wd wp Пошук:

Фёдар Іванавіч Самохін

Фёдар Іванавіч Самохін (руск.: Фёдор Иванович Самохин; 12 люты 1918 года, Хутар Быстряковский, Ніжне-Чырскі раён, Валгаградская вобласць, СССР — 17 ліпеня 1992 года, Бішкек, Кіргізія) — савецкі пісьменнік. Член КПСС (1944). Член СП СССР (1958)[1].

Біяграфія

Нарадзіўся ў 1918 годзе на тэрыторыі вобласці войскі Данскога. У 1940 годзе скончыў Ніжне-Чырскую сярэднюю школу. У 1944 годзе Ф. Самохін вучыўся на курсах газетных работнікаў у Маскве. Працоўную біяграфію пачаў у 1934 годзе учетчиком ў родным калгасе, з 1940 па 1942 гады працаваў старэйшым счетоводом Ніжне-Чырскага рыбнай пункта[2].

Быў удзельнікам Вялікай Айчыннай вайны. З 1942 па 1943 год быў членам бюро Ніжне-Чырскага падпольнага райкама камсамола, з’яўляўся разведчыкам партызанскага атрада «Смерць фашызму», дзе быў цяжка паранены. Пасля вызвалення гэтага раёна ад ворагаў Ф. Самохін быў прызначаны рэдактарам раённай газеты «Калгаснік Дона»[2].

З 1945 года з’яўляўся карэспандэнтам «Камсамольскай праўды», з 1946 года — літсупрацоўнікам, заг. аддзелам газеты «Ленінская змена» ў Алма-Аце, а з 1947 па 1949 год — спецыяльным карэспандэнтам газеты «Камуніст» (Джамбульская вобласць). З 1949 года жыў і працаваў у горадзе Фрунзе. З 1949 па 1961 год быў літсупрацоўнікам, загадчыкам аддзела ў рэдакцыі газеты «Комсомолец Кіргізіі». З 1961 па 1963 год быў літсупрацоўнікам у рэдакцыі часопіса «Нататнік агітатара»[2]. Яго прозвішча пазначана ў адным з нумароў «ЖЗЛ»[3].

Памёр у 1992 годзе[4].

Творчасць

Для Фёдара Самохіна, як і для многіх пісьменнікаў яго пакалення, незабыўны падзеяй стала Вялікая Айчынная вайна. Першай кнігай пісьменніка з’явіўся апавяданне «разведчыца Клаўдзія Панчишкина», пра байца партызанскага атрада Ніжне-Чырскага раёна, выдадзены ў 1952 годзе. Асаблівае месца ў шэрагу створаных Фёдарам Самохін твораў займала аповесць «Чолпонбай». Таксама Фёдар Самохін прымаў удзел у перакладзе і выданні зборніка твораў кіргізскіх пісьменнікаў-франтавікоў «Звяно, комуз!» (1985)[5]. Цэнтральная тэма творчасці Фёдара Самохіна - любоў да роднай зямлі, да дома, дзе ён нарадзіўся, да краіны[6].

У 1949 году Фёдар Самохін пераехаў ў Фрунзе і паступіў у апарат газеты «Комсомолец Кіргізіі». Тут, па сутнасці, і пачыналася яго журналісцкая і пісьменніцкая біяграфія. Фёдар Самохін выяўляў не толькі працавітасць, але і асабістую мужнасць. Не маючы абедзвюх ног, ён, тым не менш, часта і шмат ездзіў па рэспубліцы, вывучаў яе людзей і прыроду, знаёміўся з цікавымі людзьмі, якія сталі пасля героямі яго кніг. Вялікае месца ў творчасці Фёдара Самохіна заняў нарыс — самы баявой, аператыўны жанр літаратуры. Адзін з нарысаў, напісаны Фёдарам Самохін, пад назвай «Крывёю сэрца», быў апублікаваны ў зборніку «Героі суровых гадоў»[7]. З нататнікам журналіста ў кішэні Фёдар Самохін аб’ездзіў усю Кіргізію[8].

Вядомы ў рэспубліцы рускі празаік і публіцыст Фёдар Самохін знакам шырокаму чытачу па шэрагу твораў пра вайну: «Хлопчык з Сталінграда», «Разведчыца Клаўдзія Панчишкина», «Дон — рака партызанская», «Чолпонбай», шматлікім аповядах аб сельскага жыцця нашых дзён[9].
—часопіс «Літаратурны Кіргізстане»[10].

Ён быў у жывёлаводаў Сусамыра і будаўнікоў Токтогульской ГЭС, у нафтавікоў Избаскента і хлопкоробов Араван, у гідролагаў Орта-Токо і рыбакоў Ісык-Куля, у гарнякоў Кызыл-Кія і буракаводамі Кеминской даліны. Фёдар Самохін горача, з сапраўднай запалам і захапленнем адгукаўся на самыя надзённыя, самыя актуальныя тэмы тых дзён. Героі яго твораў — простыя савецкія людзі, шараговыя вялікай арміі стваральнікаў, будаўнікоў новага грамадства. І як вынік гэтай шматгадовай і многотрудной дзейнасці — кнігі пра сучаснікаў — аповесць «Дом майго бацькі» і асабліва раман «Чуйскай разлівы»[8]. Праца ў журналістыцы дала яму багаты жыццёвы матэрыял, адтачыць літаратурнае майстэрства. Фёдар Самохін напісаў шэраг аповесцяў: «Хлопчык з Сталінграда», «Дон — рака партызанская», «Чолпонбай», «Дом майго бацькі», «Чуйскай разлівы», «Тры выспы», «Радзіма, я вярнуся!», А таксама шэраг іншых аповесцяў пра сельскага жыцця тых дзён, а таксама шмат апавяданняў[11].

Яго кнігі «Хлопчык з Сталінграда», «разведчыца Клаўдзія Панчишкина», «Радзіма, я вярнуся!», Прынеслі аўтару заслужаную папулярнасць. Але, мабыць, найбольшую вядомасць набыла яго аповесць «Чолпонбай», якая вытрымала некалькі выданняў ў Фрунзе і ў Маскве і стала адной з найбольш любімых кніг нашай дзятвы[12].
—газета «Вячэрні Фрунзе»[13].

Была ў Фёдара Самохіна яшчэ адна пісьменніцкая запал — прыцягненне да адной з генеральных тым савецкай літаратуры — тэме подзвігаў савецкіх людзей у гады Вялікай Айчыннай вайны. Пры напісанні аповесці пра Героя Савецкага Саюза «Чолпонбай», пісьменнік знаёміўся з многімі цікавымі людзьмі — сваякамі Чолпонбая Тулебердиева, сябрамі, таварышамі, з тымі хто акружаў героя. Аповесць «Чолпонбай» выдавалася ў «Маладой гвардыі», «Политиздате», у выдавецтвах Кіргізіі і Валгаграда[8].

У гонар 60-годдзя Фёдара Самохін выдавецтва «Кыргызстан» выпусціла зборнік пад назвай «Выбранае», у кнігу ўвайшлі лепшыя аповесці, ужо выдаваліся ў рэспубліцы і ў Маскве — «Чолпонбай», «Тры выспы», «Радзіма, я вярнуся!»[14].

У гонар 70-годдзя Фёдара Самохіна выдавецтва «Кыргызстан» выпусціла зборнік лепшых аповесцяў і апавяданняў, напісаныя аўтарам за многія гады яго творчай дзейнасці. У іх ярка і пераканаўча апавядаецца пра брацкую дружбу народаў, пра нашых сучаснікаў, іх працы і духоўных якасцях[15].

Бібліяграфія

Узнагарода

  1. Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета Кіргізскай ССР (18 сакавіка 1968) — за заслугі ў галіне мастацкай літаратуры і ў сувязі з 50-годдзем з дня нараджэння.
  2. Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета Кіргізскай ССР (29 кастрычніка 1974) — за актыўны ўдзел у прапагандзе і развіцці кіргізскай савецкай літаратуры і ў сувязі 50-годдзем адукацыі Кіргізскай ССР і Камуністычнай партыі Кіргізіі.
  3. Ганаровая грамата Прэзідыума Вярхоўнага Савета Кіргізскай ССР (13 лютага 1978) — за заслугі ў галіне кіргізскай савецкай літаратуры і ў сувязі з 60-годдзем з дня нараджэння[16].

Зноскі

  1. В. А. Астахава, А. І. Любецкая, Л. І. Цвяткова. Адрасы і тэлефоны пісьменнікаў // Даведнік Саюза пісьменнікаў СССР = Справочник Союза писателей СССР / Рэд.: К. Н. Селіхаў; Худож.: В. Г. Вінаградаў; Маст. рэд.: В. В. Мядзведзеў; Тэхн. рэд.: Ф. Г. Шапіра, і. М. Мінская; Карэкт.: С. І. Карагіна, Л. Н. Марозава, А. В. Селіванава.. — Масква: «Савецкі пісьменнік», 1986. — С. 555. — 555 с. — 10 000 экз.
  2. 1 2 3 Дж. Самаганаў, 1969
  3. Е. І. Гарэлік, Л. П. Аляксандрава, Р. А. Яўсеева. Самохін, Фёдар Іванавіч = Нарыс «Крывёю сэрца» ў зб. «Маладыя героі Вялікай Айчыннай вайны» (1970) - 499. — 5-е выд. — Масква: «Маладая гвардыя», 2010. — С. 414. — 10 000 экз. — ISBN 978-5-235-03337-5.
  4. рэдакцыя газеты «Літаратурны Кыргызстан», Асацыяцыя рускіх і рускамоўных пісьменнікаў Саюза пісьменнікаў Кыргызстана. (руск.)  // «Камсамолец Кіргізіі» : рэспубліканская. — 1992. — № 42. — С. 7.
  5. М. Імшанецкі. Да 50-годдзя Фёдара Самохіна = К 50-летию Фёдора Самохина. — Фрунзе: «Камсамолец Кіргізіі», 1968. — С. 4.
  6. Самохін Ф. Абранае (Цыклы: Чолпонбай; Тры выспы; Радзіма, я вярнуся!) = Избранное / Рэд.: А. Іваноў; Рэд. выд.: В. Бобылёв; Маст. рэд.: І. Бульба; Тэхн. рэд.: Л. Шаўчэнкі; Карэктыў.: Л. Бондарёва. — Фрунзе: Кыргызстан, 1982. — С. 252. — 15 000 экз.
  7. Герои суровых лет = Герои суровых лет / Рэд.: С. М. Жажыеў; Худож. аформі.: Н. Е. Еўдакімава; Худож. рэд.: І. Ф. Бульба; тэхн. рэд.: Т. Ф. Васіленка; Карэкт.: А. С. Мельнікер. — Фрунзе: «Кыргызстан», 1968. — С. 64. — 169 с. — 150 000 экз.
  8. 1 2 3 М. Імшанецкі, 1968
  9. руск.: Известный в республике русский прозаик и публицист Фёдор Самохин знаком широкому читателю по ряду произведений о войне: «Мальчик из Сталинграда», «Разведчица Клавдия Панчишкина», «Дон — река партизанская», «Чолпонбай», многим рассказам о сельской жизни наших дней.
  10. СП Кіргізіі, ЛКСМ Кіргізіі, ЦК. Фёдараў Самохіна — 70 гадоў. — Фрунзе: «Советти́к Кыргызстан», 1988.
  11. Самохін Ф. Ад вяршыні да вяршыні // Абранае (Цыклы: Чолпонбай; Тры выспы; Радзіма, я вярнуся!) = Избранное / Рэд.: А. Іваноў; Рэд. выд.: В. Бобылёв; Маст. рэд.: І. Бульба; Тэхн. рэд.: Л. Шаўчэнкі; Карэктыў.: Л. Бондарёва. — Фрунзе: Кыргызстан, 1982. — С. 252. — 15 000 экз.
  12. руск.: Его книги «Мальчик из Сталинграда», «Разведчица Клавдия Панчишкина», «Родина, я вернусь!», принесли автору заслуженную популярность. Но, пожалуй, наибольшую известность приобрела его повесть «Чолпонбай», которая выдержала несколько изданий во Фрунзе и в Москве и стала одной из наиболее любимых книг нашей детворы.
  13. Н. Кулак. Галоўная тэма (Фёдару Самохіна - 60 гадоў). — Фрунзе: «Вячэрні Фрунзе», 1978.
  14. Самохін Ф. Прадмова // Абранае (Цыклы: Чолпонбай; Тры выспы; Радзіма, я вярнуся!) = Избранное / Рэд.: А. Іваноў; Рэд. выд.: В. Бобылёв; Маст. рэд.: І. Бульба; Тэхн. рэд.: Л. Шаўчэнкі; Карэктыў.: Л. Бондарёва. — Фрунзе: Кыргызстан, 1982. — С. 252. — 15 000 экз.
  15. Самохін Ф. Прадмова // Аповесці і апавяданні (Цыклы: Аповесці: Чолпонбай; Хлопчык з Сталінграда; Апавяданні: Рэкамендацыя; Тры выспы; Незвычайная дружба) = Повести и рассказы / Рэцэнзент: А. С. Кацев; Рэд.: Р. В. Гарбачова; Худож.: Г. Куценко; Худож. рэд.: С. Ямгырчиев; Тэхн. рэд.: В. Крутякова; Карэктыў.: В. Заруцкая. — Фрунзе: Кыргызстан, 1988. — С. 199. — 12 000 экз. — ISBN 5-655-00113-6.
  16. Сакратарыят праўлення Саюза пісьменнікаў СССР і рада па кіргізскай літаратуры Ф. І. Самохіну — 60 гадоў(руск.)  // «Літаратурная газета» : літаратурная. — 1978. — № 10. — ISSN 0233-4305.

Літаратура

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (26):
Катэгорыя·Удакладненне арфаграфіі
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1918 годзе
Катэгорыя·Узнагароджаныя медалём «Сорак гадоў перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
Катэгорыя·Памерлі ў 1992 годзе
Катэгорыя·Рускамоўныя пісьменнікі XX стагоддзя
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Члены Саюза пісьменнікаў СССР
Катэгорыя·Узнагароджаныя медалём «Трыццаць гадоў перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
Катэгорыя·Выпускнікі Кыргызскага нацыянальнага ўніверсітэта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Прозвішча»
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікідадзеных без подпісу
Катэгорыя·Узнагароджаныя медалём «За абарону Сталінграда»
Катэгорыя·Члены КПСС
Катэгорыя·Нарадзіліся 12 лютага
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікідадзеных без беларускага подпісу
Катэгорыя·Пісьменнікі паводле алфавіта
Катэгорыя·Памерлі ў Кыргызстане
Катэгорыя·Узнагароджаныя медалём «50 гадоў Узброеных Сіл СССР»
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Іпб. Прозвішча»
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Вобласці Войска Данскога
Катэгорыя·Памерлі 17 ліпеня
Катэгорыя·Узнагароджаныя медалём «Дваццаць гадоў перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «Імя Прозвішча»
Катэгорыя·Пісьменнікі СССР