Касмі́чная ско́расць[1][2] ([першая
v
{\displaystyle v}
1](/Першая_касмічная_скорасць “Першая касмічная скорасць”), [другая
v
{\displaystyle v}
2](/Другая_касмічная_скорасць “Другая касмічная скорасць”), [трэцяя
v
{\displaystyle v}
3](/Трэцяя_касмічная_скорасць “Трэцяя касмічная скорасць”) і [чацвёртая
v
{\displaystyle v}
4](/Чацвёртая_касмічная_скорасць “Чацвёртая касмічная скорасць”)), ці касмі́чная ху́ткасць — гэта найменшая скорасць, пры якой якое-небудзь цела, свабодна рухаючыся з паверхні нябеснага цела, зможа:
{\displaystyle v}
1 (кругавая скорасць) — стаць спадарожнікам нябеснага цела (гэта значыць круціцца па кругавой арбіце вакол НЦ на нулявой або вельмі малой вышыні адносна паверхні);
{\displaystyle v}
2 (парабалічная скорасць) — пераадолець гравітацыйнае прыцягненне нябеснага цела і адысці на бесканечную адлегласць;
{\displaystyle v}
3 — пакінуць зорную сістэму, пераадолеўшы прыцягненне зоркі;
{\displaystyle v}
4 — пакінуць галактыку.
Другая касмічная скорасць у
2
≈ 1 , 414…
{\displaystyle {\sqrt {2}}\approx 1,414…}
разы большая за першую.
Нябеснае цела | Маса (у адносінах да масы Зямлі) | v1, км/с | v2, км/с |
---|---|---|---|
Месяц | 0,0123 | 1,680 | 2,375 |
Меркурый | 0,055 | 3,05 | 4,3 |
Марс | 0,108 | 3,546 | 5,0 |
Венера | 0,82 | 7,356 | 10,22 |
Зямля | 1 | 7,91 | 11,2 |
Уран | 14,5 | 15,6 | 22,0 |
Нептун | 17,5 | 24,0 | |
Сатурн | 95,3 | 36,0 | |
Юпітэр | 318,3 | 61,0 | |
Сонца | 333 000 | 437 | 617,7 |
Сірыус В | 325 675 | 10 000 | |
Нейтронная зорка | 666 000 | 200 000 | |
Кваркавая зорка | 832 500 | 300 000 | |
Чорная дзірка | 832 500 — 5,6×1015 | немагчыма |