Аляксандр Васільевіч То́пчыеў[2] (руск.: Александр Васильевич Топчиев; 9 жніўня 1907 — 27 снежня 1962) — вучоны ў галіне арганічнай хіміі, доктар хімічных навук (1944), прафесар (1944), акадэмік Акадэміі навук СССР (1949), правадзейны член Балгарскай і Чэхаславацкай Акадэмій навук, член-карэспандэнт Акадэміі навук Румыніі і Германскай акадэміі навук, ганаровы член Венгерскай акадэміі навук.
Нарадзіўся ў слабадзе Міхайлаўка (сучасны горад у Валгаградскай вобласці Расіі). Скончыў 7 класаў школы і паступіў на вучобу хімічнае аддзяленне тэхнікума саматужнай вытворчасці ВСНГ РСФСР у Маскве[3]. Тэхнікум скончыў у 1925[3] годзе, выкладаў у ім у 1925—1928[4] гадах і паступіў у Маскоўскі хіміка-тэхналагічны інстытут. Інстытут скончыў у 1930 годзе і застаўся працаваць у ім аспірантам-асістэнтам на кафедры арганічнай хіміі, у 1932—1938 гадах — яе дацэнт[3]. У 1937 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «О нитровании окислами азота углеводородов и других органических соединений»[3]. У 1938—1941 гадах працаваў у Маскоўскім тэхналагічным інстытуце харчовай прамысловасці, дзе займаў пасаду загадчыка кафедры арганічнай хіміі. У 1942—1962 гадах А. В. Топчыеў у Маскоўскім нафтавым інстытуце, дзе займаў пасады загадчыка кафедры арганічнай хіміі і хіміі нафты і дырэктара інстытута (у 1943—1947 гадах). У 1944 годзе абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Некоторые новые пути нитрования углеводородов»[3]. Адначасова з працай у Маскоўскім нафтавым інстытуце з 1947 па 1949 год займаў пасаду намесніка міністра вышэйшай адукацыі СССР. У 1958 годзе ўзначаліў Інстытут нафтахімічнага сінтэзу Акадэміі навук СССР.
4 чэрвеня 1949 года абраны правадзейным членам Акадэміі навук СССР, у 1949—1958 гадах — галоўны вучоны сакратар яе Прэзідыума, у 1958—1962 гадах — віцэ-прэзідэнт.
Памёр А. В. Топчыеў 27 снежня 1962 года ў Маскве. Пахаваны на Новадзявочых могілках[3].
Аўтар больш за 300 навуковых прац па даследаванню галагенавання, нітравання, алкіліравання і полімерызацыі вуглевадародаў, па сінтэзе і даследаванні фотахімічных уласцівасцей крэмнійарганічных злучэнняў. Займаўся вывучэннем складу і ўласцівасцей нафты і прадуктаў яе перапрацоўкі.
Сярод апублікаванага:
А. В. Топчыеў таксама займаў пасады
У 1957—1961 гадах узначальваў рэдакцыйную калегію серыі выданняў «Навукова-папулярная літаратура», у 1961—1962 гадах — рэдакцыйна-выдавецкі камітэт Акадэміі навук СССР. З 1961 года быў галоўным рэдактарам часопіса «Нефтехимия», з 1962 года — старшынёй рэдакцыйнай калегіі міжнароднага штогодніка «Наука и человечество»[3].
Абіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета РСФСР у 1955—1962 гадах[3].
Узнагароджаны двума ордэнамі Леніна (1953, 1957), ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга (1945), медалём «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.» і інш. Лаўрэат Сталінскай прэміі 1950 года і Ленінскай прэміі 1962 года.