wd wp Пошук: ⬜

Міхаіл Саламонавіч Векслер

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Векслер. Векслер Міхаіл Сямёнавіч (Майсей Саламонавіч) [1][2](руск.: Векслер Михаил Семёнович; 18 красавіка 1898, Віцебск — 1976, Ленінград) — савецкі графік, афарміцель, мастак кіно.

Біяграфія

Мастак-авангардыст, графік, афарміцель, член мастацкага аб’яднання УНОВІС.

Віцебскі перыяд

Нарадзіўся ў Віцебску ў сям’і сталяра-чырванадрэўшчыка. Яго малодшым братам быў Абрам Векслер (1905-1974) - мастак кіно. З “Аўтабіяграфіі”: “у школе я не вучыўся па матэрыяльных абставінах, вучыўся на хаце бясплатна ў студэнтаў, з 9-10 гадоў я ўжо працаваў з бацькам”. З 12 гадоў вучань прыказчыка ў маскацельнай лаўцы (краме бытавой хіміі) Ваўчка. З 1913 года чаляднік у малярна-маляўнічай майстэрні шыльдаў Домніцера.З 18 гадоў (1916 год) служыў радавым у 122 пяхотным палку (Асташкоў, Цвярская губерня). Пасля Лютаўскай рэвалюцыі праслужыў яшчэ 8 месяцаў у войску мастаком[2].

З 1918-га па 1922 год Векслер вучыўся ў Віцебскім народным мастацкім вучылішчы (ВНХУ), дзе з найноўшымі павевамі мастацтва яго знаёмілі такія майстры як Юдаль Пэн, Марк Шагал, Вера Ермалаева, Казімір Малевіч і інш. Пад кіраўніцтвам Шагала М. Векслер працаваў у Віцебскай камунальнай дэкаратыўнай майстэрні губернскага аддзела народнай адукацыі, прымаў удзел у афармленні гарадскога асяроддзя Віцебска да святкаванняў гадавін Вялікай Кастрычніцкай рэвалюцыі і Першамайскіх дэманстрацый (у 1919 годзе - ужо пад пачаткам Малевіча і Эль Лісіцкага). З 1920 года быў членам групы “УНОВІС” (“Зацвердзіцелі новага мастацтва”), у рамках якой актыўна займаўся вывучэннем і практычным прымяненнем новых ідэй, прапанаваных Малевічам. У 1919 годзе яго працы экспанаваліся на першай дзяржаўнай выставе карцін мясцовых і маскоўскіх мастакоў у Віцебску. На другой справаздачнай выставе навучэнцаў ВНХУ (1920) ён атрымаў прэмію за свае плакаты. Увесну 1922 года Векслер скончыў Віцебскі мастацка-практычны інстытут з дыпломам “на званне свабоднага мастака і вышэйшага інструктара з правам выкладання ў мастацкіх тэхнікумах”, у спісе выпускнікоў яго спецыяльнасць пазначаная як “мастак-канструктывіст” (Дыплом № 220 ад 4 мая 1922 года.)[2].

Ленінградскі перыяд

Улетку 1922 года М. Векслер, услед за Малевічам і многімі іншымі яго вучнямі, пераехаў у Петраград. Там ён паступіў на агульны курс ВХУТЕМАС (вышэйшыя мастацка-тэхнічныя майстэрні), таксама працаваў у плакатна-вывесочных майстэрняў арцеляў “Успех” і “Октябрь” (пры аднайменным кінатэатры). С1923 года Векслер разам з калегамі па Уновісу супрацоўнічаў з Ленінградскім дэкаратыўным інстытутам. У 1924 годзе ён стаў членам мастацкага савета Інстытута, загадваў майстэрнямі гандлёва-прамысловага плаката і адзінай плакатнай майстэрні. Разам з актыўнай вытворчай дзейнасцю Векслер займаўся і даследчай працай. Вядомыя яго тэарэтычныя тэзісы аб сутнасці гандлёва-прамысловага плаката і даклады “Літарны плакат”,“Прапорцыі літар і шрыфт”. Ён шмат даследаваў дынамізм абстрактных кампазіцый, лічыў дынаміку “адзіным сродкам уздзеяння на гледача”. У сваіх плакатах Векслер адлюстроўваў літару як самастойны геаметрычны элемент у абстрактнай плакатнай канструкцыі. Кожную літару ён імкнуўся паказаць у выглядзе найпростай геаметрычнай фігуры-трыкутніка, квадрата, круга. У гэтым плане яго плакаты сталі працягам традыцыі супрэматызму з яго прастатой формаў і беспрадметнасцю.

У 1925 годзе на Міжнароднай выставе дэкаратыўных мастацтваў і мастацкай прамысловасці ў Парыжы Ленінградскі дэкаратыўны інстытут атрымаў залаты медаль у раздзеле “Мастацтва вуліцы”. Вялікая заслуга ў гэтым належала М. Векслеру. Да гэтай выставы мастак выканаў плакат стэнда дэкаратыўнага інстытута, а таксама тры пано:" Курорт"," ПРЭН",“чырвоныя партызаны”. У 1926 годзе дэкаратыўны інстытут быў расфармаваны. У тым жа годзе М. Векслер стаў загадчыкам плакатнай майстэрні ў рэкламным бюро тэатральна-відовішчных мерапрыемстваў. На гэтай пасадзе ён прапрацаваў да 1940 года, запрасіўшы ў майстэрню некаторых сваіх супрацоўнікаў па дэкаратыўным інстытуту. Векслер шмат працаваў у галіне мастацтва вуліц: выконваў Тэатральныя і перш за ўсё кінаафішы. Супрацоўнічаючы з кінастудыяй “Ленфільм”, ён стварыў мноства плакатаў і рэклам для фільмаў у стылістыцы супрэматызму. Да лепшых яго прац адносяцца плакаты" Дзеці буры",“Сапернікі “(абодва 1926), экспанаваліся на юбілейнай выставе Тэатральна-дэкарацыйнага мастацтва 1927 года, а таксама на выставе” Мастакі РСФСР за 15 гадоў " (1933 год, Масква). Іншыя яго плакаты гэтага часу - “Дзекабрысты”,” Волжскія бунтары"," Шынель " (усе 1926). У 1927 годзе Векслер таксама прыняў удзел у Ленінградскай выставе " Тэатральна-дэкаратыўнае мастацтва ў СССР (1917-1927)".

Плакаты Векслера 1930-1940-х гадоў выкананы ў больш рэалістычнай манеры і ілюстрацыйныя: “Пецярбургская ноч” (1934), “паўналецце”, “Залатыя агні” (абодва 1935), “Дзяўчына спяшаецца на спатканне” (1936), “Без віны вінаватыя” (1945).

М. Векслер адным з першых у СССР пачаў займацца дызайнам светлавых рэклам і шыльдаў. Ён стаяў ля вытокаў стварэння светлавой плакатна-канструктыўнай рэкламы з бягучым электрычнай радком. Таксама ён займаўся дызайнам аб’ёмнай вулічнай рэкламы (расцяжкі, стэнды, плакаты-пано, надпісы на транспарце), праектаваў інтэр’еры, працаваў у галіне прамысловай графікі.

У 1940-1941 гадах ён працаваў мастаком-кансультантам Глаўкінапраката. У 1941-1944 гадах-лабарантам і выкладчыкам кафедры маскіроўкі ў Вышэйшым інжынерна-тэхнічным вучылішчы ВМФ, эвакуяваным у Яраслаўль. З 1944-га па 1961 год Міхаіл Векслер быў мастацкім кіраўніком майстэрняў і галоўным мастаком дэкарацыйна-бутафорскага цэха на Ленінградскім Тэатральна-вытворчым камбінаце.

Жонкай Міхаіла Саламонавіча была Аляксандра Векслер, муж і жонка мелі дзвюх дачок-Ніну і Басю. Памёр М. С. Векслер 24 чэрвеня 1976 года ў Ленінградзе.

Зноскі

↑ Векслер Михаил Соломонович Архівавана 25 мая 2018. // Энциклопедия “Всемирная история”.
1 2 3 Векслер Михаил Соломонович // Витебская энциклопедия

Спасылкі

Казимир Малевич (руск.)