wd wp Пошук: ⬜

Агурджалы

.mw-parser-output .t-geoinfobox td,.mw-parser-output .t-geoinfobox th{min-width:120px}.mw-parser-output .t-geoinfobox td:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox th:only-child{text-align:center}.mw-parser-output .t-geoinfobox-name{font-size:110%;padding:2px}.mw-parser-output .t-geoinfobox-nickname{font-style:italic}.mw-parser-output .t-geoinfobox-cave th:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox-mount th:only-child{background:#e7dcc3}.mw-parser-output .t-geoinfobox-surface th:only-child{background:#ffe4c4}.mw-parser-output .t-geoinfobox-blue th:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox-water th:only-child{background:#c0daff}.mw-parser-output .t-geoinfobox-underwater th:only-child{background:#b0e0e6}.mw-parser-output .t-geoinfobox-green th:only-child{background:#d0f0c0}.mw-parser-output .t-geoinfobox-tomb th:only-child{background:#bbbbbb}.mw-parser-output .t-geoinfobox-yellow th:only-child{background:#fdeaa8}.mw-parser-output .t-geoinfobox-ny th:only-child{background:#cbd5c4;border:1px solid #aaaaaa}.mw-parser-output .t-geoinfobox-ny th:first-child:not(:only-child){background:#cbd5c4;text-align:right;padding:0 0.5em}.mw-parser-output .t-geoinfobox-grey th:only-child{background:#eaecf0}

Агурджалы (туркм.: Ogurjaly), вядомы таксама як Агурчынскі (руск.: Огурчинский) — востраў у паўднёва-ўсходняй частцы Каспійскага мора. Уваходзіць у склад Туркменістана. Плошча - 49,313 км². Сталага насельніцтва няма.

Геаграфія

Агурджалы знаходзіцца за 475 км на паўночны захад ад Ашгабада. Аддзелены нешырокім пралівам (3,34 км) ад паўвострава Чэлекен. З’яўляецца найбольшым па плошчы (49,313 км²) вострам Туркменістана і самым доўгім ў Каспійскім моры (каля 140 км). Найбольшая шырыня - 4,66 км. У некаторых месцах шырыня толькі крыху перавышае 1 км. Падчас зімовых штармоў марскія хвалі захопліваюць большую тэрыторыю сушы.

Востраў узнік у выніку складаных тэктанічных працэсаў, якія ўзнялі частку марскога дна і стварылі водмель, на якую хвалі намывалі пясок і арганічныя асадкі. З-за сталых змен узроўню Каспійскага мора абрысы вострава і яго плошча таксама змяняюцца. Для сушы характэрны плоскія нізіны і пясчаныя выдмы. Крыніц пітной вады няма.

Клімат Агурджалы нашмат мякчэйшы, чым у суседніх кантынентальных раёнах Туркменістана. Улетку дзённая тэмпература трымаецца каля +28°C — +33°C. Зіма адносна цёплая, без снега. Мінімальная тэмпература, зарэгістраваная за ўсю гісторыю назіранняў — -15°C. Сярэднегадавая колькасць ападкаў — 120 - 130 мм. Частыя туманы.

Прырода

Востраў Агурджалы знакаміты сваёй фаўнай. Тут зімуюць каспійскія цюлені. Шмат птушак, у тым ліку фламінга, гусі, лебедзі, пеліканы, бакланы і інш. З 1982 г. востраў насяляюць джэйраны. Добрыя кармавыя запасы і адсутнасць драпежнікаў садзейнічаюць хуткаму размнажэнню, таму лішкі джэйранаў перыядычна адлоўліваюць і перавозяць на кантынент.

Востраў Агурджалы з’яўляецца часткай туркменскага запаведніка Хазар.

Гісторыя

Назва вострава паходзіць ад туркменскага племені агурджале, якое насяляла Чэлекен з XIV ст. З-за адсутнасці пітной вады сталыя паселішчы не арганізоўваліся, аднак на востраве спыняліся рыбакі, піраты, гандляры. У 1921 г. увайшоў у склад Туркменістана. У савецкі час на поўначы вострава было створана паселішча Агурчынскі, у якім сезонна сяліліся рыбакі, дзейнічала памежная застава. У нашы дні паселішча пакінута і часткова разбурана Каспійскім морам.

Спасылкі