wd wp Пошук: ⬜

Пішчалаўскі замак

Пішчалаўскі замак — адзін з нямногіх гістарычных будынкаў, якія захаваліся ў Мінску, следчы ізалятар № 1, гут. «Валадарка»[1].

Гісторыя

Будынак у стылі ранняга класіцызму узведзены ў 1825 годзе на гары ў Раманаўскім прадмесці[1]. Падрадчыкам будаўніцтва быў Р. С. Пішчала ад прозвішча якога турма атрымала неафіцыйную назву — Пішчалаўскі замак. Кіравалі ўзвядзеннем будынка Міхаіл Чахоўскі і Казімір Хршчановіч[2].

За 200 гадоў існавання будынак выкарыстоўваўся па прамым прызначэнні. У астрозе адбывалі пакаранне паўстанцы 1830—1831 і 1863—1864 гадоў, у т.л. «бацька беларускай драматургіі» Вінцэнтам Дуніным-Марцінкевічам, а пазней паэты-адраджэнцы Карусь Каганец, Алесь Гарун і Якуб Колас, у турме быў пакараны смерцю тэрарыст Іван Пуліхаў.

У красавіку 2008 года абвалілася адна з вежаў замка, ніхто не пацярпеў[3].

СІЗА № 1 з’яўляецца адзінай папраўчай установай у Беларусі і ў сучаснай Еўропе, у якой ажыццяўляецца смяротнае пакаранне (праз расстрэл).

Будынак

Турма пабудаваная на ўскраіне тагачаснага Мінска як двухпавярховы будынак з вежамі па баках, якія завершаны прафіляванымі зубцамі і сценамі, умацаванымі контрфорсамі[4]. Першапачаткова будынак быў двухпавярховым, меў падвал з камерамі, кухняй, майстэрнямі і інш. У 1890 годзе па праекце мінскага губернскага інжынера К. Увядзенскага надбудаваны трэці паверх.

Галоўны фасад аздоблены рустоўкай ніжняга яруса і завершаны трохвугольным франтонам, што было своесаблівымі рэшткамі класіцызму. Праз такую складаную сумесь элементаў готыкі, абарончага дойлідства і класіцызму складана адназначна выявіць стылістыку, якую часам вызначаюць як рэтраспектыўна-замкавую. Але гэты будынак, безумоўна, адносіцца да эклектыкі[4].

Зноскі

1. 1 2 Что ждет легендарную тюрьму «Володарку»? Архівавана 24 мая 2009. (руск.)
2. ↑ Турэмныя вежы ня вытрымалі
3. ↑ В Колядичах построят новый СИЗО Архівавана 12 чэрвеня 2010.
4. 1 2 Лазука Б.А. Беларуская архітэктура XIX - пачатку XX стагоддзя // Гісторыя сусветнага мастацтва. Рускае і беларускае мастацтва XIX - пачатку XX стагоддзя. — Беларусь, 2011. — С. 336. — 431 с. — ISBN 978-985-01-0880-7.

Літаратура

• Архітэктура Беларусі. Энцыклапедычны даведнік. — Мн., 1993. — ISBN 5-85700-078-5
• Дрозд Зм. 12 міфаў пра Пішчалаўскі замак: абвяржэнне // Наша Ніва [Электронны рэсурс] — nashaniva.by, 17.05.2015, 13:20

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Пішчалаўскі замак
• Пішчалаўскі замак на сайце Radzima.org
• Тюрьма на Володарского Архівавана 3 сакавіка 2018. Минск старый и новый
• Пра абвал вежы 20 красавіка 2008(недаступная спасылка)
• Минский исправдом — архіўныя здымкі

Тэмы гэтай старонкі (12):
Вікіпедыя:Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Збудаванні Мінска ў стылі класіцызм
Вікіпедыя:Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
Славутасці Мінска
Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
1825 год у Мінску
Гісторыка-культурныя каштоўнасці Рэспублікі Беларусь
Вікіпедыя:Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты
Турмы Беларусі
Маскоўскі раён (Мінск)
Замкі Беларусі
З’явіліся ў 1825 годзе