wd wp Пошук: ⬜

Ферыд Мурад

Ферыд Мурад (англ.: Ferid Murad, нар. 14 верасня 1936, Уайтынг, Індыяна) — амерыканскі ўрач і фармаколаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1998 годзе разам з Р. Ферчгатам і Л. Ігнарай «за адкрыццё ролі аксіду азоту як сігнальнай малекулы ў рэгуляцыі сардэчна-сасудзістай сістэмы». Паказаў, што нітрагліцэрын і падобныя лекі дзейнічаюць як вазадылататары ў выніку ўтварэння з іх у арганізме аксіду азоту NO, які дзейнічае як сігнальная малекула і расслабляльна дзейнічае на крывяносныя сасуды.

Біяграфія

Ферыд Мурад нарадзіўся ва Уайтынгу, штат Індыяна, у сям’і Джабіру Мурада, албанскага імігранта з Гостывара, Македоніі, і Генрыэты Баўмэн, амерыканскай хрысціянкі. Фэрыд выхоўвалася ў хрысціянскіх традыцыях.[6]

Скончыў Кліўлендскі ўніверсітэт у 1965 годзе. З 1971 года дырэктар Цэнтра навуковых даследаванняў, адначасова прафесар (з 1975 года) Віргінскага ўніверсітэта (г. Шарлатсвіл). У 1981-1989 гадах прафесар Стэнфардскага, з 1988 года Чыкагскага ўніверсітэтаў. У 1997-2011 гадах дырэктар Інстытута малекулярнай медыцыны пры навуковым цэнтры здароўя Універсітэта Тэхаса. З красавіка 2011 года прафесар на кафедры біяхіміі і малекулярнай біялогіі ва ўніверсітэце Джорджа Вашынгтона ў Вашынгтоне.[7]

Аўтар навуковых прац па вывучэнні ролі аксіду азоту ў кардыяваскулярнай сістэме.

Выявіў, што што ў арганізме аксід азоту выдзяляецца пры распадзе нітрагліцэрыны, і дапусціў, што менавіта ён расшырае кравяносныя сасуды.

Доктар філасофіі (1965).

Ганровы член акадэміі навук і мастацтваў Косава.[8]

Узнагароды

Рашэнне Нобелеўскага камітэта не прысуджаць прэмію Сальвадору Манкада, які самастойна зрабіў тыя ж вынікі, што і Ігнара, выклікала крытыку з боку шматлікіх вучоных і таварыстваў.[9]

У маі 2012 года муніцыпалітэт Чаір (Скоп’е) абвясціў Мурада ганаровым грамадзянінам.[10]

Зноскі

↑ Ferid Murad // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ Ferid Murad // Brockhaus Enzyklopädie
↑ Ferid Murad // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ (unspecified title) Праверана 3 ліпеня 2019.
↑ NNDB — 2002.
↑ “Ferid Murad autobiography”, Nobel Foundation
↑ Nobel Laureate to Join GW | Learninig & Search – the George Washington University
↑ Academy of Sciences and Arts of Kosovo(нявызн.). Academy of Sciences and Arts of Kosovo. Праверана 4 May 2010.
↑ István Hargittai: Salvador Moncada. In: Candid Science II. Conversations with Famous Biomedical Scientists. World Scientific Publishing, 2002, ISBN 1-86094-280-6, S. 565
↑ Arritjet ia dedikoj kombit tim! Архівавана 10 снежня 2013., Telefrafi, 2012-05-31 (in Albanian).

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.18. Кн.1: Дадатак: Шчытнікі — ЯЯ / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2004. — Т. 18. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0295-4 (Т. 18 Кн. 1).

Спасылкі

Аўтабіяграфія Ферыда Мурада на Нобелеўскім сайце(англ.)
Спіс навуковых публікацый Ф. Мурада (англ.)
The Brown Foundation Institute of Molecular Medicine for the Prevention of Human Diseases Архівавана 9 чэрвеня 2007.