wd wp Пошук:

Хасэ Санхурха

Хасэ Санхурхо-і-Саканель (ісп.: José Sanjurjo Sacanell; 28 сакавіка 187220 ліпеня 1936) — іспанскі ваеначальнік, генерал. Арганізаваў і ўзначаліў спробу ваеннага перавароту, якая прывяла да пачатку грамадзянскай вайны ў Іспаніі.

Біяграфія

Атрымаўшы ваенную адукацыю, служыў на Кубе (1896), удзельнічаў у баях супраць паўстанцаў, быў выраблены ў капітаны. Затым быў удзельнікам іспана-амерыканскай вайны 1898 года, пасля паражэння ў якой вярнуўся ў Іспанію.

З 1909 года быў удзельнікам некалькіх ваенных кампаній у Марока, у тым ліку ў адваёўванні страчаных тэрыторый у раёне Мелільі пасля разгрому іспанскай арміі пры Ануале ў 1921-м. З 1922-га камандаваў іспанскімі войскамі ў Ларачэ, займаючыся пры гэтым расследаваннем выпадкаў карупцыі ў інтэнданцтве. У 1925 годзе браў удзел у высадцы на Алусемас — вырашальным бітве Рыфскай вайны. Быў прызначаны Вярхоўным камісарам Іспаніі ў Марока. За ваенныя заслугі кароль Альфонса XIII прысвоіў яму тытул маркіза Рыфскага. Пры гэтым Санхурха карыстаўся ў арміі папулярнасцю, у прыватнасці, за свой дэмакратызм у адносінах з падначаленымі. Яго палітычны праціўнік Ігнасіа Ідальга дэ Сіснерас называў генерала «простым, сціплым, якія не мелі сеньёрскіх замашак».

З 1928 года генерал-лейтэнант Санхурха камандаваў грамадзянскай гвардыяй (жандармерыяй). Пасля няўдалых для манархістаў муніцыпальных выбараў у буйных гарадах у красавіку 1931 года ён адмовіўся падтрымаць караля (нягледзячы на тое, што 28 сакавіка 1931-га ён быў узнагароджаны Вялікім крыжам Карла III), чым спрыяў звяржэнні манархіі. Першапачаткова захаваў сваю пасаду, але неўзабаве ўступіў з канфлікт з прэм’ер-міністрам і ваенным міністрам Мануэлем Асаньей, негатыўна ўспрымаючы яго рэформы ў арміі, а таксама прызначэнне грамадзянскай палітыка Лопеса Ферэра Вярхоўным камісарам Іспаніі ў Марока. Акрамя таго, у канцы 1931—пачатку 1932 адбыліся драматычныя падзеі ў Кастыльбланка і Арнеда. У першым выпадку чацвёра грамадзянскіх гвардзейцаў застрэлілі рабочага-дэманстранта і самі былі забіты іншымі ўдзельнікамі дэманстрацыі. У другім грамадзянскія гвардзейцы расстралялі мітынг рабочых, забіўшы некалькіх чалавек (гэта падзея была расцэнена ў левай прэсе як помста за драму ў Кастыльбланка). У выніку Санхурха быў пераведзены на менш значную пасаду камандуючага карабінерамі (памежнікамі і мытнікамі), а кіраўніком грамадзянскай гвардыі стаў генерал Мігель Кабанельяс.

10 жніўня 1932 года Санхурха ўзначальваў няўдалае паўстанне (вядомае гэтак жа як «санхурхада») супраць урада Асанья. У паўстанні прынялі ўдзел правыя вайскоўцы, а таксама «карлісты» — найбольш кансерватыўная частка манархістаў. Дамогшыся першапачатковага поспеху ў Севільі, паўсталыя пацярпелі паразу ў Мадрыдзе і не былі падтрыманы ў іншых рэгіёнах краіны. Зразумеўшы, што паўстанне пацярпела крах, Санхурха разам з адным з сваіх сыноў спрабаваў бегчы ў Партугалію, але быў арыштаваны ў Уэльве, а затым прысуджаны да смерці, замененай на пажыццёвае зняволенне.

Пасля прыходу да ўлады ў лістападзе 1933 года правацэнтрысцкага ўрада ён быў амніставаны, аднак прэзідэнт Нісета Алькала Самора, які пярэчыў супраць амністыі, дамогся адмовы ў аднаўленні Санхурха ў арміі. Пасля вызвалення з турмы генерал быў высланы ў Партугалію.

Калі ў лютым 1936 года да ўлады ў Іспаніі зноў прыйшлі левыя, разам з групай генералаў задумаў і падрыхтаваў шырокамаштабную ваенную змову. 17 ліпеня, у першыя дні паўстання, вылецеў самалётам у Іспанію. Пілот-манархіст Хуан Антоніа Ансальда папярэдзіў свайго знакамітага пасажыра, што яго багаж занадта цяжкі. Санхурха адказаў яму: «Я павінен буду апрануцца ў лепшыя адзенні, як належыць новаму кіраўніку Іспаніі». У выніку перагруза самалёт пацярпеў крушэнне і генерал загінуў.

Зноскі

  1. 1 2 Bibliothèque nationale de France José Sanjurjo Sacanell // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.
  2. 1 2 http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=1-1&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%28106270%29.NDIP. Праверана 2 мая 2020.
  3. 1 2 Санхурхо Хосе // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Iniciativas?_piref73_2148295_73_1335437_1335437.next_page=/wc/servidorCGI&CMD=VERLST&BASE=DIPH&FMT=DIPHXD1S.fmt&DOCS=2-2&DOCORDER=FIFO&OPDEF=Y&NUM1=&DES1=&QUERY=%28106270%29.NDIP. Праверана 20 студзеня 2020.
  5. José. Marqués del Rif (I) Sanjurjo y Sacanell // Diccionario biográfico españolReal Academia de la Historia, 2011. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  6. http://www.noticiasdenavarra.com/2016/11/17/vecinos/pamplona/la-cripta-de-los-caidos-libre-de-franquistas-con-la-salida-sanjurjo-y-seis-combatientes-mas Праверана 21 ліпеня 2017.
  7. https://politica.elpais.com/politica/2017/04/21/actualidad/1492793529_804189.html Праверана 21 ліпеня 2017.
  8. https://datos.gob.es/es/catalogo/e00123904-autores-espanoles-en-dominio-publico-fallecidos-desde-1900

Спасылкі

Тэмы гэтай старонкі (15):
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1872 годзе
Катэгорыя·Нарадзіліся 18 сакавіка
Катэгорыя·Памерлі 20 ліпеня
Катэгорыя·Пахаваныя ў Іспаніі
Катэгорыя·Генералы Іспаніі
Катэгорыя·Памерлі ў Эштарыле
Катэгорыя·Загінулі ў авіякатастрофах
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Памплоне
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы са спасылкамі на элементы Вікідадзеных без беларускага подпісу
Катэгорыя·Нарадзіліся 28 сакавіка
Катэгорыя·Удзельнікі грамадзянскай вайны ў Іспаніі (франкісты)
Катэгорыя·Памерлі ў 1936 годзе
Катэгорыя·Пахаваныя ў Памплоне
Катэгорыя·Асобы