wd wp Пошук:
    ⬜

    Тэрмагант

    Сварлівая жонка Тэрмагант на ілюстрацыі XIX ст.

    Тэрмага́нт, або Тэрвага́н (фр.: Tervagaunt, італ.: Trivagante, англ.: Termagant, Teruagant, Teruagaunt) — найменне мусульманскага бажаства ў заходнееўрапейскай сярэднявячнай літаратуры. У эпоху Адраджэння і барока трансфармавалася ў абразлівую мянушку.

    Паходжанне

    Упершыню слова Tervagaunt сустракаецца ў варыянце «Песні пра Раланда», запісаным каля 1100 г. У ёй Тэрмагант атаесамляецца з Алахам, узгадваецца рэлігійны закон Тэрваганавы[1]. У позняе сярэднявечча сустракаецца ў іншых творах трубадураў, англійскіх «Кентэрберыйскіх апавяданнях» і рамансе пра Сіра Гая з Варвіка.

    Этымалогія слова вельмі спрэчная. Існуе некалькі папулярных варыянтаў тлумачэння яго паходжання:

    Гісторыкі літаратуры звычайна сцвярджаюць, што постаць Тэрмаганта звязана з сярэднявечнымі ўяўленнямі аб мусульманах як паганцах і ідалапаклонніках. Ускосна пра гэта сведчыць тое, што ў аксітанскай літаратуры слова «Мухамед» часам запісвалася як Bafomet і атаесамлялася з Сатаной. Паэт Асторг д’Аурыльяк у XIII ст. супрацьпастаўляў хрысціянскую веру ў адзінага Бога мусульманскім уяўленням пра божых спадарожнікаў Бафамета і Тэрвагана.

    Абраза

    Выкарыстанне слова Тэрмагант як абразы звязваецца з англійскай тэатральнай традыцыяй. Напрыклад, у шэкспіраўскім “Гамлеце” галоўны герой жартоўна атаесамляе ўласцівасці Тэрмаганта з Ірадам: I would have such a fellow whipped for o’erdoing Termagant*[2].*

    Звычайна найменне Тэрмагант у тэатральных пастаноўках атрымоўваў адмоўны сварлівы герой у доўгай вопратцы і цюрбане, таму гледачы ўспрымалі яго як жанчыну (жаночыя ролі таксама выконваліся мужчынамі). У пазнейшых п’есах XVIII ст. уводзіўся самастойны адмоўны жаночы вобраз з імям або прозвішчам Тэрмагант[3]. Такім чынам, Тэрмагант значыў сварлівую жанчыну.

    У нашы дні Тэрмагант выкарыстоўваецца як прыніжальная абраза як да жанчын, так і мужчын, але ўжываецца ў жаночым граматычным родзе.

    Зноскі

    1. ↑ Песнь о Роланде
    2. ↑ Hamlet - Folger Digital Texts. ACT 3. SC. 2
    3. ↑ Гл.: John Bell, Bell’s British Theatre, Consisting of the Most Esteemed English Plays

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (2):
    Катэгорыя·Сярэдневяковыя легенды
    Катэгорыя·Багі