wd wp Пошук:
    ⬜

    Чусавая

    Чусава́я (Паўднёвая) — рака на Сярэднім Урале, правы прыток Камы. Працякае па тэрыторыі Чалябінскай, Свярдлоўскай абласцей і Пермскага края Расіі.

    Паводле назвы ракі ў Беларусі назвалі адну з пускавых шахтаў стратэгічных ракет.

    Гідраграфія

    Рака бярэ пачатак на ўсходніх схілах Уральскага хрыбта ў Азіі, перасякае яго і ў асноўным працякае па яго заходніх схілах, у еўрапейскай частцы Расіі, двойчы пераходзячы са Свярдлоўскай вобласці ў Пермскі край.

    Выток Чусавой ідзе ад возера Вялікага Чусаўскога і знаходзіцца ў балоцістай мясцовасці на поўначы Чалябінскай вобласці. У верхнім цячэнні каля 150 км рака цячэ па ўсходняму схілу Уральскіх гор. Шырыня рэчышча складае 10-13 м.

    У сярэднім цячэнні даліна ракі звужаецца, схілы часта маюць каньёнападобны характар. Прарэзаўшы Перадуральскі краявы прагіб, Чусавая ўтварыла глыбокую даліну сярод асадачных парод палеазоя. У гэтых месцах скалы узвышаюцца над паверхняй вады на 10-115 м, а цячэнне ракі мае ярка выражаны горны характар. Шырыня рэчышча — 120-140 м.

    У ніжнім цячэнні пасля выхаду з Уральскіх гор (пасля г. Чусавы рака прымае тыпічна раўнінны характар. Хуткасць цячэння запавольваецца, рэчышча месцамі пашыраецца да 300 м, раку абрамляюць заліўныя лугі, балоты, лісцевыя і мяшаныя лясы.

    Рака ўпадае ў Чусаўскі заліў Камскага вадасховішча за 693 км ад вусця Камы, нямнога вышэй з горад Перм.

    Асноўныя прытокі

    Справа: Вялікі Шышым, Сулём, Мяжавая Качка, Сярэбраная, Сылвіца, Койва, Усьва. Злева: Рэўда, Качка, Лысьва.

    На рацэ

    Гарады: Рэўда, Першаўральск, Чусавы.

    Гарадскія пасёлкі: Білімбай, Старавуткінск.

    Гаспадарчае выкарыстанне

    Ваўчыхінскае вадасховішча на рацэ Чусавой забяспечвае вадой г. Екацярынбург. У басейне ракі маюцца шматлікія радовішчы карысных выкапняў: жалезная і хромавая руда, золата, плаціна, каменны вугаль. У ніжнім цячэнні (ад г. Чусавы) рака з’яўляецца судаходнай, але не мае вялікага транспартнага значэння.

    Турызм

    Упрыгожваннем Чусавой з’яўляюцца шматлікія скалы (так званыя камяні), якія стаяць у месцах, дзе рака перасякае горныя ланцугі. Маляўнічасць берагоў Чусавой, наяўнасць шматлікіх славутасцяў і шматлікія згадкі пра яе ў мастацкай літаратуры зрабілі яе папулярным турыстычным аб’ектам Уралу.

    Зноскі

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (7):
    Катэгорыя·Рэкі Свярдлоўскай вобласці
    Катэгорыя·Рэкі Пермскага края
    Катэгорыя·Прытокі Камы
    Катэгорыя·Рэкі Чалябінскай вобласці
    Category:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96 %D0%B7 %D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BC%D1%96
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
    Катэгорыя·Рэкі паводле алфавіта