wd wp Пошук: ⬜

Бары Бэрыш

Бары Кларк Бэрыш (англ.: Barry Clark Barish; нар. 27 студзеня 1936, Амаха, Небраска) — амерыканскі фізік-эксперыментатар, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы. Заслужаны супрацоўнік Каліфарнійскага тэхналагічнага інстытута і вядучы эксперт па гравітацыйных хвалях.

У 2017 годзе, Бэрыш быў узнагароджаны Нобелеўскай прэміі па фізіцы нароўні з Райнерам Вайсам і Кіпам Торнам «за вырашальны ўклад у дэтэктар LIGO і назіранні гравітацыйных хваль».[3][4][5][6]

У 2018 годз паступіў на факультэт Каліфарнійскага ўніверсітэта, Рыверсайд, стаўшы другім лаўрэатам універсітэта на факультэце.[7]

Нараджэнне і адукацыя

Бэрыш нарадзіўся ў Амасе, штат Небраска, у сям’і Лі і Гаральда Бэрыша.[8] Сем’і яго бацькоў былі яўрэямі-імігрантамі з часткі Польшчы, якая цяпер знаходзіцца ў Беларусі.[9][10][11] Адразу пасля Другой сусветнай вайны сям’я пераехала ў Лос-Феліз у Лос-Анджэлесе. Вучыўся ў сярэдняй школе Джона Маршала і іншых школах.[12]

Атрымаў ступень бакалаўра фізікі (1957) і доктарскую ступень ступень эксперыментальнай фізікі высокіх энергій (1962) у Каліфарнійскім універсітэце ў Берклі. Далучыўся да Каліфарнійскага тэхналагічнага інстытута ў 1963 годзе ў рамках новых эксперыментальных даследванняў па фізіцы часціц з выкарыстаннем пагранічных паскаральнікаў часціц у нацыянальных лабараторыях. З 1963 па 1966 гады быў навуковым супрацоўнікам, а з 1966 па 1991 гады — дацэнтам, дацэнтам і прафесарам фізікі. З 1991 па 2005 гады быў прафесарам фізікі, а пасля — прафесарам фізікі і заслужаным спецыялістам.[13] З 1984 па 1996 гады быў галоўным даследчыкам групы фізікі высокіх энергій Калтэхэ.

Даследаванні

Спачатку эксперыменты Бэрыша былі праведзены ў Фермілабе з выкарыстаннем сутыкненняў нейтрына высокай энергіі, каб выявіць кваркавую субструктуру нуклонаў.[14] Сярод іншага, гэтыя эксперыменты былі першымі, у якіх назіраўся слабы і нейтральны ток, які з’яўляецца асновай тэорый электраслабога аб’яднання Салама, Глэшоу і Вайнберга.[15]

У 1980 -я гады кіраваў MACRO, эксперыментам у пячоры ў Гран-Саса, Італія, дзе займаўся пошукам экзатычных часціц, званых магнітнымі манаполямі, а таксама вывучаў пранікальныя касмічныя прамяні, у тым ліку вымярэнні нейтрына, якія далі важныя пацверджанні таго, што нейтрына маюць масу і вагаюцца.[16]

У 1991 годзе Бэрыш быў прызнаны прафесарам фізікі Максіна і Рональда Ліндэ ў Каліфарнійскім тэхнічным універсітэце.

У пачатку 1990-х гадоў узначаліў GEM (Gammas, Electrons, Muons), эксперымент, які прайшоў бы на звышправадніковым Суперкалайдары, які быў ухвалены пасля таго, як былы праект L*, якім кіраваў Сэмюэл Тынг (і Бэрыш як старшыня праўлення па супрацоўніцтве), быў адхілены дырэктарам SSC Роем Швітэрсам.[17][18] Бэрыш быў прэс-сакратаром GEM.

У 1994 годзе Бэрыш стаў галоўным даследчыкам абсерваторыі гравітацыйна-хвалевага лазернага інтэрферометра (LIGO), а ў 1997 годзе — дырэктарам. Узначаліў гэтыя даследванні шляхам зацвярджэння фінансавання Нацыянальнай навуковай радай NSF у 1994 годзе, пабудовы і ўводу ў эксплуатацыю інтэрферометраў LIGO у Лівінгстане, Лос-Анджэлесе і Хэнфардзе, штат Вашынгтон, у 1997 годзе. Стварыў навуковае супрацоўніцтва LIGO, якое налічвае больш за 1000 супрацоўнікаў па ўсім свеце.

Першапачатковыя дэтэктары LIGO дасягнулі канструктыўнай адчувальнасці і ўсталявалі мноства абмежаванняў на астрафізічныя крыніцы. Прапанова Advanced LIGO была распрацавана ў той час, калі Бэрыш быў дырэктарам, і працягваў гуляць вядучую ролю ў LIGO і Advanced LIGO. Першае выяўленне зліцця дзвюх 30 чорных дзір у сонечнай масе было зроблена 14 верасня 2015 года.[19] Гэта стала першым прамым выяўленнем гравітацыйных хваль пасля таго, як яны былі прадказаны Эйнштэйнам у 1916 годзе, і першым у гісторыі назіраннем зліцця пары чорных дзір. З першай прэзентацыяй аб гэтым адкрыцці Бэрыш выступіў перад навуковай аўдыторыяй у CERNе 11 лютага 2016 года,[20] адначасова з публічным абвяшчэннем.[21]

З 2001 па 2002 гады Бэрыш працаваў сустаршынёй падпанэлі Кансультатыўнай групы па фізіцы высокіх энергій, якая распрацавала доўгатэрміновы план[22] для фізікі высокіх энергій ЗША. Узначальваў Камісію часціц і палёў і Камітэт сувязі ЗША пры Міжнародным саюзе чыстай і прыкладной фізікі (IUPAP). У 2002 годзе ўзначаліў справаздачу Камітэта па ацэнцы аб’ектаў па фізіцы і астраноміі нейтрынных аб’ектаў NRC «Нейтрына і за яго межамі».

З 2005 па 2013 гады Бэрыш быў дырэктарам Global Design Effort[23] Міжнароднага лінейнага калайдара (ILC).[24] ILC — гэта найвышэйшы прыярытэтны будучы праект па фізіцы часціц ва ўсім свеце, паколькі абяцае дапоўніць Вялікі адронны калайдэр у CERNе пры вывучэнні энергетычнай шкалы TeV. Гэтыя амбіцыйныя даследванні адназначна каардынуюцца ва ўсім свеце, што ўяўляе сабой важны крок у міжнародным супрацоўніцтве, пачынаючы ад зачацця да праектавання і заканчваючы рэалізацыяй маштабных фізічных праектаў.

Узнагароды

2002 — Klopsteg Memorial Award [en]
2006 — Ганаровы доктар Балонскага ўніверсітэта
2013 — Ганаровы доктар Універсітэта Глазга
2016 — Прыз Энрыка Фермі [en]
2017 — Прэмія прынцэсы Астурыйскай (даследаванні ў галіне навукі і тэхнікі)
2017 — Медаль Генры Дрэйпера
2017 — Нобелеўская прэмія па фізіцы

Сям’я

Бары Бэрыш жанаты з Самоан Бэрыш. У іх двое дзяцей, Стэфані Бэрыш і Кенет Бэрыш,[25] і трое ўнукаў, Міла Бэрыш Чэмберлін, Тэа Чэмберлін і Арыэль Бэрыш.[26]

Зноскі

↑ Barry Barish // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ Barry Barish // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ The Nobel Prize in Physics 2017 (нявызн.). The Nobel Foundation (3 кастрычніка 2017).
↑ Einstein’s waves win Nobel Prize (нявызн.) (October 3, 2017).
↑ 2017 Nobel Prize in Physics Awarded to LIGO Black Hole Researchers (нявызн.) (October 3, 2017).
↑ Learning from Gravitational Waves (нявызн.) (October 3, 2017).
↑ Nobel Laureate Barry Barish Joins UC Riverside Faculty(нявызн.) , UCR Today .
↑ https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:K999-5XC
↑ Interview with Shirley K. Cohen (нявызн.).
↑ A Small-Town Jewish Family’s Rebuke of Car Maker Henry Ford (нявызн.).
↑ Hillside Memorial Park Jewish Cemetery in Los Angeles
↑ Marshall High alumnus wins Nobel Prize in Physics (нявызн.).
↑ https://labcit.ligo.caltech.edu/~BCBAct/BCB_CV0316.pdf
↑ CALTECH HEP NEWS (нявызн.). Caltech.
↑ The Nobel Prize in Physics 1979 (нявызн.). Nobel Foundation.
↑ Cho, Adrian (2006-05-26). “A Quiet Leader Unites Researchers in Drive for the Next Big Machine” (in en). Science 312 (5777): 1128–1129. doi:10.1126/science.312.5777.1128. ISSN 0036-8075. PMID 16728609.
↑ Cho (2006-05-26). A Quiet Leader Unites Researchers in Drive for the Next Big Machine. pp. 1128–1129. Cho, Adrian (2006-05-26). «A Quiet Leader Unites Researchers in Drive for the Next Big Machine». Science. 312 (5777): 1128—1129. doi:10.1126/science.312.5777.1128. ISSN 0036-8075. PMID 16728609. S2CID 40105741.
↑ Michael Riordan; Lillian Hoddeson; Adrienne W. Kolb (November 20, 2015). Tunnel Visions: The Rise and Fall of the Superconducting Super Collider. University of Chicago Press. pp. 157–. ISBN 978-0-226-29479-7. https://books.google.com/books?id=2NspCwAAQBAJ&pg=PA157.
↑ Observation of Gravitational Waves from a Binary Black Hole Merger, PhysRevLett.116.061102.
↑ New results on the Search for Gravitational Waves (нявызн.). CERN. Архівавана з першакрыніцы October 12, 2017.
↑ New results on the Search for Gravitational Waves. https://cds.cern.ch/record/2131411. Retrieved on October 3, 2017.
↑ Subpanel on Long Range Planning for US HEP (нявызн.). Office of Science.
↑ ILC Global Design Effort (нявызн.) (недаступная спасылка). LinearCollider.org. Архівавана з першакрыніцы 13 лютага 20132013-02-13. Праверана 12 кастрычніка 2021.
↑ Barry Barish to lead International Linear Collider design. (нявызн.). Interactions.org.
↑ UCR Professor’s Father Wins Nobel Prize in Physics (нявызн.). UC Riverside.
↑ We welcome another new PHENIXian: Ariel Dizon Barish (нявызн.) (недаступная спасылка). Brookhaven National Laboratory. Архівавана з першакрыніцы 3 мая 2017. Праверана 12 кастрычніка 2021.

Літаратура

Q&A with Nobel laureate Barry Barish. https://www.symmetrymagazine.org/article/qa-with-nobel-laureate-barry-barish.
Will Nobel Prize overlook master builder of gravitational wave detectors?. September 26, 2016.
A Quiet Leader Unites Researchers in Drive for the Next Big Machine. May 26, 2006.

Спасылкі