wd wp Пошук:

Уладзімір Дзмітрыевіч Бонч-Бруевіч

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Бонч-Бруевіч.

Уладзімір Дзмітрыевіч Бонч-Бруевіч (28 чэрвеня 1873, г. Масква — 14 ліпеня 1955) — бальшавік, савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч, доктар гістарычных навук, этнограф, пісьменнік. Брат Міхаіла Дзмітрыевіча Бонч-Бруевіча[1].

Біяграфія

Нарадзіўся ў дваранскай сям’і беларускага паходжання, выхадца з Магілёўскай губерні; сын каморніка.

У 1884—1889 гадах студэнт Маскоўскага землямерная інстытута; за арганізацыю выступу студэнтаў выключаны і сасланы пад наглядам паліцыі ў Курск. Там скончыў землямернае вучылішча[1].

Вярнуўся ў 1892 годзе ў Маскву, увайшоў у «Маскоўскі рабочы саюз». Наладзіў друк на гектографе і распаўсюджванне нелегальнай літаратуры.

З 1895 года удзельнічаў у рабоце сацыял-дэмакратычнага гуртка, які пазней увайшоў у «Маскоўскі рабочы саюз». У 1896 годзе эміграваў у Швейцарыю, арганізоўваў перасылку ў Расію рэвалюцыйнай літаратуры і паліграфічнага абсталявання. Пасля знаёмства з У. І. Ульянавым (Ленінам) стаў актыўным супрацоўнікам «Іскры»[1].

Займаўся вывучэннем жыцця і вераванняў разнастайных сектантаў, у тым ліку на прадмет магчымасці рассылаць сектантам «Іскру»[2][3]. У 1909 годзе апублікаваў сабраныя ім у Канадзе псалмы духабораўЖывёльная кніга духаборцаў»)[4][5].

У 1903—1905 гадах быў загадчыкам экспедыцыяй ЦК РСДРП (Жэнева), адзін са стваральнікаў архіва ЦК[1]. У 1905 вярнуўся ў Расію, працаваў у газеце «Новае жыццё». У 1905 удзельнічаў у падрыхтоўцы ўзброенага паўстання ў Санкт-Пецярбургу, арганізоўваў падпольныя склады са зброяй.

У 1906—1907 гг. сакратар і член рэдкалегіі часопіса «Наша думка». У 1908—1918 гг. кіраваў бальшавіцкім выдавецтвам «Жыццё і веданне». З 1912 а член рэдкалегіі газеты «Праўда». Неаднаразова арыштоўваўся, але сур’ёзным пераследам не падвяргаўся. У 1917 член выканкама Петраградскага савета, часовы рэдактар газеты «Рабочы і салдат» (адна з назваў «Вячэрні Пецярбург»).

У 1917 узначальваў камендатуру раёна Смольны — Таўрычны палац. Быў кіраўніком спраў Савета Народных Камісараў да кастрычніка 1920.

Адначасова ў снежні 1917 — сакавіку 1918 быў старшынёй Камітэта па барацьбе з пагромамі, а ў лютым — сакавіку 1918 — членам Камітэта рэвалюцыйнай абароны Петраграда. З сакавіка 1918 — намеснік старшыні Савета урачэбных калегій. У 1919 годзе — старшыня Камітэта па будаўніцтве санітарна-прапускных пунктаў на маскоўскіх вакзалах і Асаблівага камітэта па аднаўленні водаправода і каналізацыі Масквы. У 1918—1919 гг. — Кіраўнік выдавецтва ЦК РКП (б) «Камуніст».

Браў актыўны ўдзел у нацыяналізацыі банкаў, у падрыхтоўцы пераезду савецкага ўрада ў Маскву у сакавіку 1918 года[6]. У 1918 годзе як Кiраўнiк спраў СНК РСФСР завізаваў Пастанову СНК РСФСР ад 05.09.1918 «Пра чырвоны тэрор».

У 1918 абраны правадзейным членам Сацыялістычнай акадэміі грамадскіх навук, у 1918—1920 гг. выдаў шэраг кніг: «Крывавы паклёп на хрысціян», «Хваляванні ў войсках і ваенныя турмы» і іншыя.

Пасля смерці Леніна пераходзіць да навуковай працы. Аўтар твораў па гісторыі рэвалюцыйнага руху ў Расіі, гісторыі рэлігіі і атэізму, сектанцтва, этнаграфіі і літаратуры. У 1920—1929 быў арганізатарам і кіраўніком дасведчанага саўгаса «Лясныя Паляны» пад Масквой, прадукцыя якога перш за ўсё накіроўвалася кіраўнікам партыі і ўрада.

З 1933 года Бонч-Бруевіча — дырэктар Дзяржаўнага літаратурнага музея у Маскве. У 1945—1955 гг. дырэктар Музея гісторыі рэлігіі і атэізму АН СССР у Ленінградзе[1].

Уладзімір Дзмітрыевіч Бонч-Бруевіча памёр 14 ліпеня 1955 года. Пахаваны на Новадзявочых могілках у Маскве.

Узнагароды

Сям’я

У. Д. Бонч-Бруевіча быў жанаты на Веры Вялічкінай (1868—1918), пасля яе заўчаснага скону — на Ганне Цінкер (1886—1956), якая ў першым шлюбе была за Саламонам Чарнамордзікам (1880—1943), заснавальнікам і першым дырэктарам Музей Рэвалюцы Музея Рэвалюцыі. Яго дачка Вера, жонка літаратара і публіцыста Л. Л. Авербаха, расстралянага ў 1937, была ўслед за мужам асуджаная ў гады яжоўшчыны і прасядзела некалькі гадоў у лагеры, працуючы там затым лекарам.

Даніна памяці

Выбраная бібліяграфія

Літаратура

Зноскі

  1. 1 2 3 4 5 Бонч-Бруевич Владимир Дмитриевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 72. — 737 с.
  2. Александр Эткинд. «Хлыст: секты, литература и революция»
  3. Бусел А. «Секты и революция»(недаступная спасылка)
  4. Н. В. Сомин. «Духоборы»
  5. В. Д. Бонч-Бруевич, Животная книга — предисловия и т. д.
  6. Хронос — Бонч-Бруевич Владимир Дмитриевич
  7. Бонч-Бруевич Владимир Дмитриевич Большая советская энциклопедия

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (22):
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1873 годзе
Катэгорыя·Рэлігіязнаўцы
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Гісторыкі СССР
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Памерлі ў 1955 годзе
Катэгорыя·Бальшавікі
Катэгорыя·Члены КПСС
Катэгорыя·Дактары гістарычных навук
Катэгорыя·Пісьменнікі Расіі
Катэгорыя·Нарадзіліся 28 чэрвеня
Катэгорыя·Пахаваныя на Новадзявочых могілках
Катэгорыя·Рэвалюцыянеры Расіі
Катэгорыя·Члены РСДРП
Катэгорыя·Выпускнікі Цюрыхскага ўніверсітэта
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Леніна
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Іпб. Прозвішча»
Катэгорыя·Памерлі 14 ліпеня
Катэгорыя·Марксісты
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «Імя Прозвішча»
Катэгорыя·Пісьменнікі СССР