Зако́н дзе́йных мас вызначае суадносіны паміж канцэнтрацыямі прадуктаў рэакцыі і зыходных рэчываў у стане хімічнай раўнавагі; адзін з асноўных законаў фізічнай хіміі.
Адкрыты ў 1864—67 гг. нарвежскімі вучонымі К. Гульдбергам і П.Вааге, якія назвалі «дзейнай масай» рэчыва яго колькасць у адзінцы аб’ёму (канцэнтрацыю), адсюль назва.
Паводле закону дзейных мас пры нязменнай тэмпературы скорасць элементарнай гамагеннай рэакцыі прама прапарцыянальная здабытку канцэнтрацыі рэагуючых рэчываў у ступенях, роўных стэхіяметрычным каэфіцыентам гэтых рэчываў ва ўраўненні хімічнай рэакцыі.
Напрыклад, для элементарнай хімічнай рэакцыі віду:
ν
1
A
1
ν
2
A
2
ν
3
A
3
→
B
{\displaystyle ~\nu _{1}\mathrm {A} _{1}+\nu _{2}\mathrm {A} _{2}+\nu _{3}\mathrm {A} _{3}\to \mathrm {B} }
закон дзейных мас можна запісаць у выглядзе:
k
C
A
1
ν
1
C
A
2
ν
2
C
A
3
ν
3
,
{\displaystyle v=kC_{A_{1}}^{\nu _{1}}C_{A_{2}}^{\nu _{2}}C_{A_{3}}^{\nu _{3}},}
дзе
v
{\displaystyle v}
k
{\displaystyle k}
Законам дзейных мас карыстаюцца пры разліках у хімічнай кінетыцы і тэрмадынаміцы.