Дзераза гадавая[1] (Lycopodium annotinum) — шматгадовая травяністая вечназялёная споравая расліна, від рода Дзераза (Lycopodium)[2].
Дзераза гадавая, відлак, дзераза[3], бабін мур, вілак-дзераза, даршча, селяніка[4][5][6], бронец[3].
![]() | ||||||||||
Адрозненні дзеразы гадавой (В) ад дзеразы булавападобнай (А). Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926 |
Вечназялёная расліна з доўгім паўзучым галінастым сцяблом даўжынёй да 1,5 метра, якое нясе прамастойныя, дыхатамічна разгалінаваныя парасткі вышынёй 10-30 см. Галінкі пакрыты больш рэдка сядзячымі, чым у дзеразы булавападобнай, лісцямі[2]. Лісце без валасістага заканчэння, жорсткае, адагнутае ўніз, вузкаланцэтнае[2], размешчана ў 5-8 радоў. Каласкі адзіночныя, шчыльныя, сядзячыя, на аблісцелых верхавінках парасткаў.
Спарафілы круглавата-яйцападобныя, завостраныя, верхавінка іх вызубленая. Спарангіі дыяметрам 1,5-2 мм.
Споры прарастаюць цераз 6-7 гадоў. Полавая спеласць гаметафіта настае праз 12 гадоў.
Расце ў яловых, радзей хваёвых і чорнаальховых лясах. Ценелюбівая расліна[2].
У Беларусі сустракаецца паўсюдна, але радзей за іншыя віды дзеразы[2].
Вылучаюць да шасці падвідаў:[7]