Харальд Эліят Вармус (англ.: Harold Elliot Varmus, нар. 18 снежня 1939, Нью-Ёрк, ЗША) — амерыканскі вучоны ў галіне вірусалогіі, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1989 годзе разам з Майклам Бішапам «за адкрыццё клетачнай прыроды рэтравірусных анкагенаў».
Харальд Вармус нарадзіўся ў сям’і Беатрыс і Фрэнка Вармуса. Маці — супрацоўнік сацыяльнай службы, бацька — урач.[4][5] У 1957 годзе ён скончыў сярэднюю школу ў горадзе Фрыпорт, штат Нью-Ёрк, і паступіў у Амхерстскі каледж, маючы намер пайсці па слядах свайго бацькі ў якасці ўрача, але ў выніку закончыў са ступенню бакалаўра па англійскай літаратуры.[4] Ён працягваў працаваць над навуковай ступенню ў галіне англійскай мовы ў Гарвардскім універсітэце ў 1962 годзе, але перадумаў і падаў дакументы ў медыцынскую школу.[6] Яго дакументы двойчы былі адхіленыя ў Гарвардскай медыцынскай школе. У тым жа годзе ён паступіў у каледж Калумбійскага ўніверсітэта ўрачоў і хірургаў, а пазней працаваў у місіянерскай бальніцы ў Барэйлі, Індыя і ў Калумбійскім шпіталі (англ.: Columbia-Presbyterian Hospital).[4] У якасці альтэрнатывы ваеннай службе ў В’етнаме, Вармус далучыўся да грамадскай службы аховы здароўя ў Нацыянальным інстытуце здароўя ў 1968 годзе.[6]
Працуючы пад началам амерыканскага вучонага Іры Пастана, ён даследаваў, як цыклічны АМФ рэгуліруе экспрэсію бактэрыяльных генаў. У 1970 годзе ён пачаў пост-доктарскія даследаванні ў лабараторыі Бішапа ва ўніверсітэце Каліфорніі, Сан-Францыска.[4] Там ён і Бішап рабілі даследаванні анкагенаў, за якія яны пазней атрымаюць Нобелеўскую прэмію. Ён стаў выкладчыкам у Каліфарнійскім універсітэце ў 1972 годзе і прафесарам у 1979 годзе.[4]
З 1993 па 1999 год ён займаў пасаду дырэктара Нацыянальнага інстытута здароўя. Займаючы пасаду дырэктара, Вармус амаль у два разы павялічыў бюджэт даследчага агенцтва.[6] З 2000 па 2010 год прэзідэнт Мемарыяльнага анкалагічнага цэнтра Слоан-Кетэрынга ў Нью-Ёрку. Ён атрымаў заработную плату ў памеры $ 2557403, якая з’яўляецца самай вялікай зарабатнай платай, выдадзенай дабрачыннай арганізацыяй свайму кіраўніку.[7] Таксама быў старшынёй анкалагічнага навуковага цэнтра Джэфры Біна ў Мемарыяльным анкалагічным цэнтры Слоан-Кетэрынга . З 2002 па 2005 год займаў пасаду папячыцеля Калумбійскага універсітэта.
Аўтар навуковых прац па вывучэнні пухлінародных вірусаў і іх узаемадзеяння з клеткамі.
Выявіў (разам з інш.) клетачную прыроду рэтравірусных анкагенаў.
Член Нацыянальнай АН ЗША (1984), Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук (1988).
Вармус з’яўляецца заўзятым веласіпедыстам і членам кансультатыўнага камітэта Транспартнай Альтэрнатывы ў Нью-Ёрку, прапагандысцкай групы для пешаходаў і веласіпедыстаў. Ён таксама з’яўляецца бягуном, вясляром, і рыбаком. Ён жанаты на Канстанцыі Луізы Кейсі з 1969 года і мае двух сыноў, Якава і Крыстофера. Брат яго жонкі — раманіст Джон Кейсі. Вармус і яго сын, Якаў, трубач, правялі серыю канцэртаў пад назвай «Гены і Джаз» ў музеі Саламона Гугенхайма і ў Смітсанаўскім інстытуце.
Вармус падтрымаў тагачаснага сенатара Злучаных Штатаў Барака Абаму на прэзідэнцкіх выбарах 2008 года.[8] Ён быў абраны ў якасці аднаго з сустаршыняў савета дарадцаў па навуцы і тэхналогіі на службу ў адміністрацыі Абамы. Член Савета па міжнародных адносінах.[9]
Харальд Эліят Вармус на Вікісховішчы |