wd wp Пошук:
    ⬜

    Абрам Аншэлавіч Маневіч

    У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Маневіч.

    «Бярозы». 1911. Бруклінскі музей
    «Стары Віцебск». 1920-я гг. Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь

    Абрам Аншэлавіч Маневіч (англ.: Abraham Manievich; 1881, Мсціслаў — 1942) — беларускі, украінскі і амерыканскі мастак.

    Вучоба і ранняя творчасць

    Нарадзіўся, вучыўся і пачаў працаваць у Мсціславе. У 20-гадовым узросце Маневіч прыязджае ў Кіеў, жадаючы атрымаць мастацкую адукацыю. Але спачатку працуе на фабрыцы ложкаў — распісвае спінкі гатовых вырабаў пейзажамі і кветкамі.

    Потым на працягу чатырох гадоў — з верасня 1901 года па май 1905 года вучыцца ў Кіеўскага мастацкага вучылішча, якая як раз адчынілася ў верасні 1901. Атмасфера ў вучылішча была ўнікальнай — яна стваралася з ініцыятывы вядомых кіеўскіх творцаў: мастакоў В. Менкі, В. Арлоўскага, М. Піманенкі, Х. Платонава, І. Селязнёва, О. Троцкай-Гусевай і архітэктара В. Нікалаева (першага дырэктара вучылішча). Адначасова з Маневічам у вучылішчы навучаліся Малевіч, Кудрэвіч, Бялыніцкі-Біруля.

    Пасля сканчэння паступіў у Акадэмію мастацтваў у Мюнхене, якую і скончыў у 1907 годзе. Першыя свае працы ён пісаў у духу мюнхенска-венскага мадэрнізму. А ў 1913 годзе Маневіч меў вельмі паспяховую персанальную выстаўку ў галерэі Дзюрана Руэля, у Парыжы. Затым захапіўся кубізмам. І, урэшце, вытварыў уласны стыль. Вядомы кубафутурыст Давід Бурлюк называў яго «магам і чарадзеем фарбаў».

    Штогод ён прыязджаў у родны Мсціслаў, пісаў тут багата эцюдаў, рабіў эскізы. Рэпрадукцыя яго славутага палатна «Мой родны Мсціслаў» вісела ў майстэрні Басава.

    Абрам Маневіч піша найбольш прыроду. Трансфармуючы здабыткі імпрэсіянізму ў галіне пленэру, мастак піша свае самыя паэтычныя пейзажы. Адзін з самых знакамітых з іх — «Сімфонія вясны». Украінскі паэт Васіль Стус прысвяціў гэтаму невялікаму пейзажу верш:

    Життя симфонія, «Симфонія весни» І сатанинський, зойками Маневич. Єврей по горло і по горло — невір По горло маячний і мудрий сніг Пелюсточками пальцями, руками, Як жалами співучими до віт Березових, хистких, бузково-тканих В його лірично-фосфоричний світ… У 1916 годзе ў Петраградзе, а потым — у Маскве, з вялікім інтарэсам публікі прайшлі выстаўкі твораў Маневіча. Жывучы ў Маскве, мастак піша пейзажы гораду — яго ваколіцы, фабрычныя кварталы.

    Пасля рэвалюцыі

    Далёкі ад палітыкі, Маневіч спакойна сустрэў рэвалюцыйны час. Пад канец 1917 года яго абіраюць прафесарам пейзажнага жывапісу толькі створанай Украінскай акадэміі мастацтваў.

    Але ў 1919 годзе ў Трыполлі (вёска за 40 км ад Кіева) (укр.: Трипілля) загінуў яго 17-гадовы сын Барыс — актыўны камсамолец.

    Амерыканскі перыяд

    Цяжкія перажыванні, звязаныя са стратай сына, складаныя палітычныя і эканамічныя абставіны прымушаюць Маневіча выехаць за мяжу ў 1921 ці 1922 годзе. У гэтым яму дапамаглі Луначарскі і Горкі.

    Маневіч з’язджае з Мінску ў Лондан, дзе экспануе свае творы. А з 1922 года жыве ў Нью-Ёрку. Пасяліўся ў Бронксе, дзе жыло шмат эмігрантаў. Побач з ім жыў яго даўні знаёмы Давід Бурлюк.

    Амерыка дала новы імпульс творчасці мастака. Змянялася пластыка яго жывапіснай мовы, Маневіч пераацаніў сваю мастацкую дзейнасць, але нязменнай заставалася тэматыка яго пейзажаў — «пясняр правінцыі», ён малюе аднапавярховую павятовую Амерыку і Канаду.

    У Нью-Ёрку Маневіч сканчае распачаты яшчэ на бацькаўшчыне прынцыпова важны для яго твор «Гета» (1923), які потым быў набыты Бруклінскім музеем. Выяўляючы гета, Маневіч дасягнуў высокай ступені эпічнасці і трагізму. Крытыкі параўноўвалі карціну з «Гернікай» Пікаса.

    У ЗША Маневіч стаў даволі знакамітым аўтарам. Штогод у вялікіх гарадах праходзілі выстаўкі яго твораў, а палотны набывалі музеі і прыватныя калекцыянеры. Да ліку людзей, якім падабаліся яго творы, належаў Альберт Эйнштэйн, які ў запісцы ўжо смяротна хвораму мастаку пісаў: «Мы абодва служым зоркам — вы, як мастак, я — як навуковец».

    У 1942 годзе Маневіч памёр.

    Памяць

    У 1972 годзе ў Кіеў прыехала дачка мастака — Люся Маневіч. Выконваючы апошнюю волю майстра, яна праз 30 гадоў пасля смерці бацькі прывезла ў Музей украінскага мастацтва 48 яго мастацкіх палотнаў. Тады ж адбылася і выстаўка твораў Маневіча, але ў іншым музеі — Кіеўскім музеі заходняга і ўсходняга мастацтва.

    Творчая спадчына Маневіча належыць некалькім культурам: беларускай, яўрэйскай, украінскай, амерыканскай.

    Зноскі

    1. 1 2 The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
    2. ↑ Library of Congress Authorities — Library of Congress. Праверана 12 студзеня 2020.

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (16):
    Вікіпедыя:Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
    Нарадзіліся ў Мсціславе
    Нарадзіліся 25 лістапада
    Вікіпедыя:Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
    Нарадзіліся ў 1881 годзе
    Выпускнікі Кіеўскага мастацкага вучылішча
    Мастакі паводле алфавіта
    Мастакі Украіны
    Мастакі ЗША
    Памерлі ў 1942 годзе
    Выпускнікі Мюнхенскай акадэміі мастацтваў
    Мастакі Беларусі
    Асобы
    Памерлі 30 чэрвеня
    Вікіпедыя:Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
    Памерлі ў Нью-Ёрку