wd wp Пошук: ⬜

Вадзяны арэх

Вадзяны́ арэ́х[4], або Рагу́льнік, Чылім (Trāpa) — манатыпны род кветкавых раслін сямейства Плакуновыя (Lythraceae). Раней уваходзіў у склад сямейства вадзянаарэхавых, якому цяпер нададзены статус падсямейства. Больш за 10 відаў.

Арэал

Пашыраны пераважна ў прэсных вадаёмах Еўропы, Азіі і Афрыкі. На Беларусі рэдка (у далінах Дняпра, Прыпяці, іх прытокаў і ў некаторых азёрах Паазер’я) трапляецца вадзяны арэх плывучы (Trapa natans).

Расце ў стаячых водах азёр, старыц, рачных заток, утварае зараснікі. Занесены ў Чырвоную кнігу Рэспублікі Беларусь. Асобныя месцазнаходжанні ахоўваюцца як помнікі прыроды.

Батанічнае апісанне

Аднагадовыя травяністыя расліны з плаваючай на паверхні вады разеткай лісця і апушчаным у ваду сцяблом даўжынёй 60—120 см з відазмененым лінейным перыстарассечаным падводным лісцем. Надводнае лісце скурыстае, з рамбічнай няроўназубчастай пласцінкай. Кветкі дробныя, адзіночныя, у пазухах лісця, белыя. Плод — бурая арэхападобная касцянка з 2—4 рогападобнымі выступамі.

Выкарыстанне

Лекавыя і дэкаратыўныя (прыдатныя для аквакультуры), у некаторых краінах (Кітаі, Японіі, Індыі і інш.) культывуюцца як каштоўныя харчовыя (плады ядомыя, багатыя крухмалам, бялком, цукрам, алеем) і кармавыя (у лісці шмат бялку і інш.) расліны.

Батанічная класіфікацыя

Віды

Паводле звестак The Plant List на 2013 год, у склад роду ўключаны[5]:

• Trapa europaea Fler.
• Trapa flerovii Dobrocz.
• Trapa incisa Siebold & Zucc. = [syn. Trapa maximowiczii Korsh.]
• Trapa japonica Flerow
• Trapa natans L. — Вадзяны арэх плывучы, ці чылім
• Trapa rossica V.N.Vassil.

Статус некаторых відаў, нядаўна апісаных на Далёкім Усходзе Расіі, застаецца нявысветленым:

• Trapa khankensis Pshenn.[6]
• Trapa kozhevnikoviorum Pshenn.[7]

Зноскі

1. ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. ↑ Звесткі пра род Trapa у базе даных Index Nominum Genericorum Міжнароднай асацыяцыі па таксанаміі раслін (IATP).(англ.)
4. ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 131. — 160 с. — 2 350 экз.
5. ↑ Species in Trapa(англ.) . The Plant List (2013). Version 1.1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/. Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden (14 студзеня 2013). Праверана 17 красавіка 2014.
6. ↑ Е. Н. Берестенко(недаступная спасылка)
7. ↑ Fl. Ross. Dal’nego Vostoka 451 2006

Літаратура

• Вадзяны арэх. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вадзяны арэх
• Вадзяны арэх: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)

Тэмы гэтай старонкі (7):
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Расліны паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
Катэгорыя·Плакуновыя
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара