Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі Магчымы машынны пераклад, ужыванне ненарматыўнага правапісу або лексікону. Для праверкі ёсць адмысловыя праграмы. |
Фёдар Іванавіч Самохін (руск.: Фёдор Иванович Самохин; 12 люты 1918 года, Хутар Быстряковский, Ніжне-Чырскі раён, Валгаградская вобласць, СССР — 17 ліпеня 1992 года, Бішкек, Кіргізія) — савецкі пісьменнік. Член КПСС (1944). Член СП СССР (1958)[1].
Нарадзіўся ў 1918 годзе на тэрыторыі вобласці войскі Данскога. У 1940 годзе скончыў Ніжне-Чырскую сярэднюю школу. У 1944 годзе Ф. Самохін вучыўся на курсах газетных работнікаў у Маскве. Працоўную біяграфію пачаў у 1934 годзе учетчиком ў родным калгасе, з 1940 па 1942 гады працаваў старэйшым счетоводом Ніжне-Чырскага рыбнай пункта[2].
Быў удзельнікам Вялікай Айчыннай вайны. З 1942 па 1943 год быў членам бюро Ніжне-Чырскага падпольнага райкама камсамола, з’яўляўся разведчыкам партызанскага атрада «Смерць фашызму», дзе быў цяжка паранены. Пасля вызвалення гэтага раёна ад ворагаў Ф. Самохін быў прызначаны рэдактарам раённай газеты «Калгаснік Дона»[2].
З 1945 года з’яўляўся карэспандэнтам «Камсамольскай праўды», з 1946 года — літсупрацоўнікам, заг. аддзелам газеты «Ленінская змена» ў Алма-Аце, а з 1947 па 1949 год — спецыяльным карэспандэнтам газеты «Камуніст» (Джамбульская вобласць). З 1949 года жыў і працаваў у горадзе Фрунзе. З 1949 па 1961 год быў літсупрацоўнікам, загадчыкам аддзела ў рэдакцыі газеты «Комсомолец Кіргізіі». З 1961 па 1963 год быў літсупрацоўнікам у рэдакцыі часопіса «Нататнік агітатара»[2]. Яго прозвішча пазначана ў адным з нумароў «ЖЗЛ»[3].
Памёр у 1992 годзе[4].
Для Фёдара Самохіна, як і для многіх пісьменнікаў яго пакалення, незабыўны падзеяй стала Вялікая Айчынная вайна. Першай кнігай пісьменніка з’явіўся апавяданне «разведчыца Клаўдзія Панчишкина», пра байца партызанскага атрада Ніжне-Чырскага раёна, выдадзены ў 1952 годзе. Асаблівае месца ў шэрагу створаных Фёдарам Самохін твораў займала аповесць «Чолпонбай». Таксама Фёдар Самохін прымаў удзел у перакладзе і выданні зборніка твораў кіргізскіх пісьменнікаў-франтавікоў «Звяно, комуз!» (1985)[5]. Цэнтральная тэма творчасці Фёдара Самохіна - любоў да роднай зямлі, да дома, дзе ён нарадзіўся, да краіны[6].
У 1949 году Фёдар Самохін пераехаў ў Фрунзе і паступіў у апарат газеты «Комсомолец Кіргізіі». Тут, па сутнасці, і пачыналася яго журналісцкая і пісьменніцкая біяграфія. Фёдар Самохін выяўляў не толькі працавітасць, але і асабістую мужнасць. Не маючы абедзвюх ног, ён, тым не менш, часта і шмат ездзіў па рэспубліцы, вывучаў яе людзей і прыроду, знаёміўся з цікавымі людзьмі, якія сталі пасля героямі яго кніг. Вялікае месца ў творчасці Фёдара Самохіна заняў нарыс — самы баявой, аператыўны жанр літаратуры. Адзін з нарысаў, напісаны Фёдарам Самохін, пад назвай «Крывёю сэрца», быў апублікаваны ў зборніку «Героі суровых гадоў»[7]. З нататнікам журналіста ў кішэні Фёдар Самохін аб’ездзіў усю Кіргізію[8].
Вядомы ў рэспубліцы рускі празаік і публіцыст Фёдар Самохін знакам шырокаму чытачу па шэрагу твораў пра вайну: «Хлопчык з Сталінграда», «Разведчыца Клаўдзія Панчишкина», «Дон — рака партызанская», «Чолпонбай», шматлікім аповядах аб сельскага жыцця нашых дзён[9]. —часопіс «Літаратурны Кіргізстане»[10]. |
Ён быў у жывёлаводаў Сусамыра і будаўнікоў Токтогульской ГЭС, у нафтавікоў Избаскента і хлопкоробов Араван, у гідролагаў Орта-Токо і рыбакоў Ісык-Куля, у гарнякоў Кызыл-Кія і буракаводамі Кеминской даліны. Фёдар Самохін горача, з сапраўднай запалам і захапленнем адгукаўся на самыя надзённыя, самыя актуальныя тэмы тых дзён. Героі яго твораў — простыя савецкія людзі, шараговыя вялікай арміі стваральнікаў, будаўнікоў новага грамадства. І як вынік гэтай шматгадовай і многотрудной дзейнасці — кнігі пра сучаснікаў — аповесць «Дом майго бацькі» і асабліва раман «Чуйскай разлівы»[8]. Праца ў журналістыцы дала яму багаты жыццёвы матэрыял, адтачыць літаратурнае майстэрства. Фёдар Самохін напісаў шэраг аповесцяў: «Хлопчык з Сталінграда», «Дон — рака партызанская», «Чолпонбай», «Дом майго бацькі», «Чуйскай разлівы», «Тры выспы», «Радзіма, я вярнуся!», А таксама шэраг іншых аповесцяў пра сельскага жыцця тых дзён, а таксама шмат апавяданняў[11].
Яго кнігі «Хлопчык з Сталінграда», «разведчыца Клаўдзія Панчишкина», «Радзіма, я вярнуся!», Прынеслі аўтару заслужаную папулярнасць. Але, мабыць, найбольшую вядомасць набыла яго аповесць «Чолпонбай», якая вытрымала некалькі выданняў ў Фрунзе і ў Маскве і стала адной з найбольш любімых кніг нашай дзятвы[12]. —газета «Вячэрні Фрунзе»[13]. |
Была ў Фёдара Самохіна яшчэ адна пісьменніцкая запал — прыцягненне да адной з генеральных тым савецкай літаратуры — тэме подзвігаў савецкіх людзей у гады Вялікай Айчыннай вайны. Пры напісанні аповесці пра Героя Савецкага Саюза «Чолпонбай», пісьменнік знаёміўся з многімі цікавымі людзьмі — сваякамі Чолпонбая Тулебердиева, сябрамі, таварышамі, з тымі хто акружаў героя. Аповесць «Чолпонбай» выдавалася ў «Маладой гвардыі», «Политиздате», у выдавецтвах Кіргізіі і Валгаграда[8].
У гонар 60-годдзя Фёдара Самохін выдавецтва «Кыргызстан» выпусціла зборнік пад назвай «Выбранае», у кнігу ўвайшлі лепшыя аповесці, ужо выдаваліся ў рэспубліцы і ў Маскве — «Чолпонбай», «Тры выспы», «Радзіма, я вярнуся!»[14].
У гонар 70-годдзя Фёдара Самохіна выдавецтва «Кыргызстан» выпусціла зборнік лепшых аповесцяў і апавяданняў, напісаныя аўтарам за многія гады яго творчай дзейнасці. У іх ярка і пераканаўча апавядаецца пра брацкую дружбу народаў, пра нашых сучаснікаў, іх працы і духоўных якасцях[15].