Агада Шыка — пасхальная Агада(руск.) бел., якую ілюстраваў польска-яўрэйскі мастак Артур Шык(руск.) бел. у Польшчы паміж 1934 і 1936 гадамі. У візуальным каментарыі Шыка да старажытнай гісторыі Пасхі выкарыстоўваецца лексіка і фармат ілюмінаванага рукапісу; кожная з 48 поўных старонак акварэльнай і гуашнай ілюмінацыі змяшчае традыцыйны тэкст Агады (у іўрыцкай каліграфіі), які ўдакладняецца і інтэрпрэтуецца малюнкамі і сімваламі на адной старонцы.
Шык спачатку шукаў выдаўца для сваёй Агады ў кантынентальнай Еўропе ў сярэдзіне 1930-х гадоў, але выявіў, што яго сучасны пераказ Агады быў сустрэты са скептыцызмам. Выдаўцы ў Польшчы, напрыклад, не імкнуліся апублікаваць кнігу, якая праводзіла прамую паралель паміж тагачаснай палітыкай нацысцкай Германіі і тактыку генацыду фараона з біблейскай Кнігі Выхад. (Шык замаляваў некаторыя найбольш відавочныя палітычныя спасылкі, такія, як свастыкі на павязках старажытных егіпцян, што надзіраюць за яўрэйскімі рабамі. Іншыя дэталі, такія, як «вусы Гітлера» на бязбожным сыне на ілюстрацыі да «Чатырох сыноў», так і засталіся.) У канчатковым рахунку ў Лондане ў 1937 годзе быў заснаваны выдавецкі дом «Beaconsfield Press» спецыяльна для мэтаў публікацыі Агады Шыка. Шык пераехаў з Лодзі ў Польшчы ў Лондан, каб кантраляваць кожны аспект вытворчасці кнігі. Пасля афіцыйнага выпуску ў 1940 выдання на велуме, якое было абмежаванае да 250 пранумараваных асобнікаў, якія прадаваліся за $500 кожны, пра Агаду Шыка лонданскае «The Times» адгукнулася такімі словамі: «годна быць змешчаным у лік самых прыгожых кніг, створаных рукой чалавека». Агада была прысвечана каралю Георгу VI, які атрымаў адзін з першых асобнікаў.
Агада Шыка перавыдавалася ў папулярных прафесійных выданнях у Іерусаліме і ў іншых месцах, пачынаючы з 1956 года. Новы раскошны абмежаваны наклад, выкананы метадам лічбавага друку і з абноўленым перакладам і каментарамі Байрана Шэрвіна(англ.) бел. пад рэдакцыяй Ірвіна Ангара(англ.) бел. выйшла ў 2008 годзе ў выдавецтве «Historicana» у Берлінгейме, штат Каліфорнія. У дакументальным фільме «In Every Generation: Understanding The Szyk Haggadah» рэжысёра Джэймса Раксіна[1] распавядае пра дакументы гісторыі Агады Шыка і яе сучаснай перапрацоўкі. У 2011 годзе Ангар супрацоўнічаў з выдавецтвам Abrams Books(укр.) бел. з мэтай публікацыі гандлёвых асобнікаў Агады Шыка (Historicana, 2008) у цвёрдым пераплёце і мяккай вокладцы[2]. У 2014 годзе Сучасны яўрэйскі музей(англ.) бел. у Сан-Францыска экспанаваў усе 48 асобнікаў арыгінальнага выдання Агады Шыка (разам упершыню за шэсцьдзесят гадоў) у выставе пад назвай «Артур Шык і мастацтва Агады»[3][4].
![]() |
Агада Шыка на Вікісховішчы |
---|