |
МУС Украіны | Ан-178 | 13 | 0 | Цвёрды кантракт | 0 |
ВСУ | Ан-178-100Р | 3 | 0 | Цвёрды кантракт | 0 |
МВС Перу[en] | Ан-178 | 1 | 0 | Цвёрды кантракт | 0 |
У 2019 годзе Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Перу замовіла праз Украінскага спецэкспарцёра ГП «Спецтэхноэкспарт» самалёт Ан-178 для сваіх патрэб[34].
Агульная зборка фюзеляжа пачалася ў маі 2020 года і да канца ліпеня работы былі выкананы і гатовы фюзеляж датэрмінова выкацілі са стапеля[35].
У канцы жніўня 2020 года на ДП «Антонаў» завяршылі зборку планера шматмэтавага транспартнага самалёта Ан-178 для Перу[36]. Напярэдадні на ДП «Антонаў» ажыццяўлялі ўстаноўку крылаў для будучага самалёта Міністэрства ўнутраных спраў Перу[37].
За паўгода стала вядома, што дзяржаўнае прадпрыемства «Антонаў» дагэтуль не атрымала сродкі на будаўніцтва самалёта Ан-178 для Перу[38].
Ужо ў снежні 2021 года ў Перу загаварылі аб штрафных санкцыях у дачыненні да зрыву пастаўкі Ан-178[39]. Украінскі спецэкспарцёр патлумачыў затрымку ў сваім прэс-рэлізе[40]:
«Па стане на сёння кантракт з’яўляецца дзеючым, але з-за адсутнасці фінансавання з боку заказчыка — Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Перу — выконваецца з затрымкай. Пры гэтым рашэнне праблемы фінансавання не залежыць ад украінскага боку. Паказаная праблема звязана з непрыманнем банкаўскіх гарантыі дзяржаўнымі і прыватнымі банкамі Перу, у тым ліку гарантыі, якая прадастаўляецца першакласным Еўрапейскім банкам, які ўваходзіць у пералік банкаў першай катэгорыі, зацверджанага Цэнтральным рэзервовым банкам Перу, — заявілі ў „Спецтехноекспорті“, — менавіта гэтая прычына з’яўляецца ўскладняе акалічнасцю, якая істотна змяняе раўнавагу дагаворных абавязацельстваў».
Гэта значыць прычына затрымкі ў будаўніцтве — адсутнасць фінансавання з боку заказчыка.
Як апынулася ў пачатку студзеня, Нацыянальны банк Перу заблакаваў плацяжы ўкраінскаму дзяржаўнаму прадпрыемству «Антонаў» за самалёт Ан-178[41]. Ён адмовіўся прымаць банкаўскае пагадненне ад нямецкага банка DZ Bank AG для выплат «Спецтэхнаэкспарту» за будаўніцтва самалёта для Перу.
Банкаўская здзелка ад нямецкага банка павінна пакрыць увесь кошт кантракту Ан-178 на суму амаль 64 млн даляраў.
«Спецтэхнаэкспарт» накіраваў у Міністэрства ўнутраных спраў Перу некалькі дзясяткаў лістоў, каб паспрабаваць выйсці з сур’ёзнай тупіковай сітуацыі звязанай з адсутнасцю плацяжоў.
У снежні 2020 года для патрэб Узброеных Сіл Украіны быў падпісаны кантракт на будаўніцтва і пастаўку трох ваенна-транспартных самалётаў Ан-178-100р[33].
1 студзеня 2021 года старшыня праўлення АТ «Укрэксімбанк» Яўген Мецгер паведаміў аб падпісанні крэдытнага пагаднення на 3 млрд грыўняў з Antonov Company на пабудову трох найноўшых самалётаў Ан-178-100р для ўкраінскай арміі[42].
19 студзеня 2021 года стала вядома, што дзяржаўнае прадпрыемства «Антонаў» пачало вытворчасць ваенна-транспартных самалётаў для Узброеных Сіл Украіны. Над гэтай замовай працуе 3500 работнікаў дзяржаўнага прадпрыемства[43]. Выконваючы абавязкі генеральнага дырэктара ДП «Антонаў» Сяргей Бычкоў паведаміў, што першы транспартны самалёт Ан-178 украінская армія атрымае ў першай палове 2023 года, наступныя самалёты будуць перадаваць праз кожныя тры месяцы[44].
У канцы мая 2021 года на ДП «Антонаў» завяршылася зборка фюзеляжа першага корпуса ваеннага шматмэтавага транспартнага самалёта Ан-178-100п для паветраных сіл Украіны, тады ж адбылася выкатка першага фюзеляжа.[45]
У кастрычніку 2021 года было паведамлена, што зборка планера для першага з трох самалётаў Ан-178 для паветраных сіл УС Украіны завершана на 80 %[46].
Паводле паведамленняў СМІ пачата будаўніцтва 5-ці самалётаў, у тым ліку аднаго па кантракце з МУС Перу[47].
20 мая 2021 года завершана выраб фюзеляжа першага Ан-178-100р для ВСУ.