Кінтайр
.mw-parser-output .t-geoinfobox td,.mw-parser-output .t-geoinfobox th{min-width:120px}.mw-parser-output .t-geoinfobox td:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox th:only-child{text-align:center}.mw-parser-output .t-geoinfobox-name{font-size:110%;padding:2px}.mw-parser-output .t-geoinfobox-nickname{font-style:italic}.mw-parser-output .t-geoinfobox-cave th:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox-mount th:only-child{background:#e7dcc3}.mw-parser-output .t-geoinfobox-surface th:only-child{background:#ffe4c4}.mw-parser-output .t-geoinfobox-blue th:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox-water th:only-child{background:#c0daff}.mw-parser-output .t-geoinfobox-underwater th:only-child{background:#b0e0e6}.mw-parser-output .t-geoinfobox-green th:only-child{background:#d0f0c0}.mw-parser-output .t-geoinfobox-tomb th:only-child{background:#bbbbbb}.mw-parser-output .t-geoinfobox-yellow th:only-child{background:#fdeaa8}.mw-parser-output .t-geoinfobox-ny th:only-child{background:#cbd5c4;border:1px solid #aaaaaa}.mw-parser-output .t-geoinfobox-ny th:first-child:not(:only-child){background:#cbd5c4;text-align:right;padding:0 0.5em}.mw-parser-output .t-geoinfobox-grey th:only-child{background:#eaecf0} Кінта́йр (шатл. гэл.: Cinn Tìre (kʲʰiɲˈtʲʰiːɾʲə) — «вяршыня зямлі»; англ.: Kintyre) — паўвостраў і размешчаная на ім гістарычная вобласць на захадзе Шатландыі, паміж залівам Ферт-оф-Клайд і Паўночным пралівам. На поўначы злучаецца з гістарычнай вобласцю Напдэйл (англ.: Knapdale). Адміністрацыйна ўваходзіць у склад вобласці Аргайл і Б’ют.
Паўвостраў Кінтайр уяўляе сабой доўгую і вузкую частку сушы, выцягнутую ў мерыдыянальным кірунку. Максімальная шырыня паўвострава — усяго 18 км, даўжыня — 48 км. Цэнтральную частку займае града ўзгоркаў і невысокіх гор (да 454 м), якія спускаюцца да ўрадлівага ўзбярэжжа.
На ўсходзе ад паўвострава ляжыць востраў Аран, да захаду — востраў Гіа.
Найважнейшыя гарады Кінтайра — Кэмпбелтаўн у паўднёвай частцы паўвострава, старажытнае кельцкае паселішча, перабудаваная графамі Аргайла з дому Кэмпбелаў, цэнтр вытворчасці шатландскага віскі, і Тарберт у паўночнай частцы паўвострава на перашыйку, які злучае паўвостраў з астатняй часткай Шатландыі. Тарберт — адна з найважнейшых крэпасцей сярэдневяковай Шатландыі, закладзеная каралём Робертам I Брусам у 1326 годзе.
Гісторыя
Кінтайр — найбліжэйшая да Ірландыі частка тэрыторыі Шатландыі. Таму ўжо ў старажытнасці сюды сталі перасяляцца ірландскія кельцкія плямёны (скоты-гэлы). Менавіта Кінтайр стаў ядром кельцкага каралеўства Дал Рыяда, якое распаўсюдзіла ў VII—VIII стагоддзях сваю ўладу на большую частку заходняй Шатландыі і паўночнай Ірландыі. У гэты перыяд Кінтайр разам з востравам Аёна стаў фактычным цэнтрам місіянерства і хрысціянізацыі паўночнай часткі Вялікабрытаніі. Тут пацярпеў Св. першамучанік Шатландскі Канстанцін. У 843 годзе кароль Дал Рыяды стаў таксама каралём дзяржавы піктаў, і абедзве краіны былі аб’яднаны ў каралеўства Шатландыя.
Урадлівыя берагі Кінтайра працягвалі прыцягваць чужацкія народы: пачынаючы са IX стагоддзя гэтыя землі цярпелі ад набегаў нарвежскіх вікінгаў, частка якіх асела ў Кінтайры і прызнала ўладу караля Нарвегіі. Гэта прывяло да шматвяковой барацьбы Нарвегіі і Шатландыі за валоданне Кінтайром, які па праве лічыўся самай багатай тэрыторыяй заходняга шатландскага ўзбярэжжа. У 1098 годзе быў заключаны нарвежска-шатландскі дагавор, у адпаведнасці з якім Нарвегія захоўвала за сабой востраў, а кароль Шатландыі атрымліваў мацерыковую тэрыторыю. Жадаючы пацвердзіць свае правы на Кінтайр нарвежскі кароль Магнус III загадаў працягнуць сябе ў яліку праз самую вузкую частку паўвострава, спрабуючы даказаць, што Кінтайр адносіцца да астравоў, якія належылі Нарвегіі. У 1140 годзе Кінтайр увайшоў у незалежнае гэльска-нарвежскае Каралеўства Астравоў на чале з Сомерледам, а пасля яго смерці гэта тэрыторыя адышла да яго ўнука Дональда, родапачынальніку клана Мак-Дональд. Пасля паражэння нарвежцаў пры Ларгсе ў 1263 годзе Кінтайр перайшоў пад уладу шатландскага караля.
У пачатку XIV стагоддзя Мак-Дональды сталі адной з галоўных апор шатландскага караля Роберта Бруса: менавіта ў Кінтайры кароль знайшоў прытулак пасля цяжкага паражэння ад англійскіх войскаў у 1306 годзе. Брус усведамляў значэнне Кінтайра як ключа да Гебрыдскіх астравоў і Ірландыі. У 1326 годзе ён узвёў у самым вузкім месцы паўвострава замак Тарберт, які стаў фарпостам каралеўскай улады ў Аргайле.
У XV стагоддзі Кінтайр стаў аб’ектам супрацьстаяння паміж двума найбуйнейшымі заходнешатландскімі кланамі — Мак-Дональдаў і Кэмпбелаў. Перамогу атрымалі апошнія, якія абапіраліся на цэнтральную ўладу, аднак у 1476 годзе Кінтайр быў саступлены каралю Шатландыі Якаву III. Паступова ўплыў горскіх кланаў было зведзена на нішто і ўжо ў XVIII стагоддзі гэльская мова практычна выйшла з ужытку ў Кінтайры.
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кінтайр
Катэгорыя·Гістарычныя вобласці Шатландыі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Паўвостравы паводле алфавіта
Category:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96 %D0%B7 %D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BC%D1%96
Катэгорыя·Вікіпедыя·Карткі з састарэлым фарматам каардынат
Катэгорыя·Паўвостравы Шатландыі