wd wp Пошук:
    ⬜

    Septemberprogramm

    Septemberprogramm (ням.: zɛpˈtɛmbɐpʁoˌɡʁam) — план тэрытарыяльнай экспансіі кайзераўскай Германіі, падрыхтаваны для канцлера Бэтман-Гольвега на пачатку Першай сусветнай вайны (1914—18). 9 верасня 1914 года, у першыя дні нямецкага наступлення на Захадзе, калі Германія разлічвала разграміць Францыю хутка і рашуча, асабовы сакратар канцлера Курт Райцлер распрацаваў чатырохстаронкавую праграму Часовыя Палітычныя Кіруючыя прынцыпы пасля заключэння Міру (ням.: Vorläufige Richtlinien über unsere Politik bei Friedensschluß), якая ў далейшым атрымала назву Вераснёўская праграма (ням.: Septemberprogramm)[1]. Вялікія тэрытарыяльныя заваяванні, якія былі прапанаваныя Septemberprogramm, патрабавалі ўтварэнне васальных дзяржаў з Бельгіі і Францыі і захоп вялікай часткі Расійскай Імперыі. Вераснёвая праграма не была ажыццёўлена па прычыне, што Францыя вытрымала ціск першапачатковага германскага нападу і вайна перайшла ў акопную, і ў рэшце рэшт скончылася паражэннем Германіі[2].

    З боку геапалітыкі Septemberprogramm сама па сабе — гэта дакументальнае прадстаўленне імперскіх мэтаў вайны і паказвае сапраўдныя маштабы нямецкіх планаў тэрытарыяльнай экспансіі ў двух накірунках, на Усход і на Захад. Гісторык Фрыц Фішэр пісаў, што Septemberprogramm была заснавана на філасофіі жыццёвай прасторы, якая зрабіла тэрытарыяльную экспансію кайзераўскай Германіі асноўным матывам для вайны[3]. Джонатан Стайнберг выказаў здагадку, што калі б план Шліфена ажыццявіўся, іГерманіі атрымала рашучую перамогу, як і ў Франка-Прускую вайну 1870 года, Septemberprogramm быў бы рэалізаваны, і такім чынам, усталяваў бы германскую гегемонію ў Еўропе[4].

    Мэты вайны

    У Septemberprogramm быў спіс мэтаў для Германіі, якіх трэба было дамагчыся ў вайне.

    Значэнне

    Septemberprogramm была заснаваная на прапановах прамысловага, ваеннага і палітычнага істэблішменту Германіі[6] [7].  Аднак па прычыне пройгрышу Германіі ў вайне, праграма так і не была ўведзена ў дзеянне. Як заключыў гісторык Рафаэль Шэк, «Урад, урэшце рэшт, ніколі ні да чаго сябе не абавязваў. Ён распарадзіўся правесці неафіцыйныя слуханні Вераснёўскай праграмы, каб даведацца пра меркаванне эканамічнай і ваеннай эліты»[8].

    З іншага боку, на ўсходзе, Германія і яе саюзнікі дамагліся значных тэрытарыяльных і эканамічных саступак з боку Расіі (Брэсцкі мір) і Румыніі (Бухарэсцкі мір)[7].

    Зноскі

    1. ↑ Roolf, Christoph September Program (Septemberprogramm). Brill’s Digital Library of World War I.
    2. ↑ Edgar Feuchtwanger (2002). Imperial Germany 1850-1918. Routledge. pp. 178–79. https://books.google.com/books?id=GhCEAgAAQBAJ&pg=PA178.
    3. ↑ Fischer, Fritz (1967). Germany’s Aims in the First World War. https://archive.org/details/germanysaimsinfi0000fisc_y0c7.
    4. ↑ Steinberg, Jonathan (April 2013). “Old Knowledge and New Research: A Summary of the Conference on the Fischer Controversy 50 Years On”. Journal of Contemporary History 48 (2).
    5. ↑ Tuchman, Barbara (1962). The Guns of August. New York, New York: Macmillan Co.. p. 315. https://archive.org/details/gunsofaugust0000unse.
    6. ↑ Thompson, Wayne C. In the Eye of the Storm: Kurt Riezler and the Crises of Modern Germany (1980). pp 98-99
    7. 1 2 Scheck, Raffael Military Operations and Plans for German Domination of Europe. Праверана 31 сакавіка 2014.
    8. ↑ See Raffael Scheck, Germany 1871–1945: A Concise History (2008)

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (1):
    Катэгорыя·Германія ў Першай сусветнай вайне