wd wp Пошук:

Алесь Вініцкі

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Вініцкі. Алесь (Аляксей) Вініцкі (26 снежня 1891, в. Малева, цяпер Нясвіжскі раён — 24 лістапада 1972, Лос-Анджэлес) — гісторык беларускай эміграцыі.

Біяграфія

Скончыў Нясвіжскую настаўніцкую семінарыю, працаваў настаўнікам. У Першую сусветнай вайны быў мабілізаваны, скончыў Іркуцкае ваеннае вучылішча(руск.) бел., ваяваў на фронце. Даслужыўся да звання капітана, за баявыя заслугі ўзнагароджаны пяццю знакамі ордэнаў (Георгія, Ганны, Станіслава і інш.). Пасля рэвалюцыі вярнуўся на радзіму, адкрыў у роднай вёсцы пачатковую беларускую школу.

Школа ў Малеве была зачынена польскімі ўладамі. Працаваў настаўнікам у народных школах. Удзельнічаў у беларускім руху. Пасля далучэння Заходняй Беларусі да БССР працаваў дырэктарам сярэдняй школы. Падчас Другой сусветнай вайны займаўся школьніцтвам на акупаванай тэрыторыі Нясвіжскага раёна, адчыніў беларускую 4-х гадовую настаўніцкую семінарыю ў Нясвіжы. У канцы вайны быў вывезены на прымусовыя працы ў Трэці Рэйх, працаваў на фабрыцы і ў сельскай гаспадарцы. Вызвалены саюзнікамі, застаўся ў амерыканскай зоне акупацыі.

У Германіі актыўна ўдзельнічаў у стварэнні Беларускага камітэта ў Рэгенсбургу. Адзін са стваральнікаў Беларускага цэнтральнага камітэта, дзе займаў пасаду рэферэнта па арганізацыі беларусаў, а затым стаў старшынёю. Быў сябрам Рады БНР, займаў урад міністра асветы і рэлігійных спраў. Удзельнічаў у аднаўленні Беларускай праваслаўнай аўтакефальнай царквы на чужыне. Працаваў у Беларускай гімназіі імя Янкі Купалы, у т.л. некаторы час кіраваў ёй. Быў адміністратарам газеты «Бацькаўшчына».

У 1956 г. эмігрыраваў у ЗША. Працаваў на фабрыцы. Па выхадзе на пенсію А. Вініцкі заняўся зборам матэрыялаў для кнігі пра беларусаў у Германіі ў 1939—1951 гадах. Працу над матэрыяламі А. Вініцкі скончыў незадоўга да сваёй смерці, але на выданне не было сродкаў. Матэрыялы былі перадрукаваны на машынцы, памножаны ў колькасці 15 асобнікаў і ў такім выглядзе дасланы ў бібліятэкі Лондана, Мюнхена, Нью-Ёрка, а таксама асабіста некаторым беларускім гісторыкам на эміграцыі. Паўнавартаснае выданне выйшла толькі ў 1994 годзе (Мінск, «Тэхналогія»).

Спадчына

Асабісты архіў А. Вініцкага ў 1974 годзе быў перададзены яго сынам Леанідам у Беларускі інстытут навукі і мастацтва ў Нью-Ёрку. Частка матэрыялаў пераслана і ў Скарынаўскую бібліятэку ў Лондане. Па словах Леаніда Вінніцкага, у архіве засталіся неапублікаваныя матэрыялы па гісторыі беларускага скаўтынгу, гісторыі асветы на Беларусі, пра рэлігійныя справы.

Адзін з экзем­пляраў матэрыялаў трапіў да гісторыка Юрыя Туронка, у 1991 годзе гэты экземпляр быў перавезены Ганнай Сурмач з Польшчы ў Мінск з мэтай выдання ў Беларусі. Вяліся перамовы з выдавецтвам «Беларуская Энцыклапедыі», за выданне ўзяўся загадчык яе рэдакцыі гісторыі М. Ткачоў. З-за смерці М. Ткачова кніга ў выдавецтве «Беларуская Энцыклапедыя» не выйшла. Урэшце, дачка Вініцкага — Ірэна, заключыла дагавор з выдавецтвам «Тэхналогія», дзе ў 1994 годзе выйшла кніга «Матэрыялы да гісторыі беларускай эміграцыі ў Нямеччыне ў 1939—1951 гадох».

Зноскі

Літаратура

Тэмы гэтай старонкі (23):
Катэгорыя·Гісторыкі Беларусі
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Нясвіжскім раёне
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1891 годзе
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Слуцкім павеце
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Святой Ганны
Катэгорыя·Беларусы ў Германіі
Катэгорыя·Памерлі ў 1972 годзе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Святога Станіслава
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Слуцкім раёне
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Святога Георгія
Катэгорыя·Вікіпедыя·Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты
Катэгорыя·Выпускнікі Нясвіжскай настаўніцкай семінарыі
Катэгорыя·Беларусы ў ЗША
Катэгорыя·Вучоныя паводле алфавіта
Катэгорыя·Постаці беларускай эміграцыі
Катэгорыя·Памерлі 24 лістапада
Катэгорыя·Памерлі ў Лос-Анджэлесе
Катэгорыя·Удзельнікі Другога Усебеларускага кангрэса
Катэгорыя·Нарадзіліся 26 снежня
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з рускай
Катэгорыя·Артыкулы пра вучоных без партрэтаў