Вілем Барэнц
Вілем Барэнц (нідэрл.: Willem Barentsz, 1550, Тэрсхелінг(руск.) бел., Фрызскія астравы[6] — 20 чэрвеня 1597, у раёне Новай Зямлі) — галандскі мараплавец і даследчык(ісп.) бел.. Кіраўнік трох арктычных экспедыцый, мэтай якіх быў пошук паўночнага марскога шляху ў Ост-Індыю. Трагічна загінуў у час апошняй з іх у раёне Новай Зямлі. Яго імем названы Баранцава мора, адзін з астравоў(руск.) бел. і пас.Барэнцбург, на адкрытым ім архіпелагу Шпіцберген, а таксама астравы ля заходняга ўзбярэжжа Новай Зямлі.
Хаця яго першапачатковая мэта дасягнення Усходу не была дасягнута, гэтая паездка з’яўляецца адным з найбольш важных даследаванняў Паўночнага Ледавітага акіяна ў шаснаццатым стагоддзі і першым, у якім група даследчыкаў паспяхова пераносіць палярную зіму. Іх вопыт будзе служыць нідэрландскім маракам у далейшым стварэнні і выкарыстанні кітабойных маршрутаў.
Барэнц як гандлёвы картограф наведваў Іспанію і Міжземнамор’е, каб скласці геаграфічны атлас(руск.) бел. Міжземнаморскага рэгіёна[7], які быў надрукаваны сумесна з нідэрландскім картографам Петэрам Планцыусам(руск.) бел.[8].
Першая экспедыцыя
У 1594 годзе экспедыцыя з яго удзелам пакінула Амстэрдам. Мэтай быў пошук Паўночна-Усходняга праходу ў Азію. 10 ліпеня Барэнц дасягнуў узбярэжжа Новай Зямлі, пасля чаго павярнуў на поўнач, але па дасягненні крайняй паўночнай кропкі архіпелага, быў вымушаны павярнуць назад.
Другая экспедыцыя
Экспедыцыя з сямі караблёў, якая пачалася ў наступным годзе зноў пад камандаваннем Барэнца, зрабіла спробу прайсці паміж узбярэжжам Сібіры і востравам Вайгач (праз праліў Югорскі Шар). Экспедыцыя дабралася да праліву занадта позна — праліў амаль цалкам быў перакрыты лёдам.
Трэцяя экспедыцыя
16 мая 1596 стартавала трэцяя экспедыцыя Барэнца па пошуку паўночнага шляху ў Азію. Пры гэтым яму ўдалося адкрыць Мядзведжы востраў (архіпелаг Шпіцберген). Экспедыцыя Барэнца, абмінуўшы Новую Зямлю, дасягнула Карскага мора. Асцерагаючыся гібелі сярод льдоў, экспедыцыя высадзілася на бераг і зладзіла зімоўку (нідэрл. Het Behouden Huys). Узімку 1597 года падчас зімоўкі Барэнц захварэў цынгой.
Хоць да пачатку чэрвеня 1597 года Карскае мора вызвалілася ад лёду, бухта, дзе стаяў карабель, па-ранейшаму была ў ільдах. Зімоўшчыкі не сталі чакаць вызвалення карабля — паўночнае лета занадта кароткае — і 14 чэрвеня 1597 года распачалі адчайную спробу дабрацца да Кольскага паўвострава на 2-х шлюпках. Хоць экспедыцыя дасягнула паўвострава, 20 чэрвеня Барэнц сканаў падчас гэтага падарожжа.
Гэтая экспедыцыя стала апошняй галандскай спробай пошуку паўночнага шляху ў Азію.
Вілем Барэнц быў першым еўрапейцам, распачаўшы зімоўку ў Арктыцы. У гонар яго названа Баранцава мора.
Удзельнікі экспедыцыі Барэнца падчас зімоўкі ўпершыню назіралі аптычную з’яву, пазней названую Эфект Новай Зямлі па месцы яго назірання.
Зноскі
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- 1 2 3 NNDB — 2002. Праверана 20 чэрвеня 2017.
- ↑ http://www.lookandlearn.com/blog/8365/polar-legends-willem-barents-and-his-courageous-crew/
- ↑ http://darwin-online.org.uk/content/frameset?pageseq=1&itemID=A813&viewtype=text
- ↑ Willem Barents // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Historic expedition led by Willem Barentsz nears 400th anniversary Архівавана 14 снежня 2007. (ісп.)
- ↑ Rijksmuseum Amsterdam: Willem Barentsz Архівавана 21 мая 2006. (ісп.)
- ↑ Historic expedition led by Willem Barentsz nears 400th anniversary Архівавана 14 снежня 2007. {{}}
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вілем Барэнц
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Нідэрландах
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1550 годзе
Катэгорыя·Памерлі ў Архангельскай вобласці
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з рускай
Катэгорыя·Памерлі 20 чэрвеня
Катэгорыя·Памерлі ў 1597 годзе
Катэгорыя·Падарожнікі XVI стагоддзя
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Мараплаўцы Нідэрландаў
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных