wd wp Пошук: ⬜

Зінаіда Вісарыёнаўна Ярмольева

Зінаіда Вісарыёнаўна Ярмольева (15 (27) кастрычніка 1898 або 12 (24) кастрычніка 1898 — 2 кастрычніка 1974) — савецкі вучоны-мікрабіёлаг і эпідэміёлаг, сапраўдны член Акадэміі медыцынскіх навук СССР(руск.) бел., стваральнік антыбіётыкаў у СССР. Лаўрэат Сталінскай прэміі першай ступені.

Біяграфія

Нарадзілася 15 (27) кастрычніка (па іншых звестках 12 (24) кастрычніка) 1898 года на хутары Фролаў (цяпер горад Фролава, Валгаградскай вобласці) у сям’і заможнага вайсковага казацкага старшыны, пад’есаула(руск.) бел. Вісарыёна Васілевіча Ярмольева і яго жонкі Аляксандры Гаўрылаўны, якая пасля жыла з дачкой да сваёй смерці ва ўзросце 92 гадоў[2]. Маці прывезла іх з сястрой Аленай (старэйшай за Зінаіду на тры гады) у Новачаркаск вучыцца ў гімназіі. У 1915 годзе Зінаіда скончыла з залатым медалём Марыінскую жаночую гімназію ў Новачаркаску і паступіла на медыцынскі факультэт Данскога універсітэта. З другога курса займалася мікрабіялогіяй, слухала лекцыі прафесараў У. А. Барыкіна(руск.) бел. і П. Ф. Здрадоўскага(руск.) бел.. Пад кіраўніцтвам Барыкіна, які шмат займаўся вывучэннем халерных і халерападобных вібрыёнаў, пачала даследаванні біяхіміі мікробаў, ён жа ў больш познія гады настаяў на яе пераездзе ў Маскву. Скончыла ўніверсітэт у 1921 годзе.

Займалася вывучэннем халеры. Адкрыла халерападобны вібрыён, які свеціцца, што цяпер носіць яе імя.

З 1925 года ўзначальвала аддзел біяхіміі мікробаў у Біяхімічным інстытуце Народнага камісарыята аховы здароўя РСФСР у Маскве. У 1934 годзе аддзел увайшоў у склад УІЭМ(руск.) бел..

У 1942 годзе ўпершыню ў СССР атрымала пеніцылін [3] (крустазін УІЭМ), пасля актыўна ўдзельнічала ў арганізацыі яго прамысловай вытворчасці ў СССР. Вынаходства выратавала тысячы жыццяў савецкіх салдат падчас Вялікай Айчыннай вайны.

У 1942 годзе, калі Сталінград стаў прыфрантавым пунктам для эвакуяваных, была накіравана ў горад для прадухілення захворвання насельніцтва халерай, дзе была наладжана вытворчасць халернага бактэрыяфага, які штодня атрымлівалі 50 000 чалавек. Паўгода правяла З. В. Ярмольева ў абложаным Сталінградзе[4].

У 1945—1947 гадах — дырэктар Інстытута біялагічнай прафілактыкі інфекцый. У 1947 годзе на базе гэтага інстытута быў створаны Усесаюзны навукова-даследчы інстытут пеніцыліну (пазней — Усезаюзны навукова-даследчы інстытут антыбіётыкаў(руск.) бел.), у якім яна загадвала аддзелам эксперыментальнай тэрапіі. Адначасова з 1952 года і да канца жыцця ўзначальвала кафедру мікрабіялогіі і лабараторыю новых антыбіётыкаў ЦІУУ(руск.) бел. (цяпер Расійская медыцынская акадэмія непрарыўнай прафесійнай адукацыі).

Аўтар больш за 500 навуковых работ і 6 манаграфій. Пад яе кіраўніцтвам падрыхтавана і абаронена каля 180 дысертацый, у тым ліку 34 доктарскія[5].

Памерла 2 снежня 1974 года. Пахаваная ў Маскве на Кузьмінскіх могілках(руск.) бел. (участак № 29).

Сям’я

Мемарыяльная дошка на вуліцы імя Ярмольевай у Фролаве

Першы муж — вядомы вірусолаг Леў Зільбер(руск.) бел.. Рэпрэсаваны ў 1937 годзе. Хоць у гэты час яны былі разведзеныя, Зінаіда Ярмольева прыклала шмат намаганняў да яго вызвалення.
Другі муж — мікрабіёлаг Аляксей Аляксандравіч Захараў. Арыштаваны 20 лютага 1938 года, расстраляны і пахаваны на «Камунарцы» (Маскоўская вобласць) 3 кастрычніка 1938 года[6]. Блізкім паведамілі, што ён памёр у турэмнай бальніцы ў 1940 годзе.

Узнагароды і прэміі

Сталінская прэмія першай ступені (1943) за распрацоўку новага метаду хуткай дыягностыкі і фагапрафілактыкі інфекцыйнай хваробы[7] (прэмія перададзена ў Фонд абароны(руск.) бел. на будаўніцтва самалёта, набыты за гэтыя сродкі знішчальнік атрымаў надпіс на борце «Зінаіда Ярмольева»).
Заслужаны дзеяч навукі РСФСР(руск.) бел.;
Два ордэны Леніна;
Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга;
Ордэн «Знак Пашаны»;
Медалі СССР.

Памяць

Зінаіда Ярмольева — прататып Таццяны Уласенкавай, галоўнай гераіні раману Веньяміна Каверына(руск.) бел. «Адкрытая кніга(руск.) бел.».
Зінаіда Ярмольева — прататып Светавай, галоўнай гераіні п’есы Александра Ліпаўскага «На парозе тайны».
Вобраз Ярмольінай/«Уласенкавай» выведзены ў тэлевізійных фільмах «Адкрытая кніга(руск.) бел.» (1973, у галоўнай ролі — Людміла Чурсіна(руск.) бел.), «Адкрытая кніга(руск.) бел.» (1977, у галоўнай ролі — Ія Савіна, Наталья Дзікарова), а таксама ў тэлесерыяле «Чорныя кошкі(руск.) бел.» (2013, у ролі Зінаіды — Ганна Дзячэнка).
Імем Ярмольевай названа вуліца ў Фролаве Валгаградскай вобласці.
Помнік Зінаідзе Ярмольевай

Зноскі

↑ Zinaida Vissarionovna Ermoleva // TracesOfWar
↑ Наталья Смирнова Свет и обаяние личности (Зинаида Ермольева) — Ростовский еженедельник Академия. (в статье цитируются материалы из Государственного архива Ростовской области).
↑ Кветной И.(руск.) бел.. 30 величайших открытий в истории медицины, которые навсегда изменили нашу жизнь. Жизни ради жизни. Рассказы ученого клоунеля (руск.) . — АСТ, 2015. — С. 135. — ISBN 9785457492899.
↑ Зинаида Виссарионовна Ермольева Архівавана 13 верасня 2019.
↑ Медицинская газета Архівавана 29 кастрычніка 2013.
↑ МЕМОРИАЛ: растрельные списки Коммунарки. 1938. Октябрь Архівавана 4 сакавіка 2016.
↑ Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)