wd wp Пошук:

Лаяш Кашак

Лаяш Кашак (венг. Kassák Lajos; 21 сакавіка 1887, Эршэкуйвар — 22 ліпеня 1967, Будапешт) — венгерскі пісьменнік і мастак, адзін з вядучых прапагандыстаў авангарда (канструктывізму, экспрэсіянізму, футурызму, дадаізму, сюррэалізму) у венгерскім мастацтве.

Біяграфія

Нарадзіўся ў беднай сям’і памочніка аптэкара ў Эршэкуйвары (цяпер Нове-Замкі, Славакія). Некаторы час быў рабочым-металістам. У 1904 годзе перасяліўся ў Будапешт, дзе ўключыўся ў прафсаюзны і сацыял-дэмакратычны рух. Пешшу і без грошай абышоў амаль усю Еўропу. У 1907—1910 гадах жыў у Парыжы, дзе пазнаёміўся з Гіёмам Апалінерам, Блезам Сандрарам, Раберам Дэланэ і Пабла Пікасо. З 1912 года пісаў экспрэсіянісцкія вершы, драмы і раманы.

Вярнуўшыся ў Будапешт, разам з Эмілем Сіцьей займаўся выданнем авангардысцкага часопіса A Tett, які неўзабаве быў зачынены за антымілітарысцкія ідэі. Падобна да большасці дзеячаў венгерскага авангарда, прытрымліваўся левых перакананняў (сябе ён характарызаваў як «сацыялістычнага чалавека»), прымаў удзел у рэвалюцыйных падзеях 1919 года, калі ўваходзіў у «Пісьменніцкую дырэкторыю» і вёў вострую палеміку з Белай Кунам.

Пасля падаўлення сацыялістычнай рэвалюцыі жыў на эміграцыі ў Вене (1919—1926). У часопісе «МА» («Сёння») публікаваліся з Куртам Швітэрсам, Оскарам Шлемерам, Трыстанам Тцара, Лісіцкім і Аляксандрам Архіпенка. Кашак абвяшчаў ідэю адзінства тэхнічнай цывілізацыі і мастацтва. У групу «МА» уваходзіў таксама Ласла Мохай-Надзь, разам з якім Кашак выдаў у 1921 годзе ў Вене «Кнігу новых мастакоў». У 1921 годзе Кашак сам заняўся канструктывісцкімі праектамі.

У 1926 годзе Кашак вярнуўся ў Венгрыю і займаў пасады рэдактара некалькіх авангардысцкіх выданняў левага толку — «Munka» («Праца») і «Dokumentum» («Дакумент»). У аўтабіяграфічным рамане «Жыццё аднаго чалавека», які выйшаў у часопісе «Nyugat» у 1927—1935 гадах, адлюстраваў не толькі ўласную цяжкую юнацкасць, але і развіццё працоўнага руху, камбінуючы рэалізм і экспрэсіянізм. За часткі рамана, прысвечаныя рэвалюцыйным падзеям, падвяргаўся пераследам.

Зноскі

  1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  2. 1 2 Lajos Kassak
  3. Кашшак Лайош // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
  4. Кашшак Лайош // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  5. (unspecified title) Праверана 9 верасня 2019.
  6. Museum of Modern Art online collection Праверана 4 снежня 2019.
Тэмы гэтай старонкі (15):
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1887 годзе
Катэгорыя·Памерлі ў Будапешце
Катэгорыя·Памерлі ў 1967 годзе
Катэгорыя·Артыкулы пра мастакоў без партрэтаў
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
Катэгорыя·Нарадзіліся 21 сакавіка
Катэгорыя·Пахаваныя на могілках Фаркашрэці
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікідадзеных без беларускага подпісу
Катэгорыя·Лаўрэаты прэміі Кошута
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Славакіі
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікідадзеных без подпісу
Катэгорыя·Мастакі паводле алфавіта
Катэгорыя·Памерлі 22 ліпеня
Катэгорыя·Артыкулы пра мастакоў без ілюстрацый на Вікісховішчы