wd wp Пошук: ⬜

Карл Андрэевіч Шыльдэр

Карл (Аляксандр) Андрэевіч Шы́льдэр (27 снежня 1785 (7 студзеня 1786) — 11 (23) чэрвеня 1854) — расійскі ваенны інжынер, вынаходнік, інжынер-генерал (1852), генерал-ад’ютант (1833). Бацька М. К. Шыльдэра.

Біяграфія

К. А. Шыльдэр нарадзіўся ў маёнтку Сіманава Невельскага павета Віцебскай губерні (зараз вёска Сіманава ў Невельскім раёне Пскоўскай вобласці Расіі). Першапачатковую адукацыю атрымаў у сям’і. Сярэднюю адукацыю атрымаў у Маскоўскім шляхетным універсітэцкім пансіёне і ў 1802 годзе быў прызначаны унтэр-афіцэрам у Маскоўскі гарнізонны батальён. У 1803 годзе залічаны калонаважатым у школу пры Дэпо світы цара, якую скончыў у 1806 годзе. У 1805 годзе К. Шыльдэр удзельнічаў у бітве пад Аўстэліцам. У 1806 годзе атрымаў чын падпаручніка і пачаў службу ў інжынерных войсках. К. Шыльдэр удзельнічаў у абароне Баруйска (1812), вызначыўся пры абароне Варны, Сілістры і Шумлы падчас руска-турэцкай вайны 1828—1829 гг., пры фарсіраванні Дуная і аблозе Сілістры падчас Крымскай вайны 1853—1856 гг. У 1849 годзе К. А. Шыльдэр быў прызначаны начальнікаў інжынераў дзеючай арміі[2].

Быў цяжка паранены ў час падрыхтоўкі аблогі крэпасці Сілістры, памёр у шпіталі ў горадзе Калашар ў Румыніі (зараз у Малдове).

Распрацоўкі

Сярод распрацовак К. А. Шульдэра

Канструкцыі вісячага і «бурдзючнага» пантонных мастоў з прагумаваных палатняных пантонаў
Электрычны спосаб запальвання парахавых зарадаў (разам з П. Л. Шылінгам)
Гальванічныя і гальвана-ўдарныя марскія міны (разам з Б. С. Якобі)
Праект пешай у свеце суцэльнаметалічнай падводнай лодкі
Параход «Адважнасць», узброены ракетамі і артылерыяй, правобраз эсмінца
Канструкцыя фугасных ракет з вялікай колькасцю пораху

Сярод вучняў К. А. Шыльдэра інжынеры Э. І. Татлебен і М. М. Барэскаў.

Узнагароды

Ордэн Святой Ганны 4-й ступені
Ордэн Святога Георгія 4-й ступені (за ўзяцце Варны)[2]
Ордэн Святога Георгія 3-й ступені
Ордэн Святой Ганны 1-й ступені
Ордэн Святога Уладзіміра 2-й ступені
Ордэн Белага Арла
Ордэн Святога Аляксандра Неўскага
Залатая зброя «За храбрасць»
Ордэн Virtuti Militari 2-й ступені
Прускія ордэны Чырвонага Арла 2-й і 1-й ступеняў

і іншыя ўзнагароды.

Зноскі

↑ Карл Андреевич Шидлер // Изобретения России (руск.)
1 2 Шильдер Карл Андреевич // Инженеры России (руск.)

Літаратура

Шыльдэр Карл Андрэевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя. — С. 12. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

Шильдер Карл Андреевич // Инженеры России (руск.)
Шильдер Карл Андреевич // Энциклопедия «Космонавтика» (руск.)
Шильдер Карл Андреевич // Белорусские имена в истории развития техники (руск.)
Карл Андреевич Шидлер // Изобретения России Архівавана 1 ліпеня 2015. (руск.)