Аляксандр Васілевіч Бортнікаў (15 лістапада 1951, Молатаў, Молатаўская вобласць, РСФСР (цяпер Пермскі край, Расія) — расійскі дзяржаўны дзеяч, генерал арміі (20 снежня 2006 года). Дырэктар ФСБ Расіі (з 2008). Член савета дырэктараў Савкамфлота (да 2008 г.).
У 1966 г. уступіў у УЛКСМ. У 1973 г. скончыў Ленінградскі інстытут інжынераў чыгуначнага транспарту імя акадэміка В. Н. Абразцова. Працаваў па спецыяльнасці на прадпрыемствах Гатчыны (Ленінградская вобласць).
У 1975 г. скончыў Вышэйшую школу КДБ СССР імя Ф. Э. Дзяржынскага. Праходзіў службу на пасадах аператыўнага і кіруючага складу ў контразведвальных падраздзяленнях УКДБ СССР па Ленінградскай вобласці[1].
Да чэрвеня 2003 г. працаваў намеснікам начальніка Упраўлення ФСБ Расіі па Санкт-Пецярбургу і Ленінградскай вобласці па контразведавальных аперацыях. З 1 ліпеня 2003 да 28 лютага 2004 г. — начальнік Упраўлення ФСБ Расіі па Санкт-Пецярбургу і Ленінградскай вобласці.
З 2 сакавіка 2004 г. — намеснік дырэктара ФСБ Расіі — начальнік Дэпартамента эканамічнай бяспекі ФСБ Расіі.
З 11 ліпеня 2004 г. — кіраўнік Службы эканамічнай бяспекі ФСБ Расіі. У 2006 г. прысвоена званне генерал-палкоўніка[2].
З лістапада 2004 па май 2008 гг. з’яўляўся членам савета дырэктараў ПАТ «Сучасны камерцыйны флот».
З 12 мая 2008 г. прызначаны дырэктарам ФСБ Расіі і старшынёй Нацыянальнага антытэрарыстычнага камітэта Расіі; з25 мая — пастаянны член Савета бяспекі Расійскай Федэрацыі.
У лютым 2007 г. часопіс «The New Times» спасылаючыся на крыніцу ў ФСБ напісаў, што Аляксандр Бортнікаў, быў куратарам аперацыі па ліквідацыі падпалкоўніка ФСБ Аляксандра Літвіненка[3].
У маі 2007 г. у выніку раследавання справы № 248089 МУС РФ у сувязі з забойствам намесніка кіраўніка Цэнтрабанка РФ Андрэя Казлова, Аляксандр Ботнікаў нібыта, курыраваў адток грошай розных камерцыйных структур, якія займаюцца продажам электронікі ў Расіі[4][5].
27 ліпеня 2015 г. было апублікавана журналісцкае расследаванне «Новай газеты», з якога вынікае, што Бортнікаў, як і шэраг іншых кіруючых супрацоўнікаў ФСБ, датычны да здзелцы з зямлёй у Адзінцоўскім раёне Маскоўскай вобласці. Паводле дадзеных, у выніку продажу 4,8 га зямлі былога ведамаснага дзіцячага садка на Рублёва-Успенскай шашы кожны ўдзельнік здзелкі атрымаў каля 2,5 млн даляраў. Па сцвярджэнні «Новай газеты», апублікаваныя расследаванні з’яўляюцца адной з прычын, у сілу якіх ФСБ прапанаваў закрыць агульны доступ да звестак Расрэестр аб уладальніках нерухомасці[6][7].
26 ліпеня і 5 жніўня 2014 г. ў сувязі з узброенным канфліктам на ўсходзе Украіны супраць Бортнікава былі ўведзеныя санкцыі Еўрасаюза і Канады[8][9].
| Папярэднік: Мікалай Платонавіч Патрушаў |
Дырэктар ФСБ 12 мая 2008 - |
Пераемнік: - |