wd wp Пошук: ⬜

Беларускі гістарычны раман

Белару́скі гістары́чны рама́н — мастацкія творы напісаныя беларускімі аўтарамі ў жанры гістарычнага раману.

У літаратуразнаўстве

Многія даследчыкі (Л. Аляксандрава, І. Варфаламееў, А. Баканаў, Г. Ленобль, В. Малкіна) разглядаюць гістарычны раман як асобны жанр са сваёй унутрыжанравай класіфікацыяй. Іншыя ж лічаць неправамерным наданне гістарычнаму раману самастойнага жанравага статусу, таму што, на іх думку, ён, нягледзячы на своеасаблівасць тыпалагічных формаў і вялікую колькасць тэматычных разнавіднасцей, не мае ўласнажанравых адзнак, якія адрознівалі б яго ад рамана[1].

Гісторыя

У 1960-я гады, дзякуючы Уладзіміру Караткевічу, творы на гістарычную тэматыку набылі папулярнасць. У 1980-90-я гады назіраецца значны рост цікавасці да беларускай мінуўшчыны ў беларускай літаратуры[2].

Ацэнкі

Паводле Віктара Марціновіча, гістарычны раман — адзіны жанр у беларускай літаратуры, які пасля смерці сапраўднага майстра, Уладзіміра Караткевіча, знайшоў пераемніка і захавальніка традыцый класіка, Уладзіміра Арлова[3].

Польскамоўны гістарычны раман

• Astolda, xięzniczka z krwi Palemona… (Ганна Мастоўская-Радзівіл, 1807) — першая спроба напісання гістарычнага рамана на землях былой Рэчы Паспалітай[4].
• Кунігас (Юзаф Крашэўскі, 1882)

Беларускамоўны гістарычны раман

• Каласы пад сярпом тваім (1965, Уладзімір Караткевіч) — першы гістарычны беларускамоўны раман[5].
• Чорны замак Альшанскі (1978, Уладзімір Караткевіч)
• Меч князя Вячкі (1987, Леанід Дайнека)
• След Ваўкалака (1988, Леанід Дайнека)
• Свой дом (Генрых Далідовіч, 1989)
• Жалезныя жалуды (1990, Леанід Дайнека)
• Кліч роднага звона (1997, Генрых Далідовіч)
• Пляц волі (2001, Алесь Пашкевіч)
• Альгердава дзіда (зборнік з трох раманаў, 2002, Іпатава Вольга)
• Золата забытых магіл (2003, Васіль Якавенка)
• Літоўскі воўк (2003, Алесь Наварыч)
• Надлом (2003, Людміла Рублеўская)
• Назаві сына Канстанцінам (2008, Леанід Дайнека)
• Знак Вялікага магістра (2009, Іпатава Вольга)
• Нічые (2009, Андрэй Федарэнка)
• Каралева не здраджвала каралю, або Каралеўскае шлюбаванне ў Новагародку (2009, Анатоль Бутэвіч)
• Сутарэнні Ромула (2011, Людміла Рублеўская)
• Сім победиши (2012, Алесь Пашкевіч)
• Гасцініца «Бельгія» (2017, Ганна Севярынец)
• Ілоты (2018, Леанід Дайнека)
• Беларускі палкоўнік (2018, 2020, Яўген Зубовіч)
• Замкавая гара (2019, Алесь Аляшкевіч)

Рускамоўны гістарычны раман

Тэматычна рускамоўная гістарычная проза другой паловы ХХ ст., адлюстроўвае два асноўныя тэматычныя блокі:[1]

• Падзеі, так ці інакш звязаныя з агульнай гісторыяй беларусаў, рускіх і ўкраінцаў;
• Падзеі ўласнай нацыянальнай гісторыі.

Некаторыя раманы:[1]

• Георгий Скарина (1951, Мікалай Садковіч і Яўген Львоў)
• Белая Русь (1957, Ілья Клаз)
• Хрыстос прызямліўся ў Гародні (1957, Уладзімір Караткевіч)
• Мирослав, князь Дреговичский: Дума о минувшем (1979, Эдуард Скобелеў)
• Пагоня на Грунвальд (1980, Канстанцін Тарасаў)
• Принада (1982, Іван Мяла)
• Приказ № 1 (1985, Мікалай Чаргінец)
• Овсяный бунт (1986, Іван Мяла)
• Побеждая – оглянись (1986, Сяргей Зайцаў)
• Свидетель: Записки капитана Тимкова (1986, Эдуард Скобелеў)
• Корона Великого Княжества (1999, Уладзімір Бутрамееў)
• Пепел и снег (2003, Сяргей Зайцаў)
• Пан Кмитич (тры кнігі, 2011—2012, Міхаіл Галдзянкоў)

Зноскі

1. 1 2 3 Палукошка, В. І. Жанрава-стылістычная разнастайнасць гістарычнага рамана ў беларускай рускамоўнай літаратуры другой паловы ХХ стагоддзя(бел.)  // Вестник Полоцкого государственного университета. — 2019. — № 10. — С. 16-21.
2. ↑ Дарагакупец, А. М. Традыцыі інтэлектуалынага гістарычнага рамана ў творчасці Уладзіміра Арлова // Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. — 2004. — № 2. — С. 12-17.
3. ↑ Віктар Марціновіч. Віктар Марціновіч: Чаму я не напішу гістарычны раман // Будзьма беларусамі!. — 18.09.2013.
4. ↑ Алег Грушэцкі. Здані для бясстрашнай Ганны(бел.)  // Звязда. — 14.03.2017.
5. ↑ Елена Басикирская. Классику белорусской литературы Владимиру Короткевичу 26 ноября могло бы исполниться 90 лет(бел.)  // Беларусь сегодня. — 26 НОЯБРЯ 2020.

Спасылкі

• Навасельцава, Г. В. Гістарычны раман з элементамі дэтэктыўнасці ў сучаснай беларускай літаратуры / Г. В. Навасельцава // Наука – образованию, производству, экономике : материалы XXI(68) Регион. науч.-практ. конференции преподавателей, науч. сотрудников и аспирантов, Витебск, 11-12 февраля 2016 г. : в 2 т. – Витебск : ВГУ имени П. М. Машерова, 2016. – Т. 1. – С. 146-148. – Бібліягр.: с. 148 (1 назв.).
• Палукошка, В. І. Жанрава-стылістычная разнастайнасць гістарычнага рамана ў беларускай рускамоўнай літаратуры другой паловы ХХ стагоддзя(бел.)  // Вестник Полоцкого государственного университета. — 2019. — № 10. — С. 16-21.
• Наталля Тышкоўская. БЕЛАРУСКІЯ ГІСТАРЫЧНЫЯ РАМАНЫ–ВАРТА ПРАЧЫТАЦЬ!(бел.)  // Край Смалявіцкі. — Янв 13, 2012.
• Віктар Марціновіч. Віктар Марціновіч: Чаму я не напішу гістарычны раман // Будзьма беларусамі!. — 18.09.2013.
• Дарагакупец, А. М. Традыцыі інтэлектуалынага гістарычнага рамана ў творчасці Уладзіміра Арлова // Веснік Беларускага дзяржаўнага універсітэта. — 2004. — № 2. — С. 12-17.
• Беларускі палкоўнік - Кніга Яўгена Зубовіча

Тэмы гэтай старонкі (2):
Катэгорыя·Беларускія гістарычныя раманы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Ізаляваныя артыкулы/сірата0