Калтан — цвёрды раствор калумбіту(укр.) бел. — танталіту, танталавая руда(укр.) бел., з якой здабываюць элементы ніобій (раней «калумбіт») і тантал.
Тантал з калтану выкарыстоўваецца ў вытворчасці электронных кандэнсатараў, якія выкарыстоўваюцца ў спажывецкіх таварах, такіх як мабільныя тэлефоны, DVD-плэеры і камп’ютары.
Каля 71 % сусветных паставак у 2008 годзе было атрымана з руды, 20 % з перапрацоўкі, а астатняе з алавянага шлаку.
Мінералы танталу здабываюць у Дэмакратычнай Рэспубліцы Конга, Аўстраліі, Бразіліі, Канадзе, Кітаі, Эфіопіі, Руандзе і Мазамбіку. Тантал таксама атрымліваюць у Тайландзе і Малайзіі ў якасці пабочнага прадукту пры здабычы і выплаўленні волава.
Патэнцыйныя будучыя шахты ў парадку змяншэння знойдзены ў Саудаўскай Аравіі, Егіпце, Грэнландыі, Кітаі, Мазамбіку, Канадзе, Аўстраліі, ЗША, Фінляндыі, Афганістане[1] і Бразіліі. Значнае радовішча калтану было адкрыта ў 2009 годзе на захадзе Венесуэлы[2]. У 2009 годзе ўрад Калумбіі абвясціў, што ва ўсходніх правінцыях Калумбіі знойдзены запасы калтану[3].
Калтан у асноўным выкарыстоўваецца ў вытворчасці танталавых кандэнсатараў, якія ўваходзяць у склад многіх электронных прылад.
Ён таксама выкарыстоўваецца ў тугаплаўкіх сплавах для паветраных і стацыянарных турбін. Павелічэнне колькасці электронных вырабаў за апошняе дзесяцігоддзе прывяло да рэзкага росту коштаў на гэты мінерал у канцы 2000-х гадоў. У 2005 годзе цэны на карысныя выкапні былі на ўзроўні 2000 года.
Акупацыя Руандай усходняй часткі Дэмакратычнай Рэспублікі Конга (ДРК) стала галоўнай прычынай, якая перашкодзіла ДРК распрацоўваць запасы калтану ў сваіх інтарэсах. Здабыча карысных выкапняў вядзецца практычна выключна саматужным спосабам і ў невялікіх аб’ёмах. У справаздачы Савета Бяспекі ААН за 2003 год адзначалася, што вялікая частка руды здабываецца незаконна і кантрабандай праз усходнія межы краіны баевікамі з суседніх Уганды, Бурундзі і Руанды.
Кантрабанда колтану таксама з’яўляецца асноўнай крыніцай даходу, якая выкарыстоўваецца для ваеннай акупацыі Конга. Сайт Toward Freedom сцвярджае, што пошукі калтану прывялі да ваеннага канфлікту ў ДРК; у ім таксама гаворыцца, што попыт на калтан прывёў да таго, што вайсковыя групоўкі Руанды і заходнія горназдабыўныя кампаніі здабываюць рэдкага металу на сотні мільёнаў долараў, часта прымушаючы ваеннапалонных і нават дзяцей працаваць на калтанавых шахтах у краіне.
Гэта выклікала шмат этычных пытанняў. Праблема немагчымасці адрозніць законную і нелегальную здабычу калтана прывяла да таго, што некаторыя вытворцы электронікі цалкам адмовіліся ад калтану з Цэнтральнай Афрыкі і куплялі яго ў іншых крыніцах.