wd wp Пошук: ⬜

Смаленскі Псалтыр

Смале́нскі псалты́р, таксама Ане́жскі псалтыр — рукапісны помнік беларускага пісьменства [1] канца XIV ст. Створаны манахам Лукой Смалянінам у Пустынскім Успенскім манастыры пад Амсціславам у 1395 г. па заказе манаха Аляксея.

Твор напісаны на пергаменце. Уключае псалтыр «з даследаваннем», урыўкі з апостала і евангелле ад Іаана. Змяшчае 3 мініяцюры, 22 застаўкі, 150 ініцыялаў з мудрагелістым плеценым арнаментам, выявамі людзей, жывёл і пачвар, а таксама сімвалічнага малюнка (леў з арлінымі крыламі, заяц, мядзведзь, крылаты барс, пачвара з чалавечай галавой паміж рагоў. Пры аздабленні выкарыстаныя фарбы сіняга, зялёнага, чырвонага колераў і золата. На 72 і 129 аркушах перапісчык скарыстаў тайнапіс [2].

У 1657 г. па загаду патрыярха Нікана псалтыр вывезены на востраў Кій(руск.) бел. Анежскай затокі Белага мора. Смаленскі краязнавец Г. К. Бугаслаўскі адшукаў рукапіс у манастыры ў Анежскім павеце Архангельскай губерні, адсюль і паходзіць другая назва псалтыра — Анежскі[3].

Цяпер захоўваецца ў маскоўскім гістарычным музеі (Расія).

Зноскі

↑ Леанід Лыч. Архіўная копія(нявызн.) (недаступная спасылка). Беларуская Смаленшчына. Архівавана з першакрыніцы 18 кастрычніка 2010. Праверана 8 чэрвеня 2014.
↑ М.Н.Сперанский. Тайнопись в юго-славянских и русских памятниках письма. — Л., 1929.
↑ А. Трофимов. Священное место - Смядынь(руск.) . Культурное наследие земли Смоленской. Праверана 23 ліпеня 2013.

Літаратура

А. Л. Лифшиц. К вопросу о происхождении «Онежской» псалтири 1395 г. // Художественная культура Москвы и Подмосковья XIV – начала ХХ веков. Сборник статей в честь Г.В. Попова. — М.: 2002. — С. 78—84.
Нікалаеў, М. В. Смаленскі Псалтыр // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — С. 360. — 591 с.: іл. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
Нікалаеў М. В. Смаленскі Псалты́р // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15: Следавікі — Трыо. — С. 45. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

Трусаў А. А. Невядомыя беларускія дзяржавы. Вялікае Княства Смаленскае // Наша слова