Аўтакран (англ.: Mobile craneMobile crane, crane truck) — кран стрэлавага тыпу, які можа быць забяспечаны вежава-стрэлавым абсталяваннем і перамяшчаецца без грузу, не патрабуючы спецыяльных пуцей і ўстойлівасць якога забяспечваецца за кошт сілы цяжару[1].
Аўтакран з тэлескапічнай стралой Аўтакран К-4561 на шасі КрАЗ-257 с рашотчатай стралой Аўтакран у вежава-стрэлавым выкананні Аўтакран са стралой з гуськом Аўтакраны — найбольш распаўсюджаныя з усёй групы стрэлавых самаходных кранаў[2].
Аўтамабільныя краны збіраюцца на шасі серыйна выпускаемых грузавых аўтамабіляў з устаноўкай на раме пярэдніх і задніх вынасных апор для забеспячэння ўстойлівасці пры працы крана з грузам і павышэння грузападымальнасці. Яны могуць самастойна перасоўвацца па грунтавых дарогах і пераадольваць ўздымы да 20 °.
Асноўнай вартасцю аўтамабільных кранаў з’яўляецца іх высокая мабільнасць, што дае магчымасць аператыўна перамяшчаць іх на выдаленыя адзін ад аднаго аб’екты. Пры перавозцы па чыгунках не патрабуецца іх разбіраць, так як яны ўпісваюцца ў габарыт чыгуначнага транспарту[3].
Да асноўнага стрэлавага абсталявання аўтамабільных кранаў адносяцца:
Да зменнага абсталяванню ставяцца падаўжыцельныя секцыі (ўстаўкі) або высоўныя секцыі пры тэлескапічных стрэлах, а таксама падоўжаныя гуськами стрэлы.
У склад стрэлавага абсталявання таксама ўваходзіць стрэлавы паліспаст — для ўздыму або апускання стрэлы.
У якасці грузозахватного органа выкарыстоўваюцца:
Аўтамабільныя краны адрозніваюць:
У аўтамабільных кранах прымяняюцца наступныя тыпы прывада:
Грузавыя характарыстыкі кранаў для кожнай даўжыні стрэлы і кожнага становішча істотна адрозніваюцца. Пры працы на выносных апорах грузападымальнасць на 80 % вышэй, чым без апор. Кіраванне кранамі ажыццяўляецца пры перамяшчэнні — з кабіны шасі (аўтамабіля), пры працы — з кабіны кранаўшчыка, размешчанай на якая верціцца часткі крана.
Хуткасці працоўных рухаў рэгулююцца за кошт змены частоты кручэння вала сілавой устаноўкі і каробкай перамены перадач. У асобных выпадках дапускаецца перамяшчэнне кранаў з грузам на круку абмежаванай масы. Пры гэтым страла павінна быць размешчана ў сектары задніх колаў і накіравана па падоўжнай восі шасі з вышынёй ўздыму не больш за 0,5 м. Хуткасць перамяшчэння пры гэтым — не больш за 5 км/ч.
Шасі аўтакрана можна падзяліць на два асноўных тыпу:
Першым тыпам з’яўляюцца класічныя грузавікі, як шашэйныя, так і падвышанай праходнасці, на якіх размяшчаецца апорная рама крана. Падчас працы самога аўтакрана рама грузавіка не нясе ніякай нагрузкі. Уся маса аўтакрана кладзецца на кранавую раму і гідраўлічныя апоры, выстаўляныя перад працай. Сярэднетанажныя аўтакраны такога тыпу, як, напрыклад, «Иванавец» папулярныя ў Расіі і СНД, для іх выкарыстоўваюцца грузавікі МАЗ, КамАЗ, КрАЗ, Урал і іншыя айчынныя маркі, але зафіксаваныя выпадкі ўстаноўкі «Ивановцев» і іншых Расійскіх кранаў на шасі IVECO, MAN, Scania і нават Volvo. Падобнай схемай карыстаюцца і ў Японіі, але гэта больш ставіцца да малотоннажным автокранам фірмы Tadano. У заходніх жа краінах такая схема сустракаецца радзей, хоць былі выпадкі ўстаноўкі сярэднетанажнага крана фірмы Liebherr і Terex на шасі фірмы Kenworth. Акрамя ўсяго іншага, побач з кабінай для стралы усталёўваецца лажамент бяспекі. Таксама сярод падобных аўтакранаў распаўсюджана нязручнасць, звязаная з цэнтральным гакам крана, які замінае вадзіцельскім агляду і доставляющему нямала клопатаў кранаўщыку пры пачатку і завяршэнні працы.
Другім тыпам з’яўляецца спецыяльна сканструяванае шасі пад канкрэтны аўтакран. Гэта папулярна за мяжой як на сярэдне-, так і на буйнатанажных кранах. Падобныя шасі, як правіла, робяцца падвышанай праходнасці, але іх недахопам з’яўляецца тое, што яны негабарытныя па шырыні.
Стацыянарная кабіна кіравання аўтакранам павінна быць размешчана ў межах габарыту як па шырыні ,так і па вышыні. Як правіла забяспечаная ахоўнай рашоткай для абароны ад падзення прадметаў з будоўлі , ссоўваемымі дзвярыма для зручнасці іх адкрыцця,панарамным шкленнем для максімальнага агляду кранаўшчыка.
Нефіксираваная кабіна дзеліцца на 2 тыпа ,якія могуць быць сумешчаныя адзін з адным. Першы тып такой кабіны мае гідраўлічны механізм ўздыму для змены вугла нахілу каб палепшыць агляд кранаўшчыка ўверх. Другі тып з’яўляецца вымушанай мерай для таго,каб кабіну можна было абкласці ў габарыт ў ездавым рэжыме.Гэтая кабіна часам завецца “паваротнай”.Пры пераходзе з працоўнага ў ездавы рэжым пры дапамозе гідраўлікі кабіна паварочваецца на 180* і аказваецца ззаду за процівагай.
JAP
Вытворца (марка) | Клас | Грузападымальнасць мін.-макс. (у тонах) | Краіна вытворчасці |
---|---|---|---|
Іванавец | Сярэднетонік на свабодным шасі | 16-80 | Расія |
Чалябінец | Сярэднетонік на свабодным шасі |
25-50 | Расія |
Галічанін | Сярэднетонік на свабодным шасі | 25-100 | Расія |
KATO | Звышгрузапад'ёмны на уласным шасі | 60-150 | Японія |
Komatsu | Звышгрузапад'ёмны на уласным шасі | 30-100 | Японія |
Zoomlion | Звышгрузапад'ёмны на уласным шасі | до 2000 | Кітай |
XCMG | Звышгрузапад'ёмны на уласным шасі | до 1600 | Кітай |
Liebherr | Усе класы | 5-1200 | Аўстрыя, Швейцарыя, Германія |
Terex | Все классы | 30-1200 | ЗША |
ДЗАК | Среднетоніки на свобадным шасі | 5-30 | Украіна |
Grove | Звышгрузапад'ёмны на уласным шасі | до 150 | Германія |
Krupp | Звышгрузапад'ёмны на уласным шасі | до 200 | Германія |
TAKRAF | Чыгуначныя і аўтакраны | до 200 | Германія |
Tadano | Легкія и сярэднія краны свабоднага базавання | до 50 | Японія |
Lokomo | Сяреднияі цяжкія краны на ўласныхных шасі | 20-100 | Фінляндыя |
Краны прымяняюцца пры ажыццяўленні будаўніча-мантажных, пагрузачна-разгрузачных работ, у энергетычным будаўніцтве яны ўжываюцца пераважна для пагрузачна-разгрузачных работ і ў якасці дапаможных кранаў пры мантажных аперацыях на нулявых і мінусовых адзнаках.