Рутэній (лац.: Ruthenium) Ru — хімічны элемент VIII групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 44. Адносіцца да сямейства плацінавых металаў.
Бліскучы серабрысты метал. Атамная маса 101,07. Шчыльнасць 12,4 г/см³. Тэмпература плаўлення 2250 °C, тэмпература кіпення 4200 °C. Цвёрдасць па шкале Моаса 6,5[1].
Першыя звесткі аб наяўнасці ва Уральскай плацінавай рудзе трох новых хімічных элементаў (плуран, палін, і рутэній) атрымаў у 1828 годзе прафесар Дэрпцкага ўніверсітэта Г. В. Азан (ням.: Gottfried Wilhelm Osann). Аб гэтым ён напісаў у лісце да Ё. Я. Берцэліуса, які адкрыцця не пацвердзіў. Пазней даследванні ў Расіі праводзіў польскі вучоны А. Снядзецкі. Ён паведаміў аб адкрыцці новага элемента і назваў яго ў гонар астэроіда Веста. Але вынікі гэтай працы Снядзецкага былі памылковымі[2].
У 1840 годзе даследваннямі ў гэтым кірунку пачаў займацца рускі хімік К. К. Клаўс. Спачатку ён паўтарыў працы Г. Азана, а затым працягваў эксперыменты па свайму плану. У 1844 г. Клаўс апублікаваў справаздачу аб выніках сваёй працы. Клаўс атрымаў 6 г новага хімічнага элемента, аб чым паведаміў Ё. Берцэліусу. Берцэліус зноў не пацвердзіў вынікі адразу, а зрабіў гэта ў 1845 годзе. У Расіі была створана камісія ў складзе акадэмікаў Г. І. Геса і Ю. Ф. Фрыцшэ, якая пацвердзіла вынікі даследаванняў К. Клаўса. За гэтую працу К. К. Клаўсу была прысуджана Дзямідаўская прэмія (1000 рублёў)[2].
Назву новаму хімічнаму элементу К. К. Клаўс надаў у гонар Расіі (лац.: Ruthenia — лацінская назва Русі і Расіі).
Уласныя мінералы — рэдкія. Часцей трапляецца як прымесь самароднай плаціне і медна-нікелевых рудах. Значная колькасць рутэнію ўтвараецца пры рабоце рэактараў АЭС.
Ахоўныя пакрыцці на электрычныя кантакты. Высокатэмпературныя тэрмапары. Зносаўстойлівыя дэталі вымяральных прыбораў. Ювелірныя вырабы.