Мангольскія мовы
Манго́льскія мо́вы — група моў мангольскіх народаў.
Гісторыя
Мангольскія мовы — вынік развіцця дыялектаў некалі адзінай (да 16—17 ст.) мангольскай мовы. Яны падзяляюцца на: асноўныя — уласна мангольская мова, бурацкая мова, калмыцкая мова, і маргінальныя — магольская (у Афганістане), дагурская (у паўночна-ўсходнім Кітаі), мангорская, дунсянская, баааньская і шыраюгурская (у кітайскіх правінцыях Ганьсу і Цынхай).
Для асноўных мангольскіх моў у 13 — пачатку 20 ст. (калмыцкая мова да сярэдзіны 17 ст.) ужывалася адзіная старапісьмовая мангольская мова, якой працягваюць карыстацца ва Унутранай Манголіі (Кітай). Маргінальныя мовы трапілі пад уплыў іранскіх гаворак, тыбецкай і кітайскай моў.
Агульная характарыстыка
У фанетыцы — доўгія і кароткія галосныя, дыфтонгі, сінгарманізм (у маргінальных мангольскіх мовах непаслядоўны); у марфалогіі — слабая дыферэнцыяцыя часцін мовы, адсутнасць граматычнай катэгорыі роду, шырокае ужыванне паслялогаў; у сінтаксісе — сталы парадак слоў.
Пісьмо
З пачатку 13 ст. вядома мангольскае пісьмо. У 1920—40-х гг. асноўныя мангольскія мовы перайшлі на новыя алфавіты на аснове рускай графікі.
Літаратура
- Мангольскія мовы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 10: Малайзія — Мугаджары. С. 75.
- Санжеев Г. Д. Монгольские языки // Лингвистический энциклопедический словарь. — М.: «Советская энциклопедия», 1990.
- Тодаева Б. Х. Монгольские языки и диалекты Китая. М., 1960.
- Бертагаев Т.А Лексика современных монгольских литературных языков. М., 1974.
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мангольскія мовы
Катэгорыя·Алтайскія мовы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Мангольскія народы
Катэгорыя·Мовы Еўразіі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
Катэгорыя·Мангольскія мовы