За ўсю гісторыю ВКЛ толькі адна вялікая княгіня была аднаасобнай уладаркай дзяржавы — Ганна Ягелонка ў 1575 годзе. Усе астатнія рабіліся вялікімі княгінямі ў выніку шлюбу з вялікімі князямі.
Напачатку вялікія княгіні паходзілі з разнастайных балцкіх княжацкіх родаў. У асноўным звесткі пра іх адсутнічаюць. Пачынаючы ад XIV стагоддзя гаспадары пачынаюць заключаць шлюбы з навакольнымі славянскімі кіраўніцкімі родамі, і толькі ў XV стагоддзі яны зрадніліся з заходнееўрапейскімі дынастыямі.