wd wp Пошук: ⬜

Зянон Якуць

Зянон Якуць (22 студзеня 1894 — 3 студзеня 1924) — каталіцкі святар заходняга абраду, рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч, удзельнік беларускага хрысціянскага руху XX стагоддзя, душпастыр.

Біяграфія

Нарадзіўся ў засценку Скурцішкі Новааляксандраўскага павета Ковенскай губерні. Паходзіў з сялянскай сям’і: бацькі — Ян і Юзэфа (з дому Гасянцоў) Якуці.

У 1909—1912 ггадах вучыўся ў Відзаўскім гарадскім 4-класным вучылішчы, дзе скончыў поўны курс навучання. Паспяхова здаў экзамен на званне аптэкарскага вучня ў снежні 1912 года і атрымаў пасведчанне з Пецярбургскай навучальнай акругі. Вучыўся ў Віленскай духоўнай каталіцкай семінарыі. Прымаў удзел у дзейнасці беларускага культурна-асветнага гуртка студэнтаў-семінарыстаў. Пасвячоны ў святары ў 1919 годзе.

З беларускім нацыянальна-рэлігійным рухам звязаны з часоў вучобы ў Вільні. У 1920—1924 гадах выконваў святарскія абавязкі ў парафіі Шаркаўшчына Дзісенскага дэканата. Ад пачатку душпастырскай дзейнасці свядома і паслядоўна праводзіў беларусізацыю рымска-каталіцкай царквы ў парафіях з беларускім насельніцтвам. Звяртаўся да вернікаў з казаннямі і праводзіў катэхізацыю дзяцей на беларускай мове. Пахаваны на парафіяльных могілках у Шаркаўшчыне.

У канцы 1920-х гадоў, акрэсліваючы месца і ролю Зянона Якуця ў беларускім хрысціянскім руху XX стагоддзя, адзін з яго лідараў, Адам Станкевіч, напісаў:

Калі ўспамінаць далей аб кс. З. Якуцю як аб беларусу, дык трэба сказаць, што быў ён ідэальным прыкладам сваім калегам ксяндзам, як нязвычайна прыгожа зыходзяцца з сабой між беларускага народу духоўная пастырскасць і беларускасць. Кс. З. Якуць быў тыповы ксёндз-беларус. Ён глыбока разумеў важнасць беларускага адраджэння, цаніў яго і прыкладаў да роднай справы ўсе свае сілы.

Успамін

На смерць Зянона Якуця Казімір Сваяк напісаў верш:

О, Браце мой у долі і нядолі! Паверыў я, што лёг ты ў магілу, Бо-ж сумна так стагнаў твой дух ад болі, Што твой народ згубіў айчыну мілу… Так верыў ты, што час свабодны прыйдзе, Дух божы ўвыш народ з працьмы падойме, Нячыстага аддасьць навек агідзе, Нас зорам дабраты адвечнае абойме — Любіў народ ты, Браце, сэрцам цэлым І зразумеў яго бяду духову; Вучыў яго, ад горачы збалелы, Каб уміраць і жыць заўсёды быў гатовы. Ты адышоў, згарэўшы як афяра, За наш народ, — за вечную ідэю Яго душы: пражыці не як мара На сьвеце бед, а мець надзею Здабыць той зьніч з грудзей самога Бога, Што шчасьце дасьць жывому чалавеку… Ах, цяжкая туды, Браток, дарога, — Хоць значана нам Божанькай спрадвеку. Агонь ты нёс і сьветачам быў зорным, Гарэў пламенна цэлаю істотай, — Прад Богам быў і кволы і пакорны, Людзям служыў з анельскаю ахвотай. О, будзь шчасьліў!.. бо ты жывеш — я веру, Хоць пад дзярном галоўка супачыла… І я сабе магілу ўжо адмеру, Ах, бо мяне зьнямога асіліла. Спасылкі

На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх
Электронная Энцыкляпэдыя. Беларускія рэлігійныя дзеячы XX ст. Якуць Зянон.
Казімір Сваяк Выбраныя творы. — Мн.: 2010. — С. 115-116. — 472 с. — (Беларускі кнігазбор)..