wd wp Пошук:
    ⬜

    Заблудаўская сінагога

    Заблудаўская сінагога

    Заблудаўская сінагога — драўляная сінагога, узведзеная ў Заблудаве ў XVII стагоддзі. Была знішчана нацыстамі 24 чэрвеня 1941 года. Належала да найбольш прыгожых і каштоўных драўляных сінагог на тэрыторыі былой Рэчы Паспалітай. Знаходзілася паміж вуліцамі Суражскай (Suraska) і Беластоцкай (Białostocka), каля сучаснага пажарнага дэпо.

    Гісторыя

    Сінагога імаверна ўзведзена ў 1614-1621 гадах. Паводле дакументаў з дворскага архіва ў Заблудаве ў 1635 годзе Крыштаф Радзівіл дазволіў будаўніцтва сінагогі. Магчыма, дазвол тычыцца прыбудовы да будынка, які ўжо існаваў. Зыгмунт Глогер лічыць, што будынак сінагогі быў узведзены ў XVI стагоддзі.

    Інтэр'ер сінагогі

    Сінагога была пабудавана з дрэва лістоўніцы без выкарыстання цвікоў. Будынак меў 18 м у вышыню і 11 м у шырыню. У выніку першай перабудовы ў 1646 годзе быў дабудаваны бабінец для жанчын. Рэканструкцыя сінагогі праводзілася паміж 1705 і 1712 гадамі. Выдатным дасягненнем сталярнага мастацтва быў ламаны гонтавы дах. Паводле Зыгмунта Глогера адзін з вуглавых шчытоў “нясе на сабе адбітак стылю вядомага сёння як закапанскі”. Галоўны неф сінагогі быў аздоблены дэкаратыўным фрызам. Дзве прыбудовы, размешчаныя па вуглах будынка, нагадваюць традыцыйныя для шляхецкіх сядзіб алькежы. У іх размяшчаўся рабінскі суд.

    24 чэрвеня 1941 года нямецкія салдаты аблілі сінагогу бензінам і спалілі яе.

    Планы па аднаўленні

    У 1980-х гг. узнікла ідэя аднаўлення сінагогі, аднак ніякіх крокаў не было прадпрынята. У 2001 годзе рэстаўратарамі, у тым ліку з ЗША і Германіі, быў прапанаваны праект рэканструкцыі заблудаўскай сінагогі. Праект падтрымалі Падляскі музей у Беластоку, Яўрэйскі гістарычны інстытут у Варшаве і Асацыяцыя рэстаўратараў, якая ўзяла на сябе рэканструкцыю. Захаваліся інвентары 1923 года, выкананыя Дэпартаментам польскай архітэктуры Варшаўскага тэхналагічнага ўніверсітэта. Галоўнай цяжкасцю з планаванай рэканструкцыяй будзе недахоп кваліфікаваных спецыялістаў-цесляроў, якія могуць з дапамогай гістарычных інструментаў аднавіць будынак як мага бліжэй да арыгінала.

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (2):
    Катэгорыя·Колішнія сінагогі Польшчы
    Катэгорыя·Заблудаў