Праваслаўная царква Украіны (укр.: Православна церква України) — аўтакефальная памесная праваслаўная Царква, якая заняла з 6 студзеня 2019 года 15-е месца ў дыптыху аўтакефальных памесных Цэркваў. Мае юрысдыкцыю выключна на тэрыторыі Украіны.
Гл. таксама: Кіеўская мітраполія
У 988 г. у выніку хрысціянізацыі Кіеўскай Русі Уладзімірам Святаславічам была ўтворана першая ўкраінская хрысціянская царква з цэнтрам у горадзе Кіеве пад назвай Кіеўская мітраполія Усяленскага патрыярхату Канстанцінопаля.[7] Пасля Берасцейскай уніі 1596 г. адбыўся раскол ва ўкраінскім хрысціянстве, якое падзялілася на праваслаўных і католікаў.
У 1685 г. Маскоўскі патрыярхат пачаў далучэнне Кіеўскай мітраполіі Усяленскага патрыярхату, высвяціўшы ў Масковіі кіеўскага мітрапаліта Гедэона. У 1686 г. праз сімонію Усяленскі Патрыярх Дыянісій IV (пазней быў падвергнуты анафеме) выдаў Сінадальны ліст, у якім даваў права высвячаць Кіеўскага мітрапаліта Маскоўскаму Патрыярху ў парадку аскезы, абранай саборам духавенства і вернікамі яго дыяцэзіі . У абавязковым парадку мітрапаліт Кіеўскі павінен згадваць Усяленскага Патрыярха Канстанцінопальскага як свайго Першаіерарха на любой службе, абвяшчаючы і пацвярджаючы сваю кананічную залежнасць ад Царквы -Маці, але ні адна з гэтых умоў не была выканана. Кіеўская мітраполія фактычна стала адной са звычайных епархій Маскоўскага патрыярхату, калі Пётр Вялікі ў 1722 г. абраў Варлаама (Ванятовіча) у сане архіепіскапа, а не мітрапаліта. Свяшчэнны Сінод Усяленскага Патрыярхату ў працэсе прадастаўлення Аўтакефаліі Украінскай Царкве на пасяджэнні 11 кастрычніка 2018 г. адмяніў Сінадальны ліст 1686 г. з -за сімоніі і грубага яе парушэння.[8]
Утворана на Аб’яднаўчым саборы 15 снежня 2018 года шляхам аб’яднання ўкраінскіх святароў некананічных праваслаўных юрысдыкцый (УПЦ КП і УАПЦ), а таксама асобных клірыкаў УПЦ МП.
Паводле прынятага статуту, царкву ўзначальвае прадстаяцель з тытулам «Мітрапаліт Кіеўскі і ўсяе Украіны». З 15 снежня 2018 года на гэтай пасадзе — мітрапаліт Епіфаній (Думенка), былы мітрапаліт Пераяслаўскі і Белацаркоўскі УПЦ КП.
16 снежня новаабраны прадстаяцель Праваслаўнай царквы Украіны мітрапаліт Епіфаній правёў першую літургію ў Міхайлаўскім саборы[9].
Томас аб аўтакефаліі царквы быў ўручаны мітрапаліту Епіфанію ў Стамбуле 6 студзеня 2019 года асабіста Патрыярхам Канстанцінопальскім Варфаламеем[10].
12 кастрычніка 2019 года епіскапы Грэчаскай праваслаўнай царквы канчаткова афіцыйна прызналі самастойнасць Праваслаўнай царквы Украіны падчас пасяджэння Святога Сінода пад старшынствам архіепіскапа Афінскага і ўсяе Грэцыі Ераніма[11].
8 лістапада 2019 года Патрыярх Александрыйскі і ўсёй Афрыкі Феадор II падчас набажэнства ў Храме Архангелаў у Каіры пачаў памінаць імя Мітрапаліта Кіеўскага і ўсяе Украіны Епіфанія, чым распачаў еўхарыстычныя ўзаемаадносіны Александрыйскага патрыярхата з ПЦУ. Адначасова Галоўны Сакратарыят Патрыярхіі Александрыі і ўсёй Афрыкі распаўсюдзіў афіцыйнае паведамленне, якім спавясціў грамадскасць аб прызнанні Томаса Сусветнага Патрыярхату аб аўтакефаліі ПЦУ і ўключэнні імя яе прадстаяцеля ў дыптых для памінання[12].