Шуцманша́фт (ням.: Schutzmannschaft), скар. шу́ма (ням.: Schuma), ад шу́цман (ням.: Schutzmann — супрацоўнік ахоўнай паліцыі ў Германіі да 1945 года) — «ахоўныя каманды», асаблівыя падраздзяленні, першапачаткова ў складзе дапаможнай паліцыі Трэцяга рэйха на акупаваных тэрыторыях у гады Другой сусветнай вайны, карныя батальёны, якія дзейнічалі пад непасрэдным камандаваннем немцаў і разам з іншымі нямецкімі часцямі. Як правіла, фармаваліся з тутэйшага насельніцтва і ваеннапалонных. Пазней на базе асобных батальёнаў былі сфармаваныя часці Вафен СС.
Былі найболей шматлікія на колішніх польскіх тэрыторыях, у заходняй частцы Савецкага Саюза і ў Балтыі.
Сябры шуцманшафтаў насілі нямецкую вайсковую форму, але з асаблівымі знакамі адрознення (), на рукаве мелі нашыўку з надпісам «Treu, Tapfer, Gehorsam» — «Верны, Храбры, Паслухмяны».
Першыя батальёны «Шума» сталі стварацца немцамі ў канцы ліпеня 1941 года. Да канца 1942 года колькасць «шума» дасягнула прыкладна 300 тысяч людзей, зарганізаваных у батальёны, а таксама якія служылі на розных асобных пасадах.
Часта у адносінах да шуцманаў выкарыстоўваўся тэрмін «туземныя жаўнеры» («аскары» ням.: Askari).[1][2]
Адпаведнасць сістэмы званняў ахоўнай паліцыі і вермахта.[3]
Шуцманшафт | Вермахт | |
---|---|---|
Schutzmann | Schütze | Радавы |
Unterkorporal | Gefreiter | Яфрэйтар |
Vizekorporal | Obergefreiter | |
Korporal | Stabsgefreiter | |
Vizefeldwebel | Feldwebel | Сяржант |
Kompaniefeldwebel | Oberfeldwebel | Старшы сяржант |
Zugführer | Leutnant | Лейтэнант |
Oberzugführer | Oberleutnant | Старшы лейтэнант |
Kompanieführer | Hauptmann | Капітан |
Batallionsführer | Major | Маёр |
Асноўны артыкул: **Беларуская дапаможная паліцыя**Спіс некаторых беларускіх фармаванняў шуцманшафт: