Казуля еўрапейская для Беларусі — абарыгенны від сысуноў, прадстаўнік беларускай фаўны аленевых, адзін з самых шматлікіх і самых здабывальных відаў дзікіх капытных Беларусі[1].
Зыходзячы з дадзеных літаратурных крыніц, казуля з’яўлялася адным з галоўных аб’ектаў браканьерскія промыслу ў Беларусі на працягу многіх стагоддзяў. Г. Карцоў(руск.) бел. адзначаў, што каля паловы пагалоўя казуль Белавежскай пушчы ў летнія месяцы знішчаліся браканьерамі на ўскраінах гэтага ляснога масіва[2]. У той жа час казуля лёгка адклікалася на элементарныя мерапрыемствы па ахове і хутка нарошчвала колькасць. Пасля арганізацыі ўзорнага паляўнічай гаспадаркі на тэрыторыі Белавежскай пушчы ў 1901 годзе тут ужо налічвалася 5100 асобін супраць 2960 асобін у 1899 годзе[1].
Аднак на астатняй тэрыторыі Беларусі колькасць гэтага віду заставалася вельмі нізкай. Пасля Вялікай Айчыннай вайны колькасць казулі ў цэлым па Беларусі ацэньвалася ў 1200—1500 асобін[1]. Хоць па вусных паведамленнях мясцовага насельніцтва, да прыкладу, у Налібоцкай пушчы казуля ў пасляваенныя гады была вельмі шматлікая і скарачэнне яе колькасці стала назірацца ўжо ў 1950-х. Да 1974 года колькасць гэтага віду дасягнула 18 000 асобін і на працягу 15 гадоў заставалася практычна нязменнай, вагаючыся ў межах ад 14 да 22 тысяч[1]. Рост колькасці казулі пачаў назірацца толькі з сярэдзіны 1990-х гадоў, нягледзячы на моцную шкоду ад браканьерства ў гэты перыяд[1].
Ужо ў 2000 годзе колькасць казулі ацэньвалася ў 51 тысячу асобін. Найбольш актыўны рост назіраўся з 2006 года, аднак ён не насіў раўнамерны характар. У 2013 і 2014 гадах назіралася падзенне колькасці віду з прычыны неспрыяльных умоў зімоўкі зімой канца 2013 года[1]. Пры гэтым неабходна адзначыць, што масавая гібель казулі ў 2013 годзе адбылася ўжо пасля правядзення штогадовага ўліку колькасці, і таму зніжэнне колькасці было зафіксавана толькі ў 2014 годзе пры чарговым уліку. У сувязі з дадзеным фактам варта прызнаць, што пагодна-кліматычныя ўмовы ў выглядзе суровых або няўстойлівых зім з’яўляюцца адным з важных фактараў, абумаўляльных дынаміку колькасці і дабрабыт папуляцый гэтага віду на тэрыторыі Беларусі[1].
Беларуская папуляцыя касулі складае не больш за 0,8 % сусветнай, але дадзены від мае важнае экалагічнае і паляўнічагаспадарчае значэнне[1].
У 2016 годзе фактычная колькасць казулі была зафіксавана на ўзроўні 82,1 тыс. асобін[1].
Найбольшай доляй абсалютнай колькасці адрозніваецца Мінская, Гомельская і Віцебская вобласці. У Брэсцкай і Гродзенскай абласцях найменшая абсалютная колькасць казулі, што не адпавядае асаблівасцямі асяроддзя пражывання[1].
У Беларусі казулі ўтрымліваюцца ў Мінскім, Віцебскім[3], Гродзенскім і Жлобінскім заапарках і ў Магілёўскім заасадзе.
У Беларусі казуля жыве ў лісцяных і змешаных лясах, якія чаргуюцца з адкрытымі прасторамі.
На казуль дазволена паляванне[4].
Казуля еўрапейская ў Беларусі на Вікісховішчы |