wd wp Пошук: ⬜

Мульча

Му́льча (англ.: Mulch «мяккі») — штучны слой якога-небудзь ахоўнага матэрыялу на паверхні глебы, пакладзены для захавання вільгаці, рэгулявання тэмпературы, паляпшэння ўрадлівасці, скарачэння росту пустазелля, знешняй прывабнасці насаджэнняў. У якасці мульчы выкарыстоўваюць кампосты, тарфяную крошку, перагной, адкіды, адходы дрэваапрацоўкі (апілкі, папера і інш.), іржышча збожжавых, лісце, салому, палімерныя матэрыялы і інш.

Гісторыя

Мульчыраванне паверхні глебы вакол культурных раслін ужывалася ўжо ў старажытнасці ў рэгіёнах, схільных да засухі або выветрывання гумусу пасля ўзворвання. Выпадкі пакрыцця глебы друзам вядомы ў гістарычнай практыцы земляробаў пустыні Негеў у Ізраілі, старажытнарымскага Міжземнамор’я, перуанскай Атакамы, паўночнага захаду Аргенціны, пустыні Арызона, Канарскіх астравоў, цэнтральнага Кітая, Новай Зеландыі, вострава Рапануі і г. д.[1][2] У сярэдзіне XVII ст. у Англіі мульчой называлі гной, лісце або зямлю, якімі захілялі маладыя парсткі і хмызнякі[3]. Мульчыраванне як важны аграрны прыём шырока распаўсюдзілася ў другой палове XX ст. разам з развіццём ланшафтнага садоўніцтва і пермакультуры.

Асаблівасці ўжывання

Мульчыраванне як аграрны прыём праводзіцца для дасягнення наступных вынікаў:

• Рэгуляванне і аптымізацыя цеплавых уласцівасцяў глебы[4][5]
• Стварэнне бар’ера для выпарэння вільгаці з глебы[6]
• Кантраляванне эрозіі глебы[7]
• Абмежаванне вылугавання глебы[8]
• Прыгнечанне росту пустазелля[9]
• Адпужванне шкоднікаў і прыцягненне карыснай мікрафаўны
• Захаванне друзлай структуры глебы
• Паляпшэнне ўрадлівасці глебы праз дэградацыю ніжніх пластоў мульчы[10]
• Эстэтычны выгляд насаджэнняў

Для падвышэння эфектыўнасці мульчыраванне можа чарагавацца з іншымі прыёмамі. Напрыклад, для паляпшэння ўрадлівасці мульчу злучаюць з мінеральнымі ўгнаеннямі[11]. Адным з важных вынікаў ужывання мульчы можа стаць істотнае скарачэнне працы па апрацоўцы глебы[12]. Разам з гэтым, мульчыраванне патрабуе ўліку такіх фактараў, як уласцівасці матэрыялу мульчы, адлегласць ад ствала культурных раслін, таўшчыня і шырыня пластоў мульчы. У іншым выпадку мульчыраванне прыводзіць да скарачэння азоту ў глебе, парушэння паветраабмену, назапашвання ў глебе атрутных рэчываў, пагаршэння мікрабіялагічнага асяроддзя і загнівання частак раслін, выпадковага распаўсюджвання насення пустазелля і інш.

Зноскі

1. ↑ The Nature, History, and Distribution of Lithic Mulch Agriculture
2. ↑ Prehistoric Horticultural Practices on Easter Island: Lithic Mulched Gardens and Field Systems Архівавана 24 кастрычніка 2018.
3. ↑ Origin and meaning of mulch by Online Etymology Dictionary
4. ↑ ТЕПЛОВЫЕ СВОЙСТВА И ТЕПЛОВОЙ РЕЖИМ ПОЧВЫ
5. ↑ Аптымізацыя тэмпературнага рэжыму глебы
6. ↑ Effects of different mulch types on soil moisture content in potted shrubs
7. ↑ Mulch Архівавана 22 жніўня 2019.
8. ↑ HOW MULCHING IMPROVES SOIL Архівавана 22 жніўня 2019.
9. ↑ Six Tips for Effective Weed Control
10. ↑ Composted Dairy Manure and Alfalfa Hay Mulch Affect Soil Ecology and Early Production of ‘Braeburn’ Apple on M.9 Rootstock
11. ↑ Падсiлкуйце сад!
12. ↑ Mulches for landscaping

Літаратура

• Круглоў Л. В. Мульчыраванне // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2000. — Т. 11: Мугір — Паліклініка. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

• Здаровая глеба без «хіміі» дазволіць атрымаць высокі ўраджай
• Падсiлкуйце сад!
• Types and Uses of Mulch in the Landscape
• Mulches for the Home Vegetable Garden Архівавана 13 чэрвеня 2017.

Тэмы гэтай старонкі (6):
Катэгорыя·Арганічныя ўгнаенні
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з аўтарам
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Глебазнаўства
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула
Катэгорыя·Агратэхніка