wd wp Пошук: ⬜

Дубровенскі замак

Дубровенскі замак — колішні замак, які існаваў у XVI—XVIII стагоддзях у горадзе Дуброўна (Віцебская вобласць, Беларусь) на беразе Дняпра. Складаўся з Верхняга і Ніжняга замкаў. Комплекс не збярогся.

Гісторыя

У 1593 годзе праз Дуброўну праязджаў пасол аўстрыйскага імператара Мікалай Варкач, які пакінуў сціслае апісанне «Дуброўна — горад і ў гэтым месцы апошні памежны замак супраць масквітаў. Горад ляжыць на Дняпры, а па другі бок замка працякае рака Дуброўніца. Гэты замак шырокі ў акружнасці, толькі ўвесь драўляны»[1]. .

У 1654 годзе падчас вайны Расіі з Рэччу Паспалітай пасля працяглай аблогі (чэрвень—кастрычнік) Дуброўну занялі маскоўскія войскі. Яшчэ да ўзяцця горада цар Аляксей Міхайлавіч даваў інструкцыі ваяводзе князю Чаркаскаму: «Как город Дубровно здастца, и… шляхты лучших людей выбрав, прислать к государю,… а остальную шляхту велеть послать на Тулу, а мещан и уездных людей раздать ратным людям семьями, а город Дубровно выжечь». Гэты загад быў выкананы: 17 кастрычніка замак быў спалены, палонных шляхціцаў са складу залогі, а таксама 30 сем’яў лепшых мяшчан вывезлі ў царскую стаўку ў Смаленск [1].

У 1731 годзе паводле інвентара, Верхні і Ніжні Дубровенскія замкі амаль страцілі абарончае значэнне, хоць і былі адноўлены пасля Паўночнай вайны. Замак быў адноўлены ў 1730-х гадах і праіснаваў да 1772 года[2].

Архітэктура

Неаднаразова перабудоўваўся. У першай палове XVIII ст. драўляны замкава-палацавы комплекс абкружаны вадзяным ровам, умацаваны земляным валам, на якім былі драўляныя абарончыя сцены. Завершаная гонтавым шатром двух’ярусная брама з мостам цераз роў злучала замак з горадам. У яе ніжнім ярусе па баках ад праезда размяшчаліся вязніца і кардэгарда, у верхнім — зала з галерэяй. У цэнтры замка стаялі стары і новы палацы, злучаныя дарожкай з брусоў з невялікім мостам цераз сажалку (у цэнтры моста была відавая пляцоўка ў форме балкончыка, агароджанага ажурным парапетам з точанымі балясамі).

Стары палац

Стары палац (пабудаваны ў XVII ст.) — аднапавярховы прамавугольны ў плане будынак, накрыты гонтавым дахам. Абапал размешчанай у яго цэнтры прыхожай групаваліся чатыры жылыя пакоі і дзве алькежы. Фасад з боку Дняпра афармляла галерэя з балюстрадай.

Новы палац

Новы палац (пабудаваны ў 1720-я гады — двухпавярховы прамавугольны ў плане будынак, складаўся з цэнтральнай часткі з прыхожай на першым паверсе і вялікай залай на другім, завершанай самастойным гонтавым дахам) і двух бакавых крылаў (у правым — чатыры жылыя пакоі і кабінет, у левым — сталовая і два жылыя пакоі). Быў накрыты складаным гонтавым дахам з шасцю люкарнамі. Планіроўка анфіладная. У пакоях стаялі грубкі з белай і зялёнай паліванай кафлі. Вокны ў алавяных пераплётах.

Зноскі

1 2 В. Насевіч. Дубровеншчына ў складзе Вялікага Княства Літоўскага // Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Дубровенскага раёна / Рэдкал. П. М. Бараноўскі, І. Я. Скарынкін. — Мн.: Універсітэцкае, 1997. У 2-х кн.Кн. 1. — Мн., 1997. С. 50—67.
↑ Беларусь, 1995

Літаратура

Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1993. — 620 с. — ISBN 5-85700-078-5.
Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. — С. 246. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6), ISBN 985-11-0035-8.
Дубровенск замак // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 289. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.

Спасылкі

На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх
Дубровенскі замак на сайце Radzima.org