ААТ «АвтоВА́З» (бел.: «АўтаВА́З») — расійская аўтамабілебудаўнічая кампанія, буйнейшы вытворца легкавых аўтамабіляў у Расіі і Усходняй Еўропе. Штаб-кватэра і асноўная вытворчасць знаходзіцца у горадзе Тальяці Самарскай вобласці.
Поўная афіцыйная назва — Адкрытае акцыянернае таварыства «АўтаВАЗ». Папярэднія назвы — Волжский автомобильный завод (бел.: Волжскі аўтамабільны завод) (ВАЗ) (1966—1971), Волжское объединение по изготовлению легковых автомобилей «АвтоВАЗ» (бел.: Волжскае аб’яднанне па вытворчасці легкавых аўтамабіляў «АўтаВАЗ») (з 1971). Загадам Прэзідыума Вярхоўнага Савета РСФСР у 1972 годзе Волжскаму аўтазаводу прысвоена імя 50-годдзя СССР*.*
Раней выпускаў аўтамабілі маркі ВАЗ з найменнямі «Жыгулі», «Ніва», «Спутнік»/«Самара» (2108, 2109, 21099), «Ака». Цяпер вырабляе аўтамабілі пад ўласнай гандлёвай маркай Lada («Лада»), а таксама аўтамабілі маркі Renault. Апроч гэтага АўтаВАЗ пастаўляе іншым вытворцам машынакамплекты для зборкі аўтамабіляў маркі «Lada» і іх мадыфікацый.
Да канца 2021 года ўладальнікам 100% АўтаВАЗа была нідэрландская Alliance Rostec Auto B.V. — сумеснае прадпрыемства расійскай дзяржкарпарацыі Растэх (32,3%) і французскай Renault Group (67,7%). У снежні 2021 года быў завершаны перавод 100% акцый АўтаВАЗа ў расійскую юрысдыкцыю, пад уласнасць новай сумеснай кампаніі з рэгістрацыяй у Маскве — Лада Аўта Холдынг, долі ў якой у акцыянераў не змяніліся[2].
У маі 2022 года, у сувязі з сыходам Renault з расійскага рынку, акцыі, якія раней належалі альянсу, перайшлі пад кантроль і кіраванне НАМІ(руск.) бел.[3].
Ад моманту заснавання завода гэта была першая нітка галоўнага канвеера. На працягу супрацоўніцтва з Рэно мела назву B0 — па назве аўтамабільнай платформы, якая выкарыстоўвалася ў аўтамабілях B-класа марак Nissan, Renault і Lada. На гэтай лініі да 2022 года выпускаліся сямействы аўтамабіляў Lada XRAY, Lada Largus, Renault Logan, Renault Sandero[4]. Цяпер прызначана для выпуску Lada Largus і Lada Vesta NG[5].
На трэцяй нітцы галоўнага канвеера выпускаюцца аўтамабілі сямейства «Ніва»[6]. Магутнасць 300 тысяч машын у год.
У 2014 годзе лінію мадэрнізавалі ў адпаведнасці з патрабаваннямі вытворчай сістэмы AIMS (Alliance Integrated Manufacturing System) альянсу Renault-Nissan, каб запусціць тут вытворчасць Lada Vesta. Але ў выніку выпуск Весты пачалі ў Іжэўску, а на трэцюю нітку перанеслі зборку Lada Priora.
Ад пачатку выпуску ў 1977 годзе Ніва 2121 выраблялася ў асобным корпусе, не звязаным з іншымі канвеерамі (корпус №62). У 2016 годзе зборку перанеслі на трэцюю нітку, дзе выпускалася Lada Priora[7]. Летам 2021 года на гэтую лінію быў перанесены выпуск мадэлі Lada Niva Travel[8].
На «Лініі 5» (да 2022 года — «зборачна-кузаўная вытворчасць Kalina») выпускаюцца аўтамабілі на платформе Lada Kalina — уласна Lada Kalina (2004—2018), Lada Granta (з 2011 года), а таксама Datsun on-DO і Datsun mi-DO (2014—2020)[9].
Гл. таксама: GM-АўтаВАЗ У 1998 годзе на Маскоўскім аўтасалоне адбылася афіцыйная прэм’ера новай «Нівы» ВАЗ-2123. Была пачата дробнасерыйная зборка машыны па абыходных тэхналогіях у доследна-прамысловай вытворчасці, аднак з прычыны эканамічнага крызісу ў завода не было рэсурсаў на запуск паўнавартаснай серыйнай вытворчасці навінкі і таму паралельна вёўся пошук стратэгічнага інвестара. У выніку цікавасць да мадэлі праявіла карпарацыя General Motors. 27 чэрвеня 2001 года прадстаўнікі General Motors, АўтаВАЗа і Еўрапейскага банка рэканструкцыі і развіцця падпісалі пагадненне аб стварэнні сумеснага прадпрыемства GM-AvtoVAZ. Кожны бок унёс сваю долю ў СП: АўтаВАЗ (41,61% акцый) — інтэлектуальная ўласнасць (ліцэнзія на мадэль ВАЗ-2123 і гандлёвая марка «Ніва»); «Джэнерал мотарс» (41,61%) — абсталяванне для вытворчасці і тэхналогіі; ЕБРР (16,78%, пазней выйшаў са складу акцыянераў) — грошы для пабудовы завода і запуску вытворчасці. Будаўніцтва завода было хутка завершана, і ўжо 23 верасня 2002 года з канвеера сышоў першы аўтамабіль Chevrolet Niva.
У снежні 2019 года АўтаВАЗ выкупіў долю GM у сумесным прадпрыемстве і ў выніку стаў адзіным уладальнікам СП «GM-АўтаВАЗ»[10]. Пасля пераназвана ў АТ «Лада Захад Тальяці».
Вытворчыя магутнасці прадпрыемства ўключаюць цэх афарбоўкі, цэх зборкі і дапаможныя цэхі, а таксама экспедыцыю (падрыхтоўка да адгрузкі аўтамабіляў) і адміністрацыйны корпус. Агульная тэрыторыя складае больш за 137 тысяч квадратных метраў. У вытворчасці задзейнічана больш 1984 адзінак тэхналагічнага абсталявання. Агульная працягласць канвеернай лініі — 481 метр[11].
Да 2021 года на пляцоўцы вырабляўся пазадарожнік Lada Niva Travel. Улетку 2021 года вытворчасць гэтай мадэлі была перанесена на трэцюю нітку галоўнага канвеера, а завод «Лада Захад Тальяці» закансерваваны[8].
Асноўны артыкул: LADA Іжэўск У 2011 годзе у склад групы АўтаВАЗ увайшоў Іжэўскі аўтазавод. У маі 2014 года на заводзе стартавала вытворчасць ліфтбекаў Lada Granta, у жніўні 2014 года з канвеера сышлі першыя аўтамабілі Nissan.
У 2017 годзе Іжэўскі аўтазавод быў перайменаваны ў ТАА «Лада Іжэўскі Аўтамабільны Завод» (скарочана ТАА «Лада Іжэўск»)[12].
З верасня 2015 да сакавіка 2022 года тут ажыццяўляўся выпуск Lada Vesta. У жніўні 2022 года было прынята рашэнне перанесці вытворчасць мадэлі ў Тальяці на былую лінію «B0» (з лістапада 2022 года — «Лінія 1»)[13][5].
«ВІС-Аўта» — даччынае прадпрыемства па вытворчасці лёгкіх камерцыйных аўтамабіляў і ўсюдыходаў на базе аўтамабіляў Lada. Утворана ў 2012 годзе шляхам аб’яднання даччыных структур «Бронта» і «ВАЗІНТЭРСЕРВІС».
Вытворчыя і складскія памяшканні складаюць 9440 м². Прадпрыемства вырабляе звыш 3500 машын у год. Станам на 2021 год выпускае фургоны і пікапы на базе Lada Granta і Lada Largus, а таксама пазадарожнікі і ўсюдыходы пад маркай «Бронта» на базе Lada 4x4[14].