.mw-parser-output .ts-wikidata-positions-uppercasefirst a,.mw-parser-output .ts-wikidata-positions-uppercasefirst span.iw{display:inline-block}.mw-parser-output .ts-wikidata-positions-uppercasefirst a::first-letter,.mw-parser-output .ts-wikidata-positions-uppercasefirst span.iw::first-letter{text-transform:capitalize}
Святы Пій X (лац.: Pius PP. X; свецкае імя — Джузэ́пэ Мелькіо́рэ Са́рта, італ.: Giuseppe Melchiorre Sarto; 2 чэрвеня 1835 — 20 жніўня 1914) — 257-ы Папа Рымскі (з 4 жніўня 1903 года па 20 жніўня 1914 года). Абвешчаны ў Каталіцкай Царкве святым.
Святы Пій X вядомы жорсткай барацьбой з мадэрністычнымі інтэрпрэтацыямі каталіцкага вучэння, правядзеннем літургічных рэформаў (з мэтай вяртання да вытокаў каталіцкай традыцыі і супрацьстаяння пратэстанцкім рухам) і развіццём артадаксальнай тэалогіі. У 1917 годзе, як вынік выканання загаду Папы, выйшаў Кодэкс Кананічнага Права — прадукт аналізу і сістэматызацыі юрыдычных нормаў і шматлікіх кананічных дакументаў Рымска-Каталіцкай Царквы, якім карысталіся ажно да выхаду новага Кодэкса ў 1983 годзе.
Святы Пій X прысвяціў сябе марыйнаму тытулу «Маці Божая Даверу». У яго энцыкліцы «Ad diem illum lætissimum» абмяркоўваліся некаторыя пытанні марыялогіі, але таксама там быў заклік да адраджэння Царквы, які таксама знайшоў адлюстраванне ў дэвізе пантыфікату Пія X — «Instaurare Omnia in Christo» (бел.: Аднавіць усё ў Хрысце).
Пій X адобрыў некаторыя літургічныя ідэі, якія выказвалі прыхільнікі «Літургічнага Руху». Ён спрыяў больш актыўнаму выкарыстанню нацыянальных моў у працэсе катэхізацыі, які значна ўдасканаліў. Святы Пій X заахвочваў людзей да практыкі частага прыняцця Святой Камуніі і знізіў узрост Першай Камуніі, прычым гэта інавацыя трывае дагэтуль. Акрамя гэтага, ён зацята абараняў каталіцтва ад індыферэнтызму і рэлятывізму. Як і яго папярэднікі, Пій X прасоўваў тамізм у якасці асноўнай філасофскай базы для арганізацыі навучання ў каталіцкіх установах адукацыі. Гэты Рымскі Пантыфік вельмі жорстка супрацьстаяў мадэрнізму і шматлікім філасофскім канцэпцыям XIX стагоддзя, наяўнасць якіх, на яго погляд, пагражала імпарту секулярных памылак, несумяшчальных з каталіцкай догмай, непасрэдна ўнутр Каталіцкай Царквы.
Пій X як асоба вылучаўся цвёрдым характарам і развітым пачуццём неабходнасці захавання пэўнай ступені персанальнай беднасці. Кожны тыдзень ён чытаў з кафедры гамілійныя пропаведзі, што было рэдкай практыкай для таго часу, асабліва для Папаў. Пасля Месінскага землетрасення 1908 года Пій X адкрыў Апостальскі Палац для прытулку бежанцаў, прычым зрабіў гэта значна раней, чым урад Італіі адрэагаваў на трагічныя падзеі. Ён адхіляў прывілеі любога кшталту для членаў сваёй сям’і, а некаторыя з яго сваякоў добраахвотна абралі жыццё ў беднасці пад Рымам. Падчас пантыфікату Пія X многія марыйныя выявы атрымалі кананічную каранацыю.
Пасля смерці Пія X вакол яго хутка ўзнік моцны культ, заснаваны на павазе да пабожнасці і асабістых цнотаў Папы. Падчас пантыфікату Папы Пія XII адбыліся беатыфікацыя (3 чэрвеня 1951 года) і кананізацыя (29 мая 1954 года) Пія X. Пасля смерці Папы ў Базіліцы Святога Пятра была ўсталявана вялікая статуя, месца нараджэння Папы было перайменавана ў Рыезэ-Піа-X. У яго гонар узяла назву каталіцкае традыцыяналісцкае Святарскае Брацтва Святога Пія X.
Джузэпэ Мелькіорэ Сарта нарадзіўся 2 чэрвеня 1835 года ў Рыезэ (цяпер Рыезэ-Піа-X), што знаходзіцца каля Трэвіза, у Ламбарда-Венецыянскім каралеўстве ў складзе Аўстрыйскай імперыі (цяпер Італія). Ён быў другім з дзесяці дзяцей паштальёна Джавані Бацісты Сарта (1792—1852) і краўчыхі Маргарыты Сансон (1813—1894). Джузэпэ быў ахрышчаны 3 чэрвеня 1835 года. Паколькі ён быў сынам вясковага паштальёна, дзяцінства будучага Папы прайшло ў беднасці. Менавіта з прычыны фінансавых праблем бацькі Джузэпэ высока цанілі адукацыю сваіх дзяцей, таму ён штодня хадзіў у школу, якая знаходзілася на адлегласці каля 6 кіламетраў ад дома.