wd wp Пошук: ⬜

Бруна Шульц

Бруна Шульц (польск.: Bruno Schulz; 1892, Драгобыч, Аўстра-Венгрыя — 1942, Драгобыч) — польскі пісьменнік і мастак яўрэйскага паходжання.

Біяграфія

У 1914—1915 гадах вучыўся жывапісу ў Вене. Потым выкладаў рысаванне ў гімназіі Караля Уладзіслава Ягайла ў Драгобычы.[4]

Падчас 2-й сусветнай вайны, 30 чэрвеня 1941 года Драгобыч акупаваны нацыстамі, якія стварылі драгобыцкага гета. Пад акупацыяй Бруна Шульцу спрыяў гаўптшарфюрэр Фелікс Ландау, у лістападзе 1942 года ён забіў асабістага дантыста іншага афіцэра СС Карла Гюнтэра, які 19 лістапада 1942 года ў помсту застрэліў Бруна Шульца на вуліцы гета, сказаўшы: «ты забіў майго яўрэя — я забіў твайго»[5][6].

Творчасць

Найбольш вядомы аповесцямі ў навелах «Цынамонавыя крамы» (1934) і «Санаторыя пад клепсідрай» (1937).

Уплыў Бруна Шульца на сваю прозу прызнавалі Багуміл Грабал, Даніла Кіш, Філіп Рот, Іаак Башэвіс-Зінгер.

Тэксты Бруна Шульца, у якіх штодзённае жыццё правінцыйнага гарадка робіцца фантастычнай прыпавесцю пра лёс свету, перанесены на тэатральную сцэну («Памерлы клас» [Тадэвуша Кантара](/Тадэвуш_Кантар "Тадэвуш Кантар")), экранізаваны («[Санаторый пад клепсідрай](/Санаторый_пад_клепсідрай_(фільм) "Санаторый пад клепсідрай (фільм)")» [Ежы Войцеха Хаса](/Ежы_Войцех_Хас "Ежы Войцех Хас")), сталі асновай анімацыйных фільмаў («Вуліца Кракадзілаў» [Стывена і Цімаці Куай](/Браты_Куай "Браты Куай")[[7]](/Бруна_Шульц#cite_note-7), 1996), музычных твораў (опера Дж. Вулрыча «Вуліца Кракадзілаў»).

У пачатку 2001 года знойдзены фрэскі па матывах казак братоў Грым, зробленыя Шульцам у 1941—1942 гадах для сына гаўптшарфюрэра Фелікса Ландау на яго віле ў Драгобычы.

Прызнанне

У 1938 годзе Польская акадэмія літаратуры ўганаравала Бруна Шульца залатымі Акадэмічнымі лаўрамі.

Нібыта знойдзенай кнізе Шульца «Месія» прысвечаны раман амерыканскай пісьменніцы Сінція Озік «Месія са Стакгольма» (1987), самому Шульцу — раман ізраільскага пісьменніка Давіда Гросмана «Бруна» (1986), аповесць-хроніка Барыса Хазанава «Цудатворац» (1990), раман італьянскага празаік Уга Рыкарэлі «Чалавек на імя, здаецца, Шульц» (1998).

У ЗША заснавана прэмія Бруна Шульца найлепшаму замежнаму аўтару года.

У Драгобычы ёсць музей Бруна Шульца.

У маі 2001 года тры фрэскі па матывах казак братоў Грым былі зняты супрацоўнікамі цэнтра Яд ва-Шэм і нелегальна вывезены з Украіны, астатнія пяць выстаўлены ў Драгобычы і цяпер адна з галоўных славутасцяў горада.[4]

Беларускія пераклады

Паасобныя творы на беларускую пераклаў Сяргей Шупа.

Экранізацыі твораў

«Санаторый пад клепсідрай» (Sanatorium pod klepsydrą), Польшча, 1973.

Літаратура пра Бруна Шульца

Надія Степула Бруно Шульц: Епілог життєпису // Художньо-публіцистичний альманах «Єгупець» № 17
Schulz Bruno: Listy, fragmenty; Wspomnienia o pisarzu /Zebrał i oprac. Jerzy Ficowski. Kraków ; Wrocław: Wydawnictwo Literackie, 1984.
Ficowski Jerzy. Okolice sklepów cynamonowych: szkice, przyczynki, impresje. Kraków Wrocław: Wydawnictwo Literackie, 1986.
Teatr pamięci Brunona Schulza /Pod red. Jana Ciechowicza, Haliny Kasjaniuk. Gdynia: Władze Miasta, 1993.
Bruno Schulz in memoriam 1892—1942. Lublin: FIS, 1994.
Bartosik M. Bruno Schulz jako krytyk. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych «Universitas», 2000.
Budzyński Wiesław: Schulz pod kluczem. Warszawa: Bertelsmann Media, 2001.
Mityzacja rzeczywistosci. Bruno Schulz 1892—1942. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2002.
Bruno Schulz, das Wort und das Bild. Ausstellungskatalog//Lukasz Kossowski, Hrsg. Warschau: Deutsches Poleninstitut, 2003.
Słownik schulzowski / Оpracowanie i redakcja Włodzimierz Bolecki, Jerzy Jarzębski, Stanisław Rosiek. Warszawa: Slowo/Obraz/Terytoria, 2003 (Wyd. 2-e — 2006).
Schulte J.Eine Poetik der Offenbarung. Isaak Babel, Bruno Schulz, Danilo Kis. Wiesbaden: Harrassowitz, 2005.
Портрет в зеркалах: Бруно Шульц // Иностранная литература, 1996, № 8
Клех И. Введение в галицийский контекст. О Кафках польских, чешских и русских// Он же. Инцидент с классиком. М.: Новое литературное обозрение, 1998, с.174-178, 190—194
Бруно Шульц: Библиографический указатель. Москва; Иерусалим, 1998
Дубин Б. Окраина как основа // Дубин Б. На полях письма: Заметки о стратегиях мысли и слова в XX веке. М.: Emergency Exit, 2005, с.183-187
Ежи Фицовский. Приготовления к путешествию, или Последний путь Бруно Шульца
Вера Меньок. Бруно Шульц и его «особенная провинция»
Фицовский Е. Регионы великой ереси и окрестности. Бруно Шульц и его мифология. Москва; Иерусалим: Мосты культуры/ Гешарим, 2012

Зноскі

1 2 Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118762427 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 26 красавіка 2014.
1 2 Bruno Schulz // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
1 2 RKDartists Праверана 5 кастрычніка 2022.
1 2 Helga Hirsch, «Wie haben Sie den Krieg ueberlebt, Herr Schreyer?» — Im Gespraech, Frankfurter Allgemeine Zeitung, 8 Mai 2010, Nr. 106, стр. Z6.
↑ Lower, Wendy. Hitler’s furies : German women in the Nazi killing fields. — 270 p. — ISBN 978-0-547-86338-2.
↑ Eisenstein, Paul. Traumatic encounters : Holocaust representation and the Hegelian subject. — State University of New York Press, 2003. — 236 p. — ISBN 0-7914-5799-0.
↑ The thirteenth freak month. The influence of Bruno Schulz on the Brothers Quay

Спасылкі

Бруна Шульц. Вэб-калекцыя (польск.)
Падрабязная бібліяграфія Архівавана 29 лістапада 2021. (польск.)
Жывапіс і графіка Бруна Шульца (польск.)
Бруна Шульц у бібліятэцы Максіма Машкова (руск.)
Бруна Шульц у «Журнальном зале» (руск.)
Шульц, або агульная сістэматыка восені Часопіс «Чайка» (руск.)
Запіскі пра графіку і прозу Бруна Шульца (руск.)