wd wp Пошук: ⬜

Васіль Іванавіч Дэмут-Маліноўскі

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Маліноўскі. Васіль Іванавіч Дэмут-Маліноўскі (руск.: Демут-Малиновский, Василий Иванович; 13 (2) сакавіка 1779, Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя — 16 (28) ліпеня 1846, Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя) — рускі скульптар, найбуйнейшы прадстаўнік рускага ампіру, які не раз звяртаўся да тэматыкі Айчыннай вайны 1812 года [2]. Яго манументальныя творы ўтвараюць ансамблевае адзінства з такімі класіцыстычнымі дамінантамі Пецярбурга, як Казанскі сабор, арка Галоўнага штаба, Нарвскія вароты. Шмат працаваў у галіне надмагільнай пластыкі.

Дзяцінства і юнацтва: У Расіі да 1803

Будучы скульптар нарадзіўся ў Санкт-Пецярбургу ў 1779 годзе. Яго бацька працаваў разьбяром па дрэве, і маленькі Васіль з дзяцінства вучыўся пластыцы, назіраючы за працай бацькі. У 1785 годзе, быўшы яшчэ дзіцем, ва ўзросце шасці гадоў ён пачаў навучанне ў Акадэміі мастацтваў[2]

Васіль Іванавіч вучыўся ў Акадэміі мастацтваў з 1785 па 1800 год. Ён з’яўляўся вучнем знакамітага скульптара М. І. Казлоўскага і за час навучання быў чатыры разы адзначаны ўзнагародамі Акадэміі. Ён атрымаў два сярэбраныя медалі за поспехі ў лепцы з натуры — малую ў 1798 годзе, і вялікую ў 1799 годзе[3]. Пасля гэтага ён стаў уладальнікам залатога медаля другой ступені, які ён атрымаў у 1799 годзе за барэльеф «Анёл выводзіць апостала Пятра з вязніцы».

Залатым медалём першай ступені ён быў узнагароджаны ў 1800 годзе ў складзе групы скульптараў за калектыўную працу — барэльефы да помніка Пятру I ля Міхайлаўскага замка(руск.) бел. працы Барталамеа Растрэлі(руск.) бел.. За гэта ён атрымаў Першы залаты медаль[2].

У 1802 годзе памірае М. І. Казлоўскі. Для стварэння надмагілля на яго магіле тагачасным прэзідэнтам Акадэміі графам А. С. Строганавым(руск.) бел. быў аб’яўлены конкурс. Маліноўскі ўдзельнічаў у гэтым конкурсе і выйграў яго, атрымаўшы другі раз вялікі залаты медаль[2][3].

На думку даследчыкаў, у гэтым помніку В этом памятнике ёсць усё, што развівалася ў таленце Дэмут-Маліноўскага, — прастата сур’ёзнасць і думкі, пачуццё і разуменне прыгажосці чалавечага цела, гэтай асновы асноў класікі[2].

У Італіі ў 1803—1806 гадах

У 1803 годзе Дэмут-Маліноўскі разам з іншымі выхаванцамі Акадэміі мастацтваў быў адпраўлены ў замежную камандзіроўку ў Італію. У праграму камандзіроўкі ўваходзіла вывучэнне помнікаў заходнееўрапейскага мастацтва і знаёмства з архітэктурай старажытнага Рыма. У гэты час ён актыўна працаваў у пластыцы. Дэмут-Маліноўскі ствараў замалёўкі новых кампазіцый, маляваў натуру, змалёўваў антычныя ўзоры[2].

Ім былі створаны кампазіцыі на міфалагічныя тэмы, у тым ліку скульптар пачаў працу над барэльефам «Геркулес і Амфала», статую «Нарцыс, які глядзяць у ваду» і некалькі галоў і бюстаў. Скульптар выдаткаваў шмат часу і сіл для спасціжэння найскладанага мастацтва апрацоўкі мармуру. Гэтай навукай да канца знаходжання ў Італіі ён авалодаў у дасканаласці[2][3].

Дэмут-Маліноўскі ў 1806 годзе вярнуўся на радзіму, але ўсё яго працы, выкананыя за мяжой, загінулі ў дарозе. Яму трэба было ствараць новыя творы[2].

У Расіі з 1806 па 1812 гады

Пасля вяртання ў Расію ён выканаў эскіз статуі «Ілля-прарок», за што ў 1807 годзе быў ганараваны званнем акадэміка. Але асноўная праца ў Санкт-Пецярбургу па прыездзе была сканцэнтравана ў стварэнні дэкаратыўнага афармлення будаваных акцэнтаў гарадскога асяроддзя — Казанскага сабора і Горнага інстытута. Гэтыя будынкі і збудаванні былі створаны архітэктарам А. Н. Вараніхіным [2]. Акрамя таго, лічыцца што Васіль Іванавіч працаваў над афармленнем будынка Біржы [3].

Паўлаўскі палац (1808) і Казанскі сабор (1811)

Асноўныя артыкулы: Паўлаўск, музей-запаведнік і Казанскі сабор, Санкт-Пецярбург В. І. Дэмут-Маліноўскі ў супрацоўніцтве з А. Н. Вараніхіным удзельнічаў у стварэнні аднаго з найпрыгажэйшых інтэр’ераў Паўлаўскага палаца(руск.) бел. «Кабінета-ліхтарыка» з фігурамі карыятыды (скончаны ў 1808). У 1808 годзе скульптару было прысвоена званне ад’юнкт-прафесара.

Для Казанскага сабора (скончаны ў 1811 годзе) скульптар выканаў статую Андрэя Першазванага. У стварэнні храма ўдзельнічаў увесь колер архітэктуры і пластыкі пачатку XIX стагоддзя. Сваю частку работ — скульптуры святых для параднага порціка, навернутага да Неўскага праспекта, ён выконваў разам з такімі вядомымі аўтарамі, як І. П. Мартас і С. С. Піменаў. Усе створаныя скульптуры звязаныя з ваеннай славай Расійскай імперыі і ўзнагародамі падчас кіравання імператара Паўла I:[2]

Гісторыкі XIX стагоддзя прыпісваюць Маліноўскаму аўтарства статуі прарока Іллі [3].

Праца над будынкам Горнага інстытута

Для будынка Горнага інстытута скульптар стварыў групу «Выкраданне Празерпіны Плутонам» на сюжэт антычнай міфалогіі ў рымскім перакладанні.

Празерпіна супраціўляецца Плутону, які выносіць яе ў падземнае царства. Левай рукой яна спрабуе адштурхнуць свайго выкрадальніка, а правай рукой у роспачы затуляе галаву. Ля ног ляжыць трохгаловы сабака Цэрбер, легендарны вартаўнік падземных багаццяў, які вартаваў выхад з царства мёртвых Аіда.

Другую скульптурную групу «Геркулес і Антэй» выканаў С. С. Піменаў [2].

На будынку таксама былі ўсталяваныя барэльефныя фрызы працы Дэмут-Маліноўскага «Венера прыходзіць да вулканам за даспехамі Марса» і «Апалон прыходзіць да Вулкана за вырабленай для яго калясніцай» (пудосцкі камень(руск.) бел., 1809—1811). Яны таксама звязаныя з архітэктурай і не парушаюць плоскасці сцяны.

У афармленні Горнага інстытута ярка выявіўся сінтэз архітэктуры і манументальнай скульптуры, характэрны для рускага горадабудаўніцтва першай паловы XIX стагоддзя[2].

Актыўная дзейнасць у 1812—1814 гадах

З 1812 па 1814 гады Дэмут-Маліноўскі вёў актыўную дзейнасць: сумесна з С. С. Піменавым працаваў над афармленнем будынка Галоўнага Адміралцейства.

У гэты ж перыяд стварае шэраг твораў, не звязаных з архітэктурай, у тым ліку статую «Рускі Сцэвала» (гіпс, 1813), якая славіць подзвіг рускага селяніна, супраць волі узятага на службу французамі і ў знак гэтага заклеймаванага лацінскай літарай N. Ён паказаны адсякаючым уласную руку з таўром.

У гэты час ён актыўна працаваў у галіне надмагільнай скульптуры. Ён стварыў помнік Л. І. Барышнікавай (1813; да 1990-х знаходзіўся пад юрысдыкцыяй музея архітэктуры Акадэміі будаўніцтва і архітэктуры СССР) і помнік А. Н. Вараніхіну (1814; Ціхвінскія могілкі, Некропаль XVIII стагоддзя, Музей гарадской скульптуры)

Зноскі

1 2 Демут-Малиновский Василий Иванович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Дмитриенко А. Ф., Кузнецова Э. В., Петрова О. Ф., Федорова Н. А. 50 биографий мастеров русского искусства. — Л.: Аврора, 1971. — С. 80.
1 2 3 4 5 Демут-Малиновский, Василий Иванович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.) . — СПб., 1890—1907.

Літаратура

Александрова Л. Б. Василий Иванович Демут-Малиновский, 1779—1846 / Оформление серии Д. М. Плаксина. — Л.: Художник РСФСР(руск.) бел., 1980. — 68 с. — (Массовая библиотечка по искусству(руск.) бел.). — 30 000 экз.

Папярэднік:
І. П. Мартас

Рэктар
Акадэміі мастацтваў
1835-1846

Пераемнік:
????