wd wp Пошук: ⬜

Фрыда Метшк

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Метшк.

Фрыда Метшк (н.-луж.: Frido Mětšk, 4 кастрычніка 1916, Анаберг-Бухгольц, Германія — 9 ліпеня 1990, Баўтцэн, Германія) — ніжнялужыцкі пісьменнік, паэт, гісторык, перакладчык, рэдактар і педагог. Пісаў на ніжнялужыцкай і нямецкай мовах. Заснавальнік ніжнялужыцкай гімназіі ў Котбусе і першы дырэктар Сербскай гімназіі ў Баўтцене.

Біяграфія

Нарадзіўся 4 кастрычніка 1916 года ў горадзе Анаберг-Бухгольц. З 1927 па 1936 год навучаўся ў гімназіі Святога Крыжа ў Дрэздэне. З 1936 па 1937 год навучаўся ў Вышэйшай педагагічнай школе ў Франкфурце-на-Одэры. З 1940 года вывучаў класічную філалогію, гісторыю і славістыку ў Гале-Вітэнбергскім і Енскім універсітэтах. У 1940 годзе пад кіраўніцтвам Дзмітрыя Чыжэўскага напісаў дысертацыю на суісканне навуковай ступені доктара навук па працам нямецкага тэолага Гейнрыха Мільдэ. Потым працаваў кароткі час настаўнікам у Кейльхаў і Гале. З 1941 года ваяваў на Усходнім фронце. Быў у савецкім палоне, дзе працаваў лектарам у антыфашысцкай школе.

У 1947 годзе вярнуўся ў Германію. У гэтым жа годзе заснаваў у Котбусе ніжнялужыцкую гімназію. У 1949 годзе стаў першым дырэктарам лужыцкай пашыранай школы ў Баўтцэне, якая пазней была перайменаваная ў Сербскую гімназію. З 1955 года працаваў навуковым супрацоўнікам у Інстытуце сербскага народазнаўства пры Акадэміі навук ГДР. З 1959 года ўзначальваў Сербалужыцкі культурны архіў.

У 1986 годзе выйшаў на пенсію і жыў у Баўтцэне, дзе і памёр 9 ліпеня 1990 года.

Сачыненні

Аўтар зборнікаў вершаў, прозы, літаратурных і гістарычных навуковых твораў. Займаўся перакладамі з кашубскай, літоўскай і латышскай моў.

Mojim Serbam. 1939 (зборнік вершаў)
Ze žywjenja. 1944 г. (зборнік вершаў)
Józef Nowak: Swobody njewjesta, Volk und Wissen, Berlin 1954
Naša rědna bajkojta domownja. Serbske bajki a basnicki z luda a z literatury, Volk und Wissen, Berlin 1955
Marjana Domaškojc: Wubrane spise, Volk und Wissen, Berlin 1956
Korčmar Hawelka přećiwo magistratej. Domowina, Budyšin 1956 (гістарычны рэпартаж)
Do cuzeje zemje, 1957 (гістарычны рэпартаж)
Die brandenburgisch-preussische Sorbenpolitik im Kreise Cottbus vom 16. Jahrhundert bis zum Posener Frieden. (=Veröffentlichungen des Instituts für Slawistik, Band 25). Akademie Verlag, Berlin 1962
Der kurmärkisch-wendische Distrikt. Эйн Beitrag zur Geschichte der Territorien Bärwalde, Beeskow, Storkow, Teupitz und Zossen mit besonderer Berücksichtigung des 16. bis 18. Jahrhunderts (=Schriftenreihe des Instituts für Sorbische Volksforschung in Bautzen, Band 24). LND, Budyšin 1965.
Bjerduški. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1967 (паэзія і проза)
Die Stellung der Sorben in der territorialen Verwaltungsgliederung des deutschen Feudalismus (=Schriftenreihe des Instituts für sorbische Volksforschung in Bautzen, Band 43). LND, Budyšin 1968
Das Interesse der Ostforschung des westdeutschen Imperialismus an den Sorben. Domowina, Bautzen 1968
Verordnungen und Denkschriften gegen die sorbische Sprache und Kultur während der Zeit des Spätfeudalismus. Domowina, Bautzen 1969
K. A. Kocorowe zawostajenstwo w Serbskim kulturnym archiwje, Dom za serbske ludowe wuměłstwo, Budyšin 1971.
Bogumił Šwjela: Běźenje a Wěźenje. Domowina, Budyšyn 1973
Juro Surowin: Wšyknym by kśěl tołmacyś, Domowina, Budyšyn 1975
Marjana Domaškojc: Z našeje glinjaneje budki, Domowina, Budyšyn 1972, 2. Auflage: Domowina, Budyšyn 1986
Ideologen der antisorbischen Sprachpolitik während der Periode des Übergangs vom Feudalismus zum Kapitalismus. Eine Quellensammlung. Domowina, Bautzen 1973
Jurja Pilkowe zawostajenstwo w Serbskim kulturnym archiwje, Dom za serbske ludowe wuměłstwo, Budyšin 1974.
Geschichte der Sorben. Band 1: Von den Anfängen bis 1789 (=Schriftenreihe des Instituts für Sorbische Volksforschung in Bautzen, Band 39). Domowina, Bautzen 1977 (сумесна з Янам Бранкачком);
Juro Surowin: Sol zemje, Domowina, Budyšyn 1978.
Studien zur Geschichte sorbisch-deutscher Kulturbeziehungen (=Schriftenreihe des Instituts für Sorbische Volksforschung in Bautzen, Band 55). Domowina, Bautzen 1980
Mato Kosyk: Listy. 1880—1939, Domowina, Budyšyn 1980
Chrestomatija dolnoserbskego pismowstwa, 3 Bände, Volk und Wissen, Berlin 1956 і 1957; 2. Auflage: Domowina, Budyšyn 1982
Mato Kosyk. Domowina, Budyšyn 1983
Mato Kosyk. LND, Budyšin 1985 (біяграфія)
Frido Mětšk. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1986 (зборнік вершаў)

Сям’я

Бацька лужыцкага кампазітара Юра Метшка.

Узнагароды

У 1960 годзе стаў лаўрэатам прэміі імя Якуба Чышынскага;
У 1969 годзе ўзнагароджаны кашубскім медалём «Stolema Medaille».

Зноскі

1 2 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #133133931 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 26 красавіка 2014.
↑ Frido Mětšk // Sächsische Biografie — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
1 2 Bibliothèque nationale de France Frido Mětšk // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.
↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #133133931 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 25 чэрвеня 2015.

Літаратура

Гугнин А. А., Введение в историю серболужицкой словесности и литературы от истоков до наших дней, Российская академия наук, Институт славяноведения и балканистики, научный центр славяно-германских отношений, М., 1997, стр. 27, 36, 53, 71, 77, 155—156, 158, 161, 174, 192, 197, ISBN 5-7576-0063-2
Günther Albrecht, Kurt Böttcher, Herbert Greiner-Mai und Paul-Günter Krohn: Schriftsteller der DDR. 2. Auflage, Bibliographisches Institut, Leipzig 1975, S. 376—377
P. Kunze: Mětšk, Frido. In: Ernst Eichler (Hrsg.): Slawistik in Deutschland von den Anfängen bis 1945. Domowina-Verlag, Bautzen 1993, ISBN 3-7420-1538-9, S. 266—267

Спасылкі

Бібліяграфія(ням.)
Біяграфія(верхнялуж.)