Судзебнік Казіміра
Судзе́бнік 1468 го́да, альбо Судзе́бнік Казімі́ра — зборнік норм права XV ст., першы кодэкс крымінальнага і працэсуальнага права Вялікага Княства Літоўскага. Складзены паводле загаду вялікага князя літоўскага Казіміра IV Ягелончыка, выдадзены 29 лютага 1468 года.
Напісаны на старабеларускай мове суцэльным тэкстам. У XIX ст. быў падзелены гісторыкамі на 28 ці 25 артыкулаў[1]. Меў агульнапрынятую, для тагачасных прававых помнікаў, назву «Ліст». Іншая назва — «Судзебнік» (так называліся падручнікі права, якімі карысталіся ў судах пры разглядзе крымінальных і грамадзянскіх спраў). Дату выдання Судзебніка вызначыў протаіерэй Іван Грыгаровіч[1]. Судзебнік зацверджаны Віленскім соймам. У судзебніку вызначалася сістэма судоў, іх кампетэнцыя, а таксама ўтрымліваліся нормы грамадзянскага, крымінальнага і працэсуальнага права.
У Судзебніку вызначаліся адзіныя для ўсяго Вялікага Княства Літоўскага віды пакарання за злачынствы супраць феадальнай уласнасці, змяняўся парадак судаводства па гэтых справах, абмяжоўвалася адказнасць жонкі і дзяцей за злачынствы мужа, скарачаліся плацяжы на карысць суддзяў, павышалася адказнасць бадзягам, прадугледжвалася адказнасць за дапамогу пры ўцёках і арганізацыю ўцёкаў чэлядзі і феадальна-залежных людзей ад феадалаў. Асноўнымі відамі пакарання паводле судзебніка: пакаранне смерцю, грашовыя спагнанні і пабоі[1].
Зноскі
- 1 2 3 БелЭн, 2002, с. 250
Літаратура
- Судзебнік 1468 // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 15: Следавікі — Трыо. — С. 250. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15), ISBN 985-11-0035-8.
Спасылкі
- Судзебнік Казіміра 1468 г. (нявызн.). pravo.by.
Катэгорыя·Крыніцы права ў Вялікім Княстве Літоўскім
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак
Катэгорыя·З’явіліся ў 1468 годзе
Катэгорыя·Гісторыя права
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара