Кентэрберыйскі сабор (англ.: Canterbury Cathedral) — гатычны сабор у Кентэрберы. Афіцыйная назва — Сабор і Мітрапаліцкая Царква Хрыста ў Кентэрберы (Cathedral and Metropolitical Church of Christ at Canterbury). Гэта галоўны англіканскі храм Вялікабрытаніі. Тут размешчана кафедра архібіскупа Кентэрберыйскага.
Нароўні з блізкімі абацтвам Cв. Аўгусціна і царквой Cв. Марціна Кентэрберыйскі сабор уваходзіць у спіс Сусветнай спадчыны.
Па паведамленні Беды Вялебнага, сабор быў заснаваны ў 603 годзе місіянерам Папы Рыгора Вялікага — Аўгусцінам Кентэрберыйскім. Падмуркі закладзенага ім будынка былі адкрыты археолагамі ў 1993 годзе. Храм быў першапачаткова прысвечаны Хрысту Збавіцелю. У сярэдзіне VIII стагоддзя Св. Кутберт прыбудаваў да сабора баптыстэрый.
Пасля нарманскага заваявання парадкам струхлелая царква была перабудавана архібіскупам Ланфранкам у духу нармандскай раманікі. Ансельм Кентэрберыйскі падняў будаўніцтва на новы ўзровень, пра што сведчыць і захаваная да нашых дзён велізарная крыпта.
У 1174 годзе сабор згарэў. Пры аднаўленні да храма была прыбудавана грандыёзная па тых часах Троіцкая капэла, у якую перанеслі мошчы забітага ў саборы архібіскупа Томаса Бекета. З тых часоў сабор стаў святыняй гэтага мучаніка, штогод прыцягваючы тысячы паломнікаў, якія служылі апорай яго дабрабыту (пра паломнікаў гл. «Кентэрберыйскія апавяданні»).
У XV стагоддзе неф набыў блізкі да сучаснага выгляд («перпендыкулярная готыка»); значна надбудавана была цэнтральная вежа. Паўночна-заходняя вежа ў раманскім стылі ў XVIII стагоддзі пагражала абвальваннем і была разабрана; у 1830-я гады на яе месцы вырасла новае збудаванне, стылізаванае ў духу «перпендыкулярнай» готыкі.
Вакол Кентэрберыйскага сабора раскінуліся два клуатры, манастырскі садок і шматлікія дапаможныя памяшканні рознага часу пабудовы. Пры Св. Дунстане (X стагоддзе) прыход сабора быў рэарганізаваны ў бенедыкцінскае абацтва, якое было секулярызавана пры Генрыху VIII, у 1539 годзе, апошнім у Англіі. Частка прыбудоў была знішчана ў сакавіку 1942 года падчас налёту люфтвафэ, мэтай якога быў сам сабор.
Кентэрберыйскі сабор на Вікісховішчы |