wd wp Пошук: ⬜

Сымон Чаховіч

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Чаховіч. Сымон Чаховіч, таксама Шыман Чаховіч (польск.: Szymon Czechowicz; 22 ліпеня 1689 года (па іншых звестках, гэта дата хрышчэння), Кракаў — 21 ліпеня 1775, Варшава) — польскі мастак, які працаваў у Польшчы, Літве, Беларусі, Украіне; адзін з найбольш выдатных жывапісцаў другой паловы XVIII стагоддзя ў Рэчы Паспалітай.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і залатых спраў майстра Яна Чаховіча. У ранняй маладосці пры двары Францыска Максіміліяна Асалінскага спачатку граў у капэле, затым навучаўся ў невядомага мастака выяўленчаму мастацтву. Пазней навучаўся мастацтву ў Акадэміі Святога Лукі ў Рыме (самыя раннія звесткі аб яго знаходжанні ў Рыме адносяцца да 1714) і затым доўгі час жыў там. У 1716 атрымаў дзве ўзнагароды акадэміі за два свае малюнкі.

У 1753 і 1770 гадах жыў у Літве і тут стварыў свае найбольш каштоўныя творы. Каля 1770 напісаў 44 карціны для Полацкай езуіцкай калегіі (у тым ліку партрэты Папы Паўла III, Папа Рыгора XIII, біскупа Яўстафія Валовіча, караля Стэфана Баторыя).

Апошнія гады правёў у Варшаве, дзе з дапамогай вучняў пісаў карціны для варшаўскіх касцёлаў. Памёр у Варшаве і быў пахаваны ў крыпце братоў капуцынаў.

Значэнне

Вялікая колькасць карцін Чаховіча была выканана з дапамогай вучняў; Чаховіч выхаваў новае пакаленне мастакоў, якія працавалі ўжо ў канцы XVIII стагоддзя.

Лічыцца найбольш выбітным мастаком Рэчы Паспалітай свайго часу, хоць яго барочныя, трохі сентыментальныя творы ўжо не зусім адпавядалі густам другой паловы XVIII стагоддзя і па сваёй стылістыцы адставалі ад стылістыкі Заходняй Еўропы.

Рэлігійныя карціны Чаховіча былі вельмі папулярныя ў Літве, іх працягвалі капіраваць у XIX стагоддзі. У розных касцёлах Беларусі і Літвы знаходзяцца копіі яго вобразаў; да самых распаўсюджаных копій адносяцца «Святы Язэп» і «Святы Ян Кентыйскі».

Палотны Чаховіча захоўваюцца ў Музеі князёў Чартарыйскіх і Нацыянальным музеі ў Кракаве, Нацыянальным музеі ў Варшаве, Мастацкім музеі Літвы ў Вільнюсе, Львоўскай карціннай галерэі, Дзяржаўным Рускім музеі ў Санкт-Пецярбургу і іншых музейных зборах. Намаляваў шмат рэлігійных карцін для кляштара візітак у Варшаве, якія захоўваюцца на яго тэрыторыі па сёняшні дзень.[5]

Творчасць

Пісаў партрэты, абразы, займаўся манументальным жывапісам. Самая ранняя з вядомых прац Чаховіча адносіцца да 1715 года («Распяцце» ў рызніцы рымскага касцёла Святога Станіслава, па карціне Гвіда Рэні). Напісаў на палатне карціны «Хрыстос сярод фарысеяў» (па гравюры з кампазіцыяй Пітэра Паўля Рубенса) і «Забіванне немаўлят» (па карціне Рэні).

У 1731—1734 гадах для палаца Асалінскага ў Стэрдыне напісаў партрэты ў поўны рост Францыска Максіміліяна Асалінскага і Юзэфа Асалінскага. Напісаў таксама партрэты Яна Фрыдэрыка Сапегі, князя Юзэфа Міхала Масальскага і іншых вяльможаў.

У Вільні напісаў абразы для касцёлаў Святой Тэрэзы, Святой Кацярыны, дамініканскага касцёла Святога Духу, Святога Рафаіла, Святога Стафана і іншых храмаў. Магчыма, браў удзел у стварэнні роспісу Нясвіжскай калегіі касцёла Божага Цела.

Выкарыстоўваў іконаграфічныя кампазіцыі Рафаэля, фламандскіх жывапісцаў (у прыватнасці, П. П. Рубенса і А. ван Дэйка). У царкоўных абразах выступае паслядоўнікам жывапісу спелага рымскага барока, асабліва Карла Мараці і Бенедэта Луці. Прыкметны таксама ўплыў Рэні і Мікеланджэла.

Галерэя

Пакланенне вешчуноў
Пакладзенне ў труну
Партрэт Юзэфа Міхала Масальскага

Зноскі

↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #123914019 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 20 снежня 2014.
↑ RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.
↑ Simon Czechowicz — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #123914019 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 1 студзеня 2015.
↑ Ryszard Maczyński. Museum et sacrum. Rozważania o muzealnym statusie warszwskiego kościoła Sióstr Wizytek / Muzea w kulturze współczesnej / redakcja Anna Ziębińska-Witek, Grzegorz Żuk. 2015. s.99

Літаратура

Janonienė R. Čechavičius Simonas // Lietuvos dailininkų žodynas / Sudarytoja Aistė Paliušytė — Vilnius: Kultūros, filosofijos ir meno, 2005. — Т. 1: XVI—XVIII a.. — С. 89—92. — 312 с. — ISBN 9968-638-60-7. (лит.)
Бажэнава, Вольга. Чаховіч Шыман // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / гал. рэд. Г. П. Пашкоў — Мінск: Беларуская энцыклапедыя, 2006. — Т. 2: К — Я. — С. 724. — 792 с. — 3000 экз. — ISBN 985-11-378-0
Venclova, Tomas. Čechavičius Simonas // Vilniaus vardai — Vilnius: R. Paknio leidykla, 2006. — С. 90. — 336 с. — ISBN 9986-830-96-6. (лит.)
* Bąk Maria, Obrazy Szymona Czechowicza w kościele pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie, «Roczniki Humanistyczne KUL», r. 22: 1974, z. 6, historia sztuki, s. 39-64;
Michałowski Janusz M., Z poloniców Leningradu i Moskwy (S. Czechowicz — J.P. Norblin — J. Kosiński — K. Wojniakowski), «Biuletyn Historii Sztuki», r. 27: 1965, nr. l, s. 51-70;
Karpowicz, Mariusz, Sztuka polska XVIII w., Warszawa 1985, s. 233—238;
Karpowicz Mariusz, Malarstwo i rzeźba czasów saskich, w: Sztuka Warszawy, red. M. Karpowicz, Warszawa 1986, s. 179—183
Karpowicz Mariusz, Nieznane obrazy Czechowicza, «Biuletyn Historii Sztuki», r. 24: 1962, nr l, s. 79-95;
Karpowicz Mariusz, Czechowicz i Sassoferrato u warszawskich wizytek, «Roczniki Humanistyczne», tom «Entre cour et jardin», czyli pomiędzy mecenasem i artystą, księga ku czci profesora Andrzeja Ryszkiewicza, Lublin 1987, s. 113—121;
Karpowicz Mariusz, Krakowskie obrazy Szymona Czechowicza, «Rocznik Krakowski», r. 56: 1990, s. 125—147;
Karpowicz Mariusz, Rysunki Szymona Czechowicza do lubelskiego obrazu św. Barbary, [w]: Między Padwą a Zamościem. Studia z historii sztuki i kultury ofiarowane profesorowi Jerzemu Kowalczykowi, Warszawa 1993, s. 315—319;
Karpowicz Mariusz, Obrazy Czechowicza u warszawskich wizytek, «Kronika Zamkowa», nr 1-2 (51-52), 2006, s. 7-20;
Orańska Józefa, Szymon Czechowicz 1689—1775, Poznań 1948;
Ostrowski Jan K., Pokój Zielony w pałacu podhoreckim — XVIII-wieczne muzeum Szymona Czechowicza, [w]: Artes atque humaniora. Studia Stanislao Mossakowski sexagenario dicata, Warszawa 1998, s. 343—351;
Ostrowski Jan K., Petrus Jerzy Tadeusz, Podhorce. Dzieje wnętrz pałacowych i galerii obrazów, Kraków 2001
Ryszkiewicz Andrzej, Władysław Tomkiewicz, Michał Walicki, Malarstwo Polskie. Manieryzm, barok, Warszawa 1971, s. 411—416;
Słownik Artystów Polskich, t. l, Warszawa 1971, s. 400—405 (Zuzanna Prószyńska);
Wystawa rysunków Szymona Czechowicza, Franciszka Smuglewicza i Dominika Estreichera. Ze zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, [Muzeum Okręgowe w Rzeszowie], oprac. Irena Gradzińska, Rzeszów 1972.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сымон Чаховіч
Szymon Czechowicz
Szymon Czechowicz