Шэнгенская зона ўключае ў сябе 25 еўрапейскіх дзяржаў, якія ўхвалілі аднайменнае пагадненне, падпісанае ў мястэчку Шэнген (Люксембург) у 1985 годзе. Шэнгенская зона нагадвае нейкую дзяржаву, створаную для міжнароднага турызму з памежным кантролем пры ўездзе і выездзе з зоны, але без памежнага кантролю ўнутры.
Дадзеныя правілы былі ўключаны ў правілы Еўрапейскага Саюза законам Амстэрдамскага дагавора ў 1999, хоць Шэнгенская зона афіцыйна ўключае тры краіны, якія не ўваходзяць у ЕС, і дэ-факта ўключае тры еўрапейскія мікра-дзяржавы: Манака, Сан-Марына і Ватыкан. Усе краіны ЕС, акрамя Вялікабрытаніі і Ірландыі, абавязаліся увайсці ў Шэнгенскую зону, і ўсе, апрача Румыніі, Балгарыі і Кіпра, ужо зрабілі гэта. На дадзены момант зона ахоплівае плошчу ў 4.312.099 км ², на якой пражываюць звыш 400 млн чалавек.
Шэнгенскія правілы ўводзяць ліквідацыю памежнага кантролю паміж дзяржавамі, якія ўвайшлі ў зону, і адначасова ўмацаванне пагранічнага кантролю з дзяржавамі, якія мяжуюць з зонай. Таксама краіны абавязваюцца весці адзіную палітыку ў дачыненні да часова прыбываемых асоб, узгадненне кантролю на знешніх межах і развіваць паліцэйскае і судовае супрацоўніцтва.
Для пасведчання асобы можа выкарыстоўвацца пашпарт або карта грамадзяніна ЕС. Часам можа ўводзіцца памежны кантроль паміж некаторымі краінамі Шэнгенскай зоны.
На гэты момант Шэнгенская зона складаецца з 25 дзяржаў, усё акрамя трох — члены Еўрапейскага Саюза. Дзве краіны з нечленаў ЕС — Ісландыя і Нарвегія — уваходзяць у Скандынаўскі пашпартны саюз і афіцыйна класіфікаваны як дзяржавы, звязаныя з Шэнгенскай дзейнасцю ЕС. Трэцяя, Швейцарыя, увайшла ў зону ў 2008 на тых жа ўмовах. Дэ-факта Шэнгенская зона ўключае некалькі мікрадзяржаў, якія падтрымліваюць адкрытыя ці паўадкрытыя межы з краінамі Шэнгенскага пагаднення.
Перад поўным уводам Шэнгенскіх правіл краіна павінна атрымаць ацэнку гатоўнасці ў чатырох абласцях: паветраныя межы, візы, паліцэйскае супрацоўніцтва і абарона персанальных даных. У ролі ацэньвальных выступаюць адмысловыя эксперты з ЕС.
Сцяг | Дзяржава | Плошча (км²) |
Насельніцтва[1] |
Падпісала ці зрабіла выбар |
Пачатак змен | Выключаныя тэрыторыі |
---|---|---|---|---|---|---|
Аўстрыя | Аўстрыя | &&&&&&&&&&083871.&&&&&083 871 | &&&&&&&&08372930.&&&&&08 372 930 | 01995-04-28 28 красавіка 1995 | 01997-12-01 1 снежня 1997 | |
Бельгія | Бельгія | &&&&&&&&&&030528.&&&&&030 528 | &&&&&&&010827519.&&&&&010 827 519 | 01985-06-14 14 чэрвеня 1985 | 01995-03-26 26 сакавіка 1995 | |
Венгрыя | Венгрыя | &&&&&&&&&&093030.&&&&&093 030 | &&&&&&&010013628.&&&&&010 013 628 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б | |
Германія | Германія | &&&&&&&&&0357050.&&&&&0357 050 | &&&&&&&081757595.&&&&&081 757 595 | 01985-06-14 14 чэрвеня 1985 | 01995-03-26 26 сакавіка 1995у | |
Грэцыя | Грэцыя | &&&&&&&&&0131990.&&&&&0131 990 | &&&&&&&011125179.&&&&&011 125 179 | 01992-11-06 6 лістапада 1992 | 02000-03-26 26 сакавіка 2000 | |
Данія | Данія | &&&&&&&&&&043094.&&&&&043 094 | &&&&&&&&05547088.&&&&&05 547 088 | 01996-12-19 19 снежня 1996 | 02001-03-25 25 сакавіка 2001 | Грэнландыя г Фарэрскія астравыг |
Ісландыя | Ісландыяа | &&&&&&&&&0103000.&&&&&0103 000 | &&&&&&&&&0318755.&&&&&0318 755 | 01996-12-19 19 снежня 1996 | 02001-03-25 25 сакавіка 2001 | |
Іспанія | Іспанія | &&&&&&&&&0506030.&&&&&0506 030 | &&&&&&&046087170.&&&&&046 087 170 | 01992-06-25 25 чэрвеня 1992 | 01995-03-26 26 сакавіка 1995 | Мелільяе Сеўта е |
Італія | Італія | &&&&&&&&&0301318.&&&&&0301 318 | &&&&&&&060397353.&&&&&060 397 353 | 01990-11-27 27 лістапада 1990 | 01997-10-26 26 кастрычніка 1997 | |
Латвія | Латвія | &&&&&&&&&&064589.&&&&&064 589 | &&&&&&&&02248961.&&&&&02 248 961 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б | |
Літва | Літва | &&&&&&&&&&065303.&&&&&065 303 | &&&&&&&&03329227.&&&&&03 329 227 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б | |
Люксембург | Люксембург | &&&&&&&&&&&02586.&&&&&02 586 | &&&&&&&&&0502207.&&&&&0502 207 | 01985-06-14 14 чэрвеня 1985 | 01995-03-26 26 сакавіка 1995 | |
Мальта | Мальта | &&&&&&&&&&&&0316.&&&&&0316 | &&&&&&&&&0416333.&&&&&0416 333 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б | |
Нідэрланды | Нідэрланды | &&&&&&&&&&041526.&&&&&041 526 | &&&&&&&016576800.&&&&&016 576 800 | 01985-06-14 14 чэрвеня 1985 | 01995-03-26 26 сакавіка 1995 | Аруба Кюрасаа Сінт-Мартэн Карыбскія Нідэрланды |
Нарвегія | Нарвегіяа | &&&&&&&&&0385155.&&&&&0385 155 | &&&&&&&&04854824.&&&&&04 854 824 | 01996-12-19 19 снежня 1996 | 02001-03-25 25 сакавіка 2001 | Шпіцбергенд |
Польшча | Польшча | &&&&&&&&&0312683.&&&&&0312 683 | &&&&&&&038163895.&&&&&038 163 895 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б | |
Партугалія | Партугалія | &&&&&&&&&&092391.&&&&&092 391 | &&&&&&&010636888.&&&&&010 636 888 | 01992-06-25 25 чэрвеня 1992 | 01995-03-26 26 сакавіка 1995 | |
Славакія | Славакія | &&&&&&&&&&049037.&&&&&049 037 | &&&&&&&&05424057.&&&&&05 424 057 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б | |
Славенія | Славенія | &&&&&&&&&&020273.&&&&&020 273 | &&&&&&&&02054119.&&&&&02 054 119 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б | |
Фінляндыя | Фінляндыя | &&&&&&&&&0338145.&&&&&0338 145 | &&&&&&&&05350475.&&&&&05 350 475 | 01996-12-19 19 снежня 1996 | 02001-03-25 25 сакавіка 2001 | |
Францыя | Францыя | &&&&&&&&&0674843.&&&&&0674 843 | &&&&&&&064709480.&&&&&064 709 480 | 01985-06-14 14 чэрвеня 1985 | 01995-03-26 26 сакавіка 1995 | усе заморскія ўладанні |
Чэхія | Чэхія | &&&&&&&&&&078866.&&&&&078 866 | &&&&&&&010512397.&&&&&010 512 397 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б | |
Швейцарыя | Швейцарыяa | &&&&&&&&&&041285.&&&&&041 285 | &&&&&&&&07760477.&&&&&07 760 477 | 02004-10-26 26 кастрычніка 2004 | 02008-12-12 12 снежня 2008 | |
Швецыя | Швецыя | &&&&&&&&&0449964.&&&&&0449 964 | &&&&&&&&09347899.&&&&&09 347 899 | 01996-12-19 19 снежня 1996 | 02001-03-25 25 сакавіка 2001 | |
Эстонія | Эстонія | &&&&&&&&&&045226.&&&&&045 226 | &&&&&&&&01340274.&&&&&01 340 274 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 02007-12-21 21 снежня 2007б |
а. ↑ Дзяржавы па-за ЕС,[2] але ў шэнгенскай зоне.
б. ↑ Для сухапутных меж і марскіх портаў; з 30 сакавіка 2008 таксама і для аэрапортаў.[3]
в. ↑ Усходняя Германія ўвайшла ў ФРГ, уступаючы ў Шэнген, 3 кастрычніка 1990. Да гэтага яна заставалася па-за пагадненнем. Нягледзячы на некаторыя паведамленні СМІ, Гельгаланд уваходзіць у Шэнгенскую зону; ён толькі не ўваходзіць у Еўрапейскае пагадненне па дададзеным падатку.
г. ↑ Толькі па шэнгенскай візе, выдадзенай Даніяй.[4]
д. ↑ Хоць Ян-Маен уваходзіць у Шэнгенскую зону.
е. ↑ Усе іспанскія тэрыторыі знаходзяцца ў Шэнгенскай зоне, але існуе памежны кантроль на выездзе з Сеўты і Мелільі ў Іспанію ці іншыя краіны зоны з-за спецыяльных візавых правіл для мараканскіх жыхароў, якія пражываюць у Тэтуане і Надоры.[5]
Сцяг | Краіна | Плошча (км²) | Насельніцтва | Рашэнне ўступіць | Чаканая дата |
---|---|---|---|---|---|
Балгарыя | &&&&&&&&&0110912.&&&&&0110 912 | &&&&&&&&07576751.&&&&&07 576 751 | 02007-01-01 1 студзеня 2007 | 2011невядома[6][7] | |
Кіпр | &&&&&&&&&&&09251.&&&&&09 251 | &&&&&&&&&0801851.&&&&&0801 851 | 02004-05-01 1 мая 2004 | 2999невядома[8] | |
Ліхтэнштэйнa | &&&&&&&&&&&&0160.&&&&&0160 | &&&&&&&&&&035981.&&&&&035 981 | 02008-02-28 28 лютага 2008 | 2011канец 2011[9] | |
Румынія | &&&&&&&&&0238391.&&&&&0238 391 | &&&&&&&021466174.&&&&&021 466 174 | 02007-01-01 1 студзеня 2007 | 2011 3невядома[6][7] |
a. ↑ Ліхтэнштэйн, які не ўваходзіць у ЕС стане асацыяваным членам ЕС[2] і адным з тых, дзе прыняты Шэнгенскія правілы.
22 верасня 2011 года на нарадзе міністраў унутраных спраў краін Еўрапейскага Саюза, якая праходзіла ў Бруселі, Балгарыя і Румынія не атрымалі права на ўваходжанне ў Шэнгенскую зону. Адмова звязаны з тым, што Нідэрланды і Фінляндыя выказваюцца супраць уваходжання Румыніі і Балгарыі ў Шэнгенскую зону, сцвярджаючы, што Бухарэст і Сафія неэфектыўна змагаюцца з карупцыяй[10] .